هەواڵ

نەتەوە یەكگرتوەكان: لەماوەی كەرەنتینەدا بازرگانیكردن بە كۆكاینەوە ٣٥٪ زیادی كردووە

نەتەوەیكگرتوەكان لەدواین ڕاپۆرتیدا ئاشكرایكرد كە بەرهەمهێنان وبازرگانیكردنی كۆكاین لە جیهاندا، لەماوەی كەرەنتینەدا  گەشتۆتە ئاستێكی پێوانەیی،  بەجۆرێك لەنیوان ساڵانی ٢٠٢١-٢٠٢٢ دا بەڕێژەی ٪٣٥ زیادی كردووە.

نوسینگەی ماددە هۆشبەرەكان وتاوانەكانی نەتەوەیەكگرتوەكان ڕایگەیاند: چاندنی كۆكاین لەماوەی ڤایرۆسی كۆرۆنادا زیادیكردووە و خواست لەسەری زیادیكردووە،  ئاماژە بەوەش دەدات كە ناوەندی ساغكردنەوە و فرۆشتنی  نوێی كۆكاین لە ڕۆژئاوا و ناوەڕاستی ئەفریقا سەریانهەڵداوە، هەروەها لە ڕاپۆرتەكەدا هاتووە: بازرگانان زیاتر خزمەتگوزاری پۆستە نێودەوڵەتییەكان بەكاردەهێنن بۆ ئەوەی مادەی هۆشبەر بگەیەننە بەكارهێنەران.

 لە ئێستادا بازاڕی ئەوروپا و ئەمریكای باكوور گەورەترین بازاڕی كۆكاینن، لە دوای ئەویش ئەمریكای باشوور و ناوەڕاست و كاریبی دێن.

لە ڕاپۆرتەكەدا هاتووە: بازاڕەكانی ئەفریقا و ئاسیا هێشتا دوو وڵاتن كە سنوردارن لە مەڕ بەكارهێنان وبازرگانیكردن بە كۆكاینەوە ،  بەڵام غەدە وەلی لە نەتەوە یەكگرتووەكان ڕایگەیاندووە، ئەگەری فراوانبوونی بازاڕەكە لەوێ واقیعێكی مەترسیدارە.

ڕاپۆرتە  جیهانییەكان سەبارەت بە كۆكاین ئاماژەیان بەوەشكردووە، زیادبوونی بەرهەمهێنان لە ئەنجامی فراوانبوونی چاندنی كێڵگەكانی كۆكاین بووە، هەروەها باشتربوونی گۆڕینی كۆكاین بۆ كۆكاینی تۆزكراو، هەروەها دەشڵێت ئەو داتایانەی  كە وەرگیراون لەسەر دەستبەرداگرتنەكانی كۆكاین ئەوە پیشان دەدەن كە ڕۆڵی ئەفریقا، بەتایبەتی ڕۆژئاوا و ناوەڕاستی ئەفریقا، وەك دەروازەیەكی گواستنەوە بۆ كۆكاین لە ڕێگەی چوونە بازاڕەكانی ئەوروپا لە ساڵی ٢٠١٩ەوە بە شێوەیەكی بەرچاو بەرزبووەتەوە.

هەواڵ

یەکەم هەنگاوی ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش بێ ئەنجام بوو

لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی لە یەکەم هەنگاوییان بۆ دروستکردنی بەرەیەکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردن نەگەیشتنە ئەنجام، داهاتووی هاوپەیمانێتییەکە و سەرۆکەکەی دوو لە گرفتە سەرەکییەکانن.

نەوەی نوێ، یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی دادگه‌ری، بەرەی گەل، ڕه‌وتی هەڵویست، بزوتنەوەی پەیوەندی ئیسلامی و ژمارەیەک کەسایەتی سیاسی کە لە ناویاندا یوسف محەمەد سەرۆکی پێشووتری پەرلەمان هەیە، سەرقاڵی دروستکردنی لیستێکی هاوبەشن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. 

ئەو لایەنانە تا ئێستا دوو کۆبونەوەی فروانیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەگەیشتونەتە هیچ ئەنجامێک و تاکە خاڵی رێککەوتنیان ئەوەیە کە کۆبوونەوەکانیان بەردەوام دەبێت. 

عه‌بدولستار مه‌جید، ئه‌ندامی شاندی كۆمه‌ڵی دادگه‌ری كوردستان دوای کۆوبونەوەی دووەمیان لە کۆنگرەیەکی رۆنامەنووسیدا ڕایگه‌یاند، هێشتا له‌سه‌ر هیچ پرسێك رێكنه‌كه‌وتون ئه‌وه‌ی كراوه‌ گفتوگۆیه‌ و ئومێد ده‌كه‌ن سبه‌ینێ كه‌ جارێكی دیكه‌ كۆبونه‌وه‌، بگه‌نه‌ ڕێكه‌وتن.

ئامانجی لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی دروستكردنی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق، بەڵام وەک ئەندامەکەی شاندی کۆمەڵ وتی،" جارێ بڕیار نەدراوە كه‌ ئایا هاوپەیمانێتییەکە تەنها لە ناوچە دابڕێندراوەکان دەبێت یان لە هەرێمی کوردستانیش".

سەرۆکی هاوپەیمانێتیەکە و داهاتووی هاوپەیمانێتیەکە یەکێکە لە گرفتەکانی بەردەم لایەنەکان بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش، د. رێبوار كه‌ریم، ئه‌ندامی شاندی ڕه‌وتی هه‌ڵوێست به‌ ڕۆژنامه‌نوسانی وت، "گرفتێكی دیاریكراو نیه‌، به‌ڵام هه‌ندێك پرسیار هه‌یه‌، ئێمه‌ پرسیارمان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی بۆ قۆناغی دوای هه‌ڵبژاردن، كه‌ ئایا چی ده‌كرێت له‌دوای هه‌ڵبژاردن؟".

ئامانجی دروستکردنی ئەو بەرەیە لەلایەن حزبەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتییەوە، بە دەستهێنانی زۆرترین کورسی پەرلەمانی عێراق لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، چونکە ئەو یاسایەی هەڵبژاردنەکەی پێ ئەنجام دەدرێت لە بەرژوەندی لایەنە بچوکەکان نییە.
بەپێی خشتەی کارەکانی کۆمسیۆن، تۆمارکردنی پارت و هاوپەیمانێتییەکان تا 14ـی ئایار بەردەوام دەبێت، بۆیە دەبێت ئەو لایەنانە تا ئەو کاتە بگەنە رێککەوتن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دەبێتە شەشەمین هەڵبژاردن لە دوای ساڵی 2004ـەوە، سیستمى یەک بازنەیی و دواتر فرەبازنەیی لەسەر ئاستی پارێزگاکانە چوار هەڵبژاردندا پەیڕەوکرا، لە کاتێکدا دوایین هەڵبژاردنى ساڵی 2021 بەپێی سیستمى فرە بازنەیی ئەنجامدرا و عێراق بۆ سەر 83 بازنەی هەڵبژاردن دیاری کرا.