تەندروستی

قەڵەوی دەبێتە ڕێگر لەبەردەم دەستنیشانكردنی نەخۆشییەكانی دڵ

بەپێی توێژینەوەیەكی نوێ دەركەوتووە كە قەڵەوی و كێشی زیاد دەبێتە ڕێگر لەبەردەم دەستیشانكردنی نەخۆشییەكانی دڵ، وەرگرتنی چارەسەر و ئەنجامدانی نەشتەرگەری لەو كەسانەدا كە كێشیان زیادە.

فرانسیسكۆ لۆپێز جیمێنێز، بەڕێوبەری سەنتەری خۆپارێزی دڵ لە توێژینەوەیەكیدا كە لە وێبسایتی زانستی مایۆكلینیك بڵاوكراوەتەوە دەڵێت: ئەو كەسانەی كە كێشیان زیادە ئەنجامدانی " سیتی سكان، ئێم ئاڕ ئای، سیتی سكان و ئیلیكترۆ كاردیۆ گرام" تێیاندا قورسە، بوونی چەوریەكی زۆر وادەكات ئەنجامی پشكنینەكان چەواشە بكات و ببێتە هۆی سەرلێتێكدانی پزیشك.

دكتۆر فرانسیسكۆ لۆپێز دەشڵێت: لەكاتی ئەنجامدانی نەشتەرگەری دڵ لە  لەكەسانی قەڵەودا برینەكان درەنگتر چاك دەبنەوە و ئەگەری هەوكردن تێیاندا زۆرترە.

ئەنجامدانی نەشتەرگەریەكان و قەستەرە لەكەسانی قەڵەودا لە ڕێگەی قاچەوە، یان نەشتەرگەری دڵ، دەتوانێت قورستر بێت بۆ ئەنجامدانی لە نەخۆشانی قەڵەوی بەرچاو و لەوانەیە ئاڵۆزی زیاتری تێدابێت، وەك زیادبوونی مەترسی هەوكردن لە شوێنی برینەكەدا.

هاوكات ڕێكارەكان بۆ دابەزاندنی كێش دەتوانن جێبەجێكردنی قورس بن چونكە نەخۆشانی دڵ كاتێكی سەختتریان هەیە لە جوڵە و هەست بە نیشانەكانی وەك هەناسە تەنگی دەكەن كاتێك وەرزش دەكەن،  زۆرجار ئەو نیشانانە نەخۆشەكان بێهیوا دەكەن لە ئەنجامدانی چالاكیی جەستەیی، بەڵام دكتۆر لۆپێز-خیمێنێز ئاماژە بەوە دەكات كە وەرزشكردن گرنگە،  نەك تەنها بۆ دابەزاندنی كێش بەڵكو بۆ تەندروستی دڵ.

دكتۆر لۆپێز جیمێنێز دەڵێت: قەڵەوی هۆكارێكی مەترسیدارە كە دەبێت چارەسەری بكرێت لە نەخۆشانی تووشبوو بە نەخۆشییەكانی دڵ و پێویستە شتێك بكەین.

دكتۆر لۆپێز لە دەرئەنجامی تویژینەوەكەیدا دەلێت بەرنامەیەكی ستانداردی دابەزاندنی كێش چارەسەركەر و پسپۆڕی خۆراك و هەندێكجاریش دەروونناس لەخۆدەگرێت ئامادەمان كردووە  بۆ چارەسەری ئەوكەسانەی كە كێشیان زۆرە وتوشبووی نەخۆشییەكانی پەیوەست بە دڵن، لەگەڵ ئەوەشدا ئاماژە بەوە دەدات كە 
ئەگەر ئەوە نەتوانێت نەخۆشەكان بپارێزێت لە مەترسیەكان ئەوا  سەرچاوەی دیكەش هەن وەك نەشتەرگەری كەمكردنەوەی كێش و دەرمان كە دەتوانن بە شێوەیەكی كاریگەر یارمەتی نەخۆشەكان بدەن بۆ دابەزاندنی كێش.

هەواڵ

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا

لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا
سلێمانی - MIC
ژیلان محەمەد ئەمین، کچە کوردێکی تەمەن 24 ساڵە و یەکێکە لە قوربانییەکانی رووداوەکەی دوێنێ سێشەممەی نێوان فەرەنسا و بەریتانیا.
ژیلان لەگەڵ چەند کەسێکی دیکەدا و یەکێک بووە لەو 100 سەرنشینەی کە لەناو بەلەمێکی پەڕینەوەدابوون لە فەرەنساوە بۆ بەریانیا.
بەڵام پێش گەیشتنیان چەند کەسێک دەکەونە ناو ئاوەکەوەو دەخنکێن کە یەکێکیان ژینایە.
زانیاری ئەوە هەیە، رووداوەکە بەهۆی زۆری ژمارەی سەرنشینانی سەر بەلەمەکەوە بوبێت، بەتایبەت کاتێک کە بەلەمەکە کەوتوەتە ڕێ، ژمارەیەک کۆچبەری ئەفریقیش لەڕێگەی بەکارهێنانی فشارەوە چونەتە ناو بەلەمەکەوە و هەندێکیش دەڵێن شەڕ و ئاڵۆزی روویداوە.
هێشتا بەتەواوی هۆکاری خنکانی ژیلان و ئەوانی دیکە نییە، روونیش نییە کە ئاخۆ جگە لە ژیلان لەناو خنکاوەکاندا کوردی دیکە هەیە یان نا، بەڵام ئەوەی دەزانرێت کە بەشێکی زۆری کۆچبەرەکانی سەر بەلەمەکە عێراقی بوون و لەناو عێراقیەکانیشدا ژمارەیەک کورد هەبوون.
تائێستا نازانرێت کە ئاخۆ ژیلان محەمەد بەتەنها کۆچیکردوە یان خزم و کەسوکاری لەگەڵدا بووە.
ساڵانە لەکاتی پەڕێنەوەی کۆچبەران لەنێوان فەرەنسا بۆ بەریتانیا دەیان کۆچبەر دەخنکێن، ئەوەش لەپێناو گەیشتنیان بۆ ئەو وڵاتە و مافی بەدەستهێنانی مانەوەیان.
هەرچەندە لەچەند رۆژی رابردوودا پەرلەمانی بەریتانیا یاسای ناردنی کۆچبەرانی نایاسایی وڵاتەکەی بۆ رواندا پەسەند کرد ئەوەش وەک هەولیک بۆ رێگریکردن لە چوونی کۆچبەران بۆ ئەو وڵاتە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا کۆچبەران بە یەکێک لە وڵاتە دڵخوازەکەی خۆیان دەزانن بۆ مانەوەیان و وەرگرتنی مافی پەنابەری.