هەواڵ

لەجەراحییەوە بۆ سەرۆكی رێكخراوێكی تیرۆریستی، ئەیمەن زەواهیری كێیە؟

Mic
2022-08-02

جارێكی دیكە ئەیمەن زەواهیری سەرۆكی رێكخراوی قاعیدە ناوی كەوتەوە ناو ناوان، دوای ئەوەی ماوەی لەماوەی چەند ساڵی رابردوودا هێندە جێگەی باس نەبوو بەشێوەیەك كەس زانیاری لەبارەی بڵاونەدەكردەوە، بەڵام دوێنێ جارێكی دیكە ناوی كەوتەوە ناو میدیاكان كاتێك ئەمریكا كوشتنی لە ئۆپەراسیۆنێكدا لەئەفغانستان ڕاگەیاند.
بەوتەی هەواڵگری ئەمریكا ئەیمەن زەواهیری كۆتایی هەفتەی رابردوو لەهێرشی فڕۆكەی بێ فرۆكەوان لەمیانی ئۆپەراسیۆنێكی هێزە تایبەتەكانی ئەمریكا لەئەفغانستان كوژراوە.
بەپێی هەواڵی میدیاكانی ئەمریكا، ئەیمەن زەواهیری تەمەنی 71 ساڵی تێپەڕاندووە، لەكاتی كوشتنەكەشیدا بەوتەی هەواڵگری ئەمریكا هیچ كەسێكی مەدەنی نەكوژراوە.

ئەیمەن زەواهیری كێیە؟
ئەیمەن زەواهیری لە ساڵی 1951 لەمیسر لەدایكبووە و لەخێزانێكی مامناوەند بووە و خێزانەكەی چەند كیلۆمەترێك لەخوارووی قاهیرەی پایتەخت ژیاون و زەواهیری ژیانێكی سادەی هەبووە لەگەڵ خێزانەكەیدا.
ئەوانەی لەژیانی زەواهیری شارەزان دەڵێن نیشانەكانی توندڕەوی هەر لە گەنجێتییەوە لەو كەسەدا دەركەوتووە، هەر لە تەمەنی گەنجیشدا رێكخراوێكی توندڕەوی دامەزراندووە و بەڵێنیداوە كار بۆ روخاندنی حكومەت و دروستكردنی حكومەتێكی ئیسلامی بكات.
هەرچەندە توندڕەویەكەی زاڵ بووە بەسەریدا، بەڵام ئەیمەن زەواهیری بڕیاریداوە خوێندنەكەی تەواو بكات، بۆیە پەیوەندی بە زانكۆی قاهیرەوە كردووە و بەشی پزیشكی هەڵبژاردووە و پسپۆری لەجەراحی پەیداكردووە، بەڵام بەنهێنی هەر سەرقاڵی چالاكییە سیاسی و ئاینیەكانی بووە.
لەساڵی 1974 بەشی پزیشكی تەواوكردووە و چەند ساڵێك لەبواری پزیشكی كاریكردووە، لەساڵی 1980 بۆ 1981 یش لەرێكخراوێكی خێرخوازی لەپاكستان كاریكردووە، ئەوكەسانەی چارەسەر كردووە كە لەشەڕی ئەفغانستان بریندار دەبوون، لەكاتی شەڕی روسیا و ئەفغانیەكانیش چەند جارێك چووەتە ئەفغانستان.
كاتێك لەساڵی 1981 دەگەڕێتەوە بۆ میسر لەلایەن هێزە ئەمنیەكانەوە بەتۆمەتی دەستهەبوونی لەكوشتنی ئەنوەر سادات سەرۆكی ئەوكاتی میسر دەستگیردەكرێت، بەڵام بەهۆی نەبوونی بەڵگە لەدژی تەنیا سێ ساڵ حوكمدرا و لەساڵی 1984 ئازادكرا، دواتر روویكردە پاكستان و پاشانیش ئەفغانستان.
لەئەفغانستان ئەیمەن زەواهیری لەئوسامە بن لادن نزیك دەبێتەوە كە بۆ پشتیوانی جەنگاوەرە ئەفغانیەكان دژ بە روسیا ڕووی كردبووە ئەو وڵاتە، لەساڵی 1988 بەشداریكرد لەدامەزراندنی رێكخراوی ئەلقاعیدە، لەسەرەتای ساڵانی نەوەدەكانیش رێكخراوی جیهادی ئیسلامی لەمیسر دامەزراند و دەستیكرد بە كوشتنی ژمارەیەك بەرپرسی میسری.

