ئایا توركیا هێرشی زەمینی دەكاتە سەر عێراق و سوریا، ئەمریكا چی بە توركیا و كوردەكان وتووە؟

هەریەك لە ئەمریكا و روسیا و توركیا و هێزە كوردیەكان داوا دەكەن شەڕ لەباكوری سوریا ڕابگیرێت، لەم چەند رۆژەی دوایشدا سنوورەكانی باكوری سوریا و توركیا (رۆژئاوای كوردستان) چەند هێرشێكی بەخۆوە بینی، كە بەهۆیەوە چەندین كەس كوژران و برینداربوون.
لەوبارەیەوە نێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا رایگەیاند: واشنتۆن دژی هەر جوڵەیەكی سەربازییە كە ببێتە هۆی تێكدانی ئاسایشی سوریا.
لەلایەن خۆشیەووە، بەوتەی نێردەی روسیا بۆ سوریا، روسیا داوای لەتوركیا كردووە دان بەخۆیدا بگرێت و هێزی سەربازی لەسوریا بەكارنەهێنێت و دۆخەكە هێندەی دیكە ئاڵۆز نەكات.
جەختكردنەوەكەی روسیا و ئەمریكا پاش ئەوە دێت كە توركیا رایگەیاند بەهۆی هێرشێكەوە بۆ سەر خاڵێكی سنوری وڵاتەكەی دوو كەس كوژراون، دواتریش هێرشەكەی خستە ئەستۆی یەپەگە و گروپە كوردیەكانی دیكە، ئەوەش لەكاتێكدایە پێش ئەو هێرشە و دوای هێرشەكەش توركیا چەند جارێك ناوچەكانی رۆژئاوای كوردستان و باشووری كوردستانی بۆردوومان كردووە، بەتایبەت دوای تەقینەوەكەی ئەستەنبوڵ كە ئەویش هەر گروپە كوردیەكانی سوریای نزیك لەپەكەكەی پێ تۆمەتبار كرد.
نێد پرایس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا زیاتر لەبارەی هۆشداریەكانی ئەمریكا بۆ توركیا قسەیكردوە و دەڵێت: واشنتۆن ئاگاداری ئەنقەرەی كردووەتەوە كە هێرشی سەربازی بۆسەر باكوری سوریا مەترسی گەورەی دەبێت بۆ شەڕی دژ بە داعش.
نێد پرایس دەشڵێت: داوامان لەتوركیا كرد هێرشی سەربازی ئەنجام نەدات، وەك چۆن داوامان لەهاوبەشە سوریەكانمان كرد هیچ هێرشێك ئەنجام نەدەن و گرژی دروست نەكەن.
وتەبێژەكەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا دەشڵێت: دژی هەر هێرشێكی سەربازین كە ببێتە هۆی ئاڵۆزكردنی زیاتری دۆخی سوریا، بەهەمانشێوە دژی ئەوەین سەروەری عێراق پێشێل بكرێت لەرێگەی هێرشی سەربازی كە هەماهەنگ نەبێت لەگەڵ حكومەتی عێراق، بەهەمانشێوە دژی ئەو هێرشانەین كەبەمدواییە لەباشووری توركیا ئەنجامدراو بەهۆیەوە ژمارەیەك مەدەنی بوونە قوربانی.
بەرپرسێكی ئەمنی توركیا ئاشكرایكردووە لەهێرشەكەی دووشەممەی رابردوو لەگازی ئەنتابی باشووری توركیا،  منداڵێك و پیاوێك كوژراون و شەش كەسی دیكەش برینداربوون، دواتریش توركیا چەند هێرشێكی لەیەك كاتدا بۆسەر سوریا و عێراق ئەنجامدا.
هاوكات رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا رایگەیاند: هێرشەكان تەنها لەهێرشی ئاسمانیدا ناوەستن، بەڵكو هێرشی وشكانی لەسوریا دژ بە "تیرۆریستان" ئەنجامدەدات. مەبەستەكەی ئەردۆغان هێزە كوردیەكان بوون.
لەم ساڵانەی دوایدا توركیا چەندین ئۆپەراسیۆنی لەباكوری سوریا و عێراق دژ بە پەكەكە و هێزە كوردیەكانی سوریا ئەنجامداوە، بەڵام ئەمریكا نەیاری ئەو هێرشانەیە و هێرشەكانیش بووەتە خاڵی ناكۆكی نێوان توركیا و ئەمریكا كە دوو هاوبەشی ناتۆن.
هێزەكانی سوریای دیموكرات دەڵێن ئەو هێرشانەی توركیا ئەنجامیداون، نەخۆشخانە و شوێنی مەدەنی كردووەتە ئامانج و 11 مەدەنی بەهۆیەوە گیانیان لەدەستداوە، هەروەك چەند شەڕڤانێكیان بوونەتە قوربانی.

هەواڵ

لە2019 ەوە لەهەرێمی كوردستان 743 ژن بەڕووداوی جیاجیا گیانیان لەدەستداوە

بە پێی ئامارەكانی بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندووتیژی دژی ژنان و خێزان لەهەرێمی كوردستان لەساڵی 2019 ەوە تا شەش مانگی یەكەمی 2022 ، 117 ژن كوژراون و 193 ژنیش خۆیان كوشتووە و 155 ژنیش بەهۆكاری جیاجیا "سوتاون" و 278 ژنیش خۆیان سوتاندووە كە كۆی گشتی دەكاتە 743 ژن كە بەهەر هۆكارێك بێت لەهەرێمی كوردستان گیانیان لەدەستداوە.
بەپێی ئامارەی بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژ ژنان و خێزان لەهەرێمی كوردستان، لەساڵی 2019 45 ژن كوژراون و لەساڵی 2020 دابەزیوە بۆ 25 ژن و لە 2021 یشدا 25 ژن كوژراون، بەڵام لەشەش مانگی یەكەمی 2022 دا 22 ژن لەهەرێم كوژراون، جگە لەوەی لە2019 دا لەهەرێم 62 ژن خۆیان كوشتووە و 155 ژن سوتاون و 104 ژنیش خۆیان سوتاندووە، لەساڵی 2020 یش 25 ژن كوژراون و 38 ژن خۆیان كوشتووە و 68 ژنیش خۆیان سوتاندووە، هاوكات لەساڵی 2021 دا 25 ژن كوژراون و 62 ژن خۆیان كوشتووە و 78 ژنیش خۆیان سوتاندووە، بەڵام لەشەش مانگی یەكەمی 2022 دا لەهەرێمی كوردستان جگە لەوەی 22 ژن كوژراون 31 ژنیش خۆیان كوشتووە و 29 ژنیش خۆیان سوتاندووە.