هەواڵ

راپۆرتێك: لە %65 ی ئەو ئێزدیانەی لەكەمپەكاندان تووشی نەخۆشی دەروونی بوون

بەپێی راپرسی رۆژنامەیەك، كە لەناو ئێزیدییە ئاوارەبووەكانی هەریەكە لە كامپەكانی مام ڕەشان و شێخان ئەنجامدراوە دەركەوتووە،  ڕێژەی لە ٦٥% ی دانیشتوانی ئەو دوو كامپە تووشی نەخۆشییە دەروونییەكان بوون، زۆرینەشیان ژنانن.
ڕۆژنامەی بی ئێم سی سایكۆلۆجی، كە تایبتە بە پرسە پزیشكیەكان لە ڕاپۆرتێكدا بڵاویكردووەتەوە:  قەیران و حاڵەتە فریاگوزارییەكان، كە لە ئەنجامی شەڕ و كارەساتە سروشتی و مرۆییەكانەوە دروست دەبن، مەترسیی گەورەیان لەسەر باری دەروونی ئەو كەسانە دروستكردووە، كە زیانیان بەركەوتووە و لە ئەنجامیشدا كاریگەری لەسەر دەروونییان هەبووە.
لە ڕاپۆرتەكەدا هاتووە: هێرشەكەی داعش بۆسەر سنوری ناوچە ئێزدی نشینەكان لە ساڵی ٢٠١٤ دا بووەتە هۆی ئاوارەبوونی ٤٠٠ هەزار كەس و هەروەها شەش هەزار ژن و كچ ڕفێنران و كرانە كۆیلە، لەوێش مامەڵەی نامرۆڤانەیان لەسەر دەستی ئەو تیرۆرستانەوە لەگەڵ كرا.
ئەو رۆژنامەیە لەراپۆرتەكەیدا ئەوەشی خستووەتەڕوو: زۆربەی ئەو ئێزیدیانەی، كە لە كاتی هێرشەكەدا بەدیلی لەلایەن تیرۆرستانی داعشەوە ڕفێندرابوون و دواتر لە ڕێگە جیاوازەكانەوە ئازادكراون تووشی نەخۆشیی دەروونی بوون، كە زۆرینەی ئەوانەش هەڵگری نەخۆشی خەمۆكین.
لە بەشێكی دیكەی ڕاپۆرتەكەدا باسلەوەشكراوە، ژمارەی ئەو ئاوارە ئێزدییانەی لە لە ئێستادا لە هەردوو كامپی مام ڕەشان و شێخان لە سنوری دهۆك نیشتەجێن ژمارەیان دەگاتە ١٠ هەزار و ٤١١ كەس، كە ڕێژەی لە ٥٠.٩% یان ژنن و تەمەنیان لەنێوان ١٨ بۆ ٧٧ ساڵدایە.
هەروەها ئەوەش لەراپۆرتەكەدا هاتووە: ڕێژەی لە ٦٥% ی ئەو ئاوارە ئێزیدییانەی لەو دوو كامپەدان حاڵەتی تێكچوونی دەروونییان هەیە، بەجۆرێك لە ١٤%یان نەخۆشیی دەروونی مامناوەندییان هەیە، لە ٣٦%یان نەخۆشی دەروونی سووكیان هەیە و لە هەمانكاتیشدا لە ١٥% ی ئەو ئاوارانە نەخۆشیی دەروونی توندیان هەیە.
لە كۆتای ڕاپۆرتەكەدا ئەوەخراوەتەڕوو: ژنانی دانیشتووی ئەو دوو كامپەی سنوری شاری دهۆك زۆرترین ڕێژەی حاڵەتەكانی تێكچوونی دەروونی و نەخۆشییە دەروونییەكانیان هەیە.

هەواڵ

یەکەم هەنگاوی ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش بێ ئەنجام بوو

لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی لە یەکەم هەنگاوییان بۆ دروستکردنی بەرەیەکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردن نەگەیشتنە ئەنجام، داهاتووی هاوپەیمانێتییەکە و سەرۆکەکەی دوو لە گرفتە سەرەکییەکانن.

نەوەی نوێ، یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی دادگه‌ری، بەرەی گەل، ڕه‌وتی هەڵویست، بزوتنەوەی پەیوەندی ئیسلامی و ژمارەیەک کەسایەتی سیاسی کە لە ناویاندا یوسف محەمەد سەرۆکی پێشووتری پەرلەمان هەیە، سەرقاڵی دروستکردنی لیستێکی هاوبەشن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. 

ئەو لایەنانە تا ئێستا دوو کۆبونەوەی فروانیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەگەیشتونەتە هیچ ئەنجامێک و تاکە خاڵی رێککەوتنیان ئەوەیە کە کۆبوونەوەکانیان بەردەوام دەبێت. 

عه‌بدولستار مه‌جید، ئه‌ندامی شاندی كۆمه‌ڵی دادگه‌ری كوردستان دوای کۆوبونەوەی دووەمیان لە کۆنگرەیەکی رۆنامەنووسیدا ڕایگه‌یاند، هێشتا له‌سه‌ر هیچ پرسێك رێكنه‌كه‌وتون ئه‌وه‌ی كراوه‌ گفتوگۆیه‌ و ئومێد ده‌كه‌ن سبه‌ینێ كه‌ جارێكی دیكه‌ كۆبونه‌وه‌، بگه‌نه‌ ڕێكه‌وتن.

ئامانجی لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی دروستكردنی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق، بەڵام وەک ئەندامەکەی شاندی کۆمەڵ وتی،" جارێ بڕیار نەدراوە كه‌ ئایا هاوپەیمانێتییەکە تەنها لە ناوچە دابڕێندراوەکان دەبێت یان لە هەرێمی کوردستانیش".

سەرۆکی هاوپەیمانێتیەکە و داهاتووی هاوپەیمانێتیەکە یەکێکە لە گرفتەکانی بەردەم لایەنەکان بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش، د. رێبوار كه‌ریم، ئه‌ندامی شاندی ڕه‌وتی هه‌ڵوێست به‌ ڕۆژنامه‌نوسانی وت، "گرفتێكی دیاریكراو نیه‌، به‌ڵام هه‌ندێك پرسیار هه‌یه‌، ئێمه‌ پرسیارمان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی بۆ قۆناغی دوای هه‌ڵبژاردن، كه‌ ئایا چی ده‌كرێت له‌دوای هه‌ڵبژاردن؟".

ئامانجی دروستکردنی ئەو بەرەیە لەلایەن حزبەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتییەوە، بە دەستهێنانی زۆرترین کورسی پەرلەمانی عێراق لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، چونکە ئەو یاسایەی هەڵبژاردنەکەی پێ ئەنجام دەدرێت لە بەرژوەندی لایەنە بچوکەکان نییە.
بەپێی خشتەی کارەکانی کۆمسیۆن، تۆمارکردنی پارت و هاوپەیمانێتییەکان تا 14ـی ئایار بەردەوام دەبێت، بۆیە دەبێت ئەو لایەنانە تا ئەو کاتە بگەنە رێککەوتن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دەبێتە شەشەمین هەڵبژاردن لە دوای ساڵی 2004ـەوە، سیستمى یەک بازنەیی و دواتر فرەبازنەیی لەسەر ئاستی پارێزگاکانە چوار هەڵبژاردندا پەیڕەوکرا، لە کاتێکدا دوایین هەڵبژاردنى ساڵی 2021 بەپێی سیستمى فرە بازنەیی ئەنجامدرا و عێراق بۆ سەر 83 بازنەی هەڵبژاردن دیاری کرا.