چیرۆكی دەستگیركردنەكەی
لەساڵی 1992 هەریەك لەئوسامە بن لادن و ئەیمەن زەواهیری چوونە سودان، بەڵام لەژێر فشاری كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لەو وڵاتە دەركران، هەندێك دەڵێن دواتر چووەتە ئەوروپا و تەنانەت وڵاتەكانی سویسرا و هۆڵەندا و بولگاریا گەڕاوە.
لەساڵی 1996 هێزە ئەمنیەكانی روسیا ئەیمەن زەواهیری دەستگیردەكەن، كە لەڕێگەدا بووە بەرەو چیچان، بۆماوەی شەش مانگیش زیندانی دەكرێت، بەڵام دواتر ئازاد دەكرێت، دواتر هێزە ئەمنیەكانی روسیا ئەوەیان بۆ ئاشكرا دەبێت كە ئەو كەسە زەواهیری بووە و پاسپۆرتی ساختەی پێبووە.
لەساڵی 1998 زەواهیری پەیوەندیەكانی لەگەڵ بن لادن بەهێزتر دەبێت، تەنانەت لەساڵی 2001 ئەمریكا لەگەڵ ئوسامە بن لادن بەتێوەگلان لەهێرشەكەی سەر ئەمریكا تۆمەتباری كردن و دواتر لەساڵی 2003 وەك وتەبێژی قاعیدە دەركەوت.
دوای ئەوەی لەساڵی 2011 ئوسامە بن لادن لەئۆپەراسیۆنێكی هێزە تایبەتەكانی ئەمریكا لەپاكستان كوژرا، ئەیمەن زەواهیری سەركردایەتی قاعیدەی گرتەدەست، ئەمریكا 25 ملیۆن دۆلاری وەك خەڵات بۆ هەركەسێك دیاریكرد كە بتوانێت زانیاری لەبارەیەوە بدات.


More News

Most Popular

هەواڵ

هێزيکی ئاسایش وێنەگری دیجیتاڵ میدیایی 'مایک'یان دەستبەسەرکرد

Mic
2024-03-25

سلێمانی ـ MIC

لەکاتی ڕووماڵی خۆپیشاندانی مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازیی ئەمڕۆ دووشەممە، هێزێکی ئاسایشی سلێمانی، گریڤان فەرمان یان بۆ ماوەیەک دەستبەسەرکرد و دەستیان بەسەر کەلوپەلە رۆننامەوانیەکدا گرت.

گریڤان فەرمان بە دیجیتاڵمیدیای MIC وت”هێزەکەی ئاسایش سەرجەم ئەو وێنە و دیمەنانەی خۆپیشاندانەکە، کە تۆمارم کردبوون سڕییانەوە و رێگەشیان نەدا رووماڵەکە بکەین.”

وتیشی” پاش سڕینەوەی دیمەنەکان ناچاریان کردین شوێنی خۆپیشاندانە جێبهێڵین.”
مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی ئەمڕۆ لەدژی نەدانی مووچەکانیان و پرۆژەی هەژماری من، خۆپیشاندانیان ئەنجامدا و هەوڵیاندا بچنە دەباشان وچاویان بە بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتی بکەوێت، بەڵام لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە رێگری کرا لە خۆپیشاندانەکە.

هەروەها رێگری کرا لە چەند کەناڵێکی میدیایی کە رووماڵی خۆپیشاندانەکە بکەن.