رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆككۆماری توركیا لە رێگەی ئێرانەوە داوای كۆنتڕۆڵكردنی رۆژئاوای كوردستانی لەسوریا كردووە، داواشیكردووە وەفدێك بنێرێتە سوریا، بەڵام داواكەی لەلایەن بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا رەتكراوەتەوە.
ئاژانسی هەواڵی ئەسیۆشەیتد پرێس پەیامێكی رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا بۆ بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا ئاشكرا دەكات و دەڵێت: سەرۆككۆماری توركیا داوای لە بەشار ئەسەد كردووە هێزەكانی حكومەتی سووریا رۆژئاوای كوردستان كۆنتڕۆڵ بكەن، رێگەش نەدات نەوت و گاز لەلایەن هێزە كوردییەكانی رۆژئاوای كوردستان بەكاربهێندرێت و پەنابەرانی سووریش بگەڕێندرێنەوە سووریا.
وەك ئەو ئاژانسە باسیكردووە: ئەردۆغان بۆ ئەو مەبەستە داوایكردووە وەفدێك لە ئەنقەرەوە بۆ شام بنێرێت، بەڵام داواكەی سەرۆككۆماری توركیا لەلایەن بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا رەتكراوەتەوە، داوای كردووە كۆبوونەوەكە لە وڵاتی سێیەم ئەنجامبدرێت.
ئەمە لەكاتێكدایە توركیا هێرشە ئاسمانییەكانی بۆ سەر رۆژئاوای كوردستان چڕكردووەتەوە و هەڕەشەی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی زەمینیش دەكات، وەك لە كۆبوونەوەی رۆژی چوارشەممە 23/11/2022، لەگەڵ فراكسیۆنی حزبەكەی لە پەرلەمانی توركیا رایگەیاند: لەمەودوا هێرشەكانیان تەنیا لە ئاسمان نابێت، بەڵكو هێرشی زەمینی دەستپێدەكەن.
هەڕەشەكانی توركیا بۆ ئۆپەراسیۆنی سەربازی بۆسەر رۆژئاوای كوردستان لەكاتێكدایە، ئەو وڵاتە هەڕەشەی هێرشكردنە سەر هەرێمی كوردستانیش دەكات دژ بەپێگەكانی پەكەكە لەسنوورەكانی هەرێم، هاوكات ئێرانیش داوای لەحكومەتی عێراق و هەرێم كردووە هێزە كوردیەكانی ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەكەی لەناو خاكی هەرێم دەربكەن، هەڕەشەی ئەوەشی كردووە ئەگەر ئەو كارە ئەنجام نەدەن هێرشی زەمینی دەكاتە سەر هەرێمی كوردستان.
هەڕەشەكانی ئێران و توركیا لەكاتێكدایە بەردەوام ئەو دوو وڵاتە بەفڕۆكەی بێ فرۆِكەوان و تۆپی دوورهاوێژ بۆردوومانی هەرێمی كوردستان دەكەن و بەهۆیەوە خەڵكێكی مەدەنی زۆر لەهەرێم بوونەتە قوربانی، كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و عێراق و هەرێمیش جگە لەئیدانەكردنی هێرشەكان هیچ هەنگاوێكی كردارییان بۆ ڕاگرتنی هێرشەكان نەناوە.
دوای چەندین کۆبونەوە، لە کۆتایی کۆبونەوەی ئەمڕۆی
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقدا، رێککەوتنی هەرێم و بەغدا لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی
هەرێم پەسەندکرا، بەمەش بەستەڵەکی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدا توایەوە و هیچ
بیانویەک بەدەست عێراقەوە نەما بۆ ناردنی مووچە.
لە کۆتایی کۆبوونەوەی ئەمڕۆیدا، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق
دەنگی لەسەر دوو بڕیاردا سەبارەت بە میکانیزمی مامەڵەکردن لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییە
بیانییەکان و پرسی نەوتی هەرێمی کوردستان.
یەکەم: ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا کە کرێی دەرهێنانی نەوت
بۆ کۆمپانیا بیانییەکان، کە بۆ هەر بەرمیلێک بە 16 دۆلار دیاریکراوە، چیتر بە پارەی
کاش نەدرێت.
بەپێی بڕیارەکە، لە بری پێدانی پارە، بڕی ئەو نەوتەیان پێدەدرێت
کە هاوتای شایستە داراییەکانیانە و کۆمپانیاکان خۆیان بەرپرس دەبن لە فرۆشتنی ئەو
نەوتە لە بازاڕەکاندا.
دووەم: ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رەزامەندیی سەرەتایی نیشاندا
لەسەر ئەنجامدانی گرێبەستێکی سێقۆڵی لەنێوان (حکومەتی هەرێمی کوردستان - حکومەتی فیدراڵی
عێراق - کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکان).
مەرجی جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە ئەوەیە کە حکومەتی عێراق
گرێبەستەکە بەرز بکاتەوە بۆ لیژنەی راوێژکاریی وەزارەتی نەوتی عیراق.
چاوەڕوان دەکرێت لیژنەکە لە ماوەی 48 کاتژمێری داهاتوودا
وەڵامی کۆتایی خۆی بداتەوە، تاوەکو گرێبەستە سێ لایەنییەکە بە فەرمی ئەنجام بدرێت
و بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.
ئەم دوو بڕیارە بە هەنگاوی گرنگ دادەنرێن بۆ کردنەوەی گرێکوێرەی
هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان و چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان
هەولێر و بەغدا.
بە جێبەجێکردنی
بڕیارەکان، حکومەتی عێراق هیچ بیانویەکی بەدەستەوە نامێنێت بۆ نەناردنی مووچەی
هەرێم و دەبێت قۆناغ بەقۆناغ موچەی مانگەکانی مووچە خۆرانی هەرێم بنێرێت، کە تا
کۆتایی ئەمساڵ دەکاتە شەش مووچە.