تەندروستی

چۆن وا لە منداڵێکی کەلەڕەق بکەین خواردنی تەندروست بخوات؟

ئامۆژگاری کردنی منداڵێکی کەلەڕەق بۆ خواردنی خۆراکی تەندروست دەکرێ کارێکی قورس بێت ، بەڵام گرنگە بۆ باشی گشتییان، لێرەدا چەند ستراتیژییەک دەخەینەڕوو کە یارمەتیدەر دەبن:

📌سەرکردایەتی بکە: زۆرجار منداڵان ڕەفتاری گەورەکان تەقلید دەکەنەوە، بۆیە ئەگەر تۆ هەڵبژاردەی خۆراکی تەندروست بکەیت و حەماسەت بۆ خۆراکە خۆراکیەکان نیشان بدەیت، ئەوا ئەگەری ئەوە زیاترە کە ئەوانیش هەمان کار بکەن.

📌بەشداریان بکە لە بازاڕیکردن : ڕێگە بدە منداڵەکەت بەشداری لە پلاندانانی ژەمەکان و بازاڕکردندا بکات، با میوە، سەوزە، یان شتە تەندروستەکانی تر هەڵبژێرن کە حەز دەکەن تاقی بکەنەوە، ئەمەش دەتوانێت هەستی خاوەندارێتییان پێبدات و زیاتر ئامادەبن بۆ تاقیکردنەوەی شتی نوێ.

📌خواردنی تەندروست خۆش بکە: خواردنە تەندروستەکان بە شێوەیەکی داهێنەرانە و سەرنجڕاکێش پێشکەش بکە، دەتوانیت شێوەی خۆش دروست بکەیت یان ڕەنگی خۆراک بەکاربهێنیت بۆ ئەوەی سەوزە و میوە سەرنجڕاکێشتر بێت، بیر لە دروستکردنی زەڵاتەی میوە، یان کەبابی سەوزە بکەرەوە.

📌سنووردارکردنی بژاردە ناتەندروستەکان: کەمکردنەوەی بەردەستبوونی خواردنی بێسوود و خواردنی شەکردار لە ماڵەوە، ئەگەر بە ئاسانی دەستیان پێنەگات، لەوانەیە منداڵەکەت زیاتر مەیلی هەڵبژاردنی بژاردەی تەندروستتر هەبێت.

📌ڕۆتینێک دابنێ: کاتی ئاسایی ژەمەکان خواردنی کەم دابنێ، دوور بکەوەرەوە لە ڕێگەدان بە منداڵەکەت بە بەردەوامی بە درێژایی ڕۆژ خواردنی کەم بخوات، چونکە ئەمە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردنی بۆ خواردنی تەندروستتر.

📌بەشداریان بکە لە چێشت لێنان: منداڵەکەت بانگهێشت بکە بۆ ئەوەی یارمەتیت بدات لە ئامادەکردنی ژەمەکان، زۆرجار منداڵان زیاتر ئامادەن ئەو خواردنانە تاقیبکەنەوە کە دەستیان هەبووە لە دروستکردنیدا، زێدەتر، کارامەیییەکی بەنرخی ژیانە.

📌سەبر بگرە: لەوانەیە چەند جارێک بەرکەوتنی منداڵ بە خۆراکێکی نوێ کات بخایەنێت بەردەوام بە لە پێشکەشکردنی بژاردەی تەندروست تەنانەت ئەگەر لە سەرەتادا ڕەتیشیکردەوە.

📌هەڵبژاردنی پێشکەشکردن: ڕێگە بدە منداڵەکەت قسە بکات لەسەر ئەوەی چی دەخوات بە پێشکەشکردنی هەڵبژاردن لە چوارچێوەی بژاردەی تەندروستدا، بۆ نموونە بپرسە برۆکلی یان گێزەریان دەوێت لەگەڵ ژەمی ئێوارەدا.

📌دوور بکەوەرەوە لە خواردن وەک پاداشت یان سزا: خواردن وەک پاداشت بەکارمەهێنە بۆ ڕەفتاری باش یان ڕاگرتنی وەک سزا، ئەمەش پەیوەندییەکی ناتەندروست لەگەڵ خۆراکدا دروست دەکات.

📌پەروەردەیان بکە: گرنگی خواردنی تەندروست بە زاراوەی گونجاو لەگەڵ تەمەندا ڕوون بکەرەوە ، فێری سوودەکانی خۆراکە جیاوازەکان بکەن و چۆن دەتوانن یارمەتی جەستەیان بدەن بۆ بەهێزبوون و مانەوە بە تەندروستی.

لەبیرت بێت کە هەموو منداڵێک جیاوازە و ئەوەی بۆ منداڵێک دەگونجێت لەوانەیە بۆ منداڵێکی دیکە نەگونجێت هەرگیز پەیڕەوی ژیانی منداڵێکی دیکە مەکە بۆ منداڵەکەت کە لەگەڵ ژینگەی ئەودا ناگونجێت ، سەبر و خۆڕاگربە، بەردەوام بە لە تاقیکردنەوەی ستراتیژییە جیاوