بەشێك لە خەڵكی تووشی حاڵەتێك دەبن بەناوی (Irritable bowel syndrome) كە جوڵەی ڕیخۆڵەكان ناڕێك دەبن و لە ئاستی پێویستدا نابن، بەمەش خواردن بەباشی هەرس نابێت لە ناو كۆئەندامی هەرسدا، كەسانی توشبووی ئەم حاڵەتە نیشانەی سوك تا زۆر قورسیان لەسەر دەردەكەوێت ، لەوانەش قەبزی یاخود سكچوونی توند، بوونی غازات و كرژبوونی ڕیخۆڵەكان و هەڵائاوسانی ناوسك.
بۆچی توشی ئەم حاڵەتە دەبم؟
لە ڕووی زانستییەوە تاوەكو ئێستا هۆكاری تەواو و دەقیقی ئەم حاڵەتە دەستنیشان نەكراوە، بەڵام كۆمەڵێك نەخۆشی هەن كە دەبنە هۆكار بە ناڕاستەوخۆ بۆ توشبوونمان بە (Irritable bowel syndrome)
ناڕێكی كرژبوون و خاوبوونەوەی ماسولكەكانی دیواری ڕیخۆڵە
ناڕێكی و ناڕێكخراوی پەیوەندی نێوان كۆئەندامی دەمار و كۆئەندامی هەرس بۆ هەرسكردن و فڕێدانی پاشەڕۆكان.
هەوكردنی توند لە ڕیخۆڵەكاندا بەهۆی بەكتریا وڤایرۆس و وردە زیندەوەرەكانی دیكە.
كەمبوون و ناتەواوی لە وردە زیندەوەرە سود بەخشەكانی ڕیخۆڵەدا.
قەلەقی و سترێسی درێژخایەن.
ناتەندروستی جۆری خواردنی ژەمەكانمان.
هۆكاری بۆماوەیی، كاتێك لە خێزاندا ئەم نەخۆشییە هەبێت كەسانی دیكەی خێزانەكە ئەگەرێكی زۆرتریان هەیە توشبن بەم حاڵەتە.
تەمەن یەكێكی دیكەیە لەو هۆكارانەی تر كە كاریگەری هەیە لەسەر توشبوون بە (Irritable bowel syndrome) ، لە كەسانی سەروو تەمەن ٥٠ ساڵدا ئەم حاڵەتە زیاترە.
ئەگەر توشبووی (Irritable bowel syndrome) بم، كەی و لە چ كاتێكدا دەبێت سەردانی پزیشك بكەم؟
دابەزینی كێش بەشێوەیەكی نائاسایی
خوێنبەربوونی كۆم
ڕشانەوە وتێكچوونی ئیشتیهای خواردن
سكچوونی توند بەتایبەت لە شەواندا
كەمخوێنی بەهۆی كەمی ئاسن
ئازاری توند لە ڕیخۆڵەكاندا.
شاندێکی دەم پارتی بەشداری یەکەم رێورەسمی چەکدانانی پەکەکە دەکات و داواش لە چالاکوان و رۆژنامەنووسان دەکات مۆڵەت بۆ روماڵکردنی وەربگرن، سەرۆک کۆماری تورکیاش دەڵێت، چەکدانانی پەکەکە پرۆسەی ئاشتی خێراتر دەکات.
10 رۆژی داهاتوو لە رێورەسمێکدا نزیکەی 30 گەریلای پارتی کرێکارانی کوردستان - پەکەکە لە سلێمانی چەک دادەنێنن.
بەردان ئۆزتورک، پەرلەمانتاری دەم پارتی بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، دەم پارتی بە شاندێک بەشداری رێوڕەسمی چەکدانانی گەریلاکانی پەکەکە دەکات.
دەم پارتی تا ئێستا ئەندامانی شاندەکەی دیاریی نەکردووە، ئۆزتورک وتی،" لە چەند رۆژی داهاتوودا دەستەی گشتی دەم پارتی ئەندامانی شاندەکە دیاریی دەکات.
چاوەڕوان دەکرێت، رێورەسمی چەکدانانی یەکەم پۆلی گەریلاکانی پەکەکە لە 10 بۆ 12ـی تەمووز لە سنوری پارێزگای سلێمانی ئەنجام بدرێت، زاگرۆس هیوا، وتەبێژی کۆما جڤاکێن کوردستان -کەجەکە بە ئاژانسی ئەسۆشیەتد پرێسی راگەیاندووە، پرۆسەکە بە سەرپەرشتیی رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی سڤیل و لایەنە پەیوەندیدارەکان بەڕێوەدەچیت و گەریلاکان چەکەکانیان لەناو دەبن.
رێورەسمی چەکدانانی یەکەم پۆلی گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان دەستپێشخەرییەکی سیمبولی پەکەکەیە بۆ پرۆسەی ئاشتی و بە چاودێری، هەولێر، بەغدا و ئەنقەرە ئەنجام دەدرێت.
دەم پارتی بۆ بەشداریکردن لە رێورەسمی چەکدانانەکەدا بانگهێشتی نووسەر و نوێنەری پارتەکانی کردووە، داواشی لە میدیاکانی تورکیا کردووە، بۆ وەرگرتنی مۆڵەتی رووماڵکردن ناویان تۆمار بکەن و هەماهەنگی لەگەڵ هەرێمی کوردستان بکەن.
بڕیارە لە چەند رۆژی داهاتوودا شاندێکی دەم پارتی لەگەڵ رەجەب تەیب ئەردۆغان کۆبێتەوە، سەرۆک کۆماری تورکیا رایگەیاندووە، تاوتوێی قۆناغەکانی داهاتووی پرۆسەی ئاشتی دەکەن، چونکە چەکدانانی پەکەکە پرۆسەی ئاشتی خێراتر دەکات.
پرۆسەی ئاشتی و چەکدانانی پەکەکە
پرۆسەی نوێی ئاشتی لە تورکیا و باکوری کوردستان، لە کۆتایی ساڵی 2024 بە دەستپێشخەری دەوڵەت باخچەلی سەرۆکی مەهەپە دەستیپێکرد، دواتر عەبدوڵا ئۆجالان رێبەری زیندانیکراوی پەکەکە وەڵامی داواکارییەکەی دایەوە و داوای خۆهەڵوەشاندنەوەی لە پەکەکە کرد
پەکەکە لە رۆژانی 5- 7ی ئەم مانگە کۆنگرەی 12ی خۆی بەست و دواتر رایگەیاند، بڕیاریانداوە چەک دابنێن و خۆیان هەڵبوەشێننەوە.