دوای ئەوەی ئەمرۆ خوێندنەوەی یەكەمی بۆ كرد، سبەی پەرلەمانی كوردستان كۆدەبێتەوە و خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازەیاسای درێژكردنەوەی خولی پێنجەم دەكات.
دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان بەرنامەی كاری كۆبوونەوەی سبەی 6/10/2022ی بڵاوكردەوە و یەكێك لە تەوەرە سەرەكییەكانی كۆبوونەوەكە، خوێندنەوەی دووەمە بۆ بۆ پێشنیازەیاسای درێژكردنەوەی خولی پێنجەم.
بەرنامەی كاری دانیشتنی سبەی پەرلەمانی كوردستان بەمشێوەیەیە
بەپێی حوكمی مادەی (٥) و بڕگەی (یەكەم) لە مادەی (١٦) و بڕگەی (سێیەم) لە مادەی (١٨) و بڕگەكانی (یەكەم و دووەم و سێیەم و چوارەم و پێنجەم) لە مادەی (٢٠) و مادەكانی (٤٧، ٤٨) و بڕگەی (یەكەم) لە مادەی (٥٢) و مادەكانی (٥٤، ٥٥، ٥٦، ٥٧) لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان-عێراق، دەستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمان بڕیاریدا بەرنامەی كاری دانیشتنی ژمارە (١٠)ی ئاسایی خولی پایزەی ساڵی چوارەم له خولی پێنجەمی هەڵبژاردنی پەرلەمان لە كاتژمێر (١١)ی پێشنیوەڕۆی ڕۆژی پێنجشەممە ڕێكەوتی ۲۰۲۲/۱۰/٦ بەم شێوەیە بێت:
یەكەم: خوێندنەوەی دووەم بۆ پێشنیازەیاسای (بەردەوامبوونی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان-عێراق)، بەپێی بڕگەی (پێنجەم) لە ماددەی (٧٨) و ماددەكانی (٧٩، ٨٠) لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان.
دووەم: بەردەوامبوون لەسەر خوێندنەوەی دووەم بۆ پڕۆژەیاسای (پەروەردە و فێركاری لە هەرێمی كوردستان-عێراق)، بەپێی حوكمی ماددەكانی (٨٧، ٨٨، ٨٩، ٩٧) لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان.
لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆدا پەرلەمانی كوردستان خوێندنەوەی یەكەمی بۆ پێشنیازەیاسای درێژكردنەوەی خولی پێنجەم كرد و پێشنیازە یاسای درێژكردنەوەكە بەدەنگی زۆرینەی پەرلەمانتاران خەسڵەتی بەپەلەی پێدرا.
پەرلەمانی كوردستان تائێستا حەوت جار درێژكراوەتەوە و بەدرێژكردنەوەی ئەمجارە دەبێتە هەشتەم جار كە درێژ دەكرێتەوە، چوار جاریان بەهۆی شەڕی ناوخۆی نێوان یەكێتی و پارتی بووە، ئەمجارەش پارتی و یەكێتی و گۆڕان و پێكهاتەكان دەنگیان بەدرێژكردنەوەیدا، بەڵام نەوەی نوێ و یەكگرتووی ئیسلامی و كۆمەڵی دادگەری دەنگیان بە درێژكردنەوەی نەداوە، لەگەڵ چەند پەرلەمانتارێكی گۆڕان و چەند پەرلەمانتارێكی سەربەخۆ.
تەنها شتێک کە لەم
پارچە ژێرئاوکەوتووە لە سەرووی ڕووی زەریاکەدا دەردەکەوێت، نیوزلەندا و دوورگەکانی
دەوروبەریەتی، بەڵام خودی زیلاندیا لە مێژە وەک نهێنی ماوەتەوە.
کاتێک ٨٣ ملیۆن
ساڵ لەمەوبەر کیشوەری سەروو کۆنی گۆندوانا لەیەک جیا بووەوە، بەشێکی زۆری لە ژێر شەپۆلەکاندا
نوقم بوو کاتێک دوور دەکەوتەوە، بەپێی هەندێک لە زانایانی جیۆلۆجی، ئەم پارچە ژێرئاوکەوتووە
کە پێی دەوترێت زیلاندیا - دەتوانرێت بە کیشوەری هەشتەمی زەوی هەژمار بکرێت.
ئێستا تەنها ئەوەی
لە سەرووی ڕووی زەریاکەدا دەرکەوتووە، نیوزلەندا و دوورگەکانی دەوروبەریەتی، بەڵام
خودی زیلاندیا لە مێژە وەک نهێنی ماوەتەوە نزیکەی 94%ی کیشوەری 4.9 ملیۆن کیلۆمەتری
چوارگۆشە لە ژێر ئاودایە، ئەمەش وردەکارییەکانی بەشی باکووری بارستەی زەوی.
لەم دواییانەدا
بە بەکارهێنانی داتای جیۆکیمیایی و ئایزۆتۆپی لە نمونەی بەردی تازە هەڵکەندراو و هەروەها
خوێندنەوەی بومەلەرزەزانی، جیۆلۆجیستێکی جیۆلۆجی نیوزلەندا ئەندی تولۆک و هاوکارەکانی
نەخشەیەکی پێداچوونەوەیان بۆ ئەو ناوچەیە دروستکرد بۆ لێکۆڵینەوە لە چۆنیەتی دەرکەوتنی
کیشوەرەکە.
وەک لە ڕاپۆرتێکدا
کە لە ماڵپەڕی ئاگاداری زانستدا بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بەوە کردووە، نمونەی بەردەکان
کە هەندێکیان تەمەنیان وەک دایناسۆرەکانە، لە شوێنەکانی کونکردنی گەڕان و ژمارەیەک
لوتکەی بەرکەوتوو لە باشووری زیلاند، وەک دوورگەکانی چاتام و ئەنتیپۆدس وەرگیراون.
شیکاری پێکهاتەی
کیمیایی، لەگەڵ بەڵگە جیۆلۆجیەکانی تر، لێکچوونەکانی لە نەخشەکانی لەگەڵ جیۆلۆجیای
ڕۆژئاوای ئەنتارکتیکا ئاشکرا کرد، ئەمەش پێشنیاری ژێرئاوکەوتنی پەراوێزی زیلاندیا
دەکات تا ٢٥٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر، بەسەر ئەو شوێنەی کە ئێستا فەلاتی کامپبێل لە کەنارەکانی
ڕۆژئاوای نیوزلەندا . ژێرئاوکەوتن کاتێک ڕوودەدات کە دوو لێواری توێکڵی زەوی پاڵ بە
یەکەوە بنێن، لێوارێک پاڵدەنێتە خوارەوە بۆ ناو پۆششی زەوی.
تولۆچ و تیمەکەی
لە توێژینەوەکەیاندا کە لە گۆڤاری Tectonics لە 12ی ئەیلولدا بڵاوکرایەوە، ڕوونیکردەوە "هەردوو وڵاتی زیلاندیا و ئەنتارکتیکا
لە ناوخۆدا شێواوییەکی زۆریان هەیە" چەند ساڵێک بەر لە ئێستا.
پاشان لە قۆناغی
کۆتایی کریتاسی نزیکەی ٧٩ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر، زیلاندیا و ڕۆژئاوای ئەنتارکتیکا دڕا
و زەریای هێمنیان پێکهێنا ئەوەی بۆ ماوەیەکی زۆر جیۆلۆجی سەرسام کردووە ئەوەیە کە
چۆن توێکڵی زیلاندیا توانیویەتی ئەوەندە تەنک بێت پێش ئەوەی بشکێت تەنکییەکی هاوشێوە
لە ئەنتارکتیکای ڕۆژئاواشدا دەردەکەوێت.
تولۆک و هاوکارەکانی
بەڵگەیان دۆزیەوە کە ئاراستەی فراوانبوونەکە لە نێوان ٨٠ بۆ ١٠٠ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر
بە ڕێژەی ٦٥ پلە جیاواز بووە، ئەوان پێیان وایە ڕەنگە ئەمە ڕێگەی بە تەنکبوونەوەی
بەربڵاوی توێکڵی کیشوەری داوە، ئەم ئەنجامانە پێکەوە بناغەیەکی تۆکمە بۆ شیکارییەکی
وردتر بۆ ئەم فراوانییە سەیرەی زەوی دروست دەکەن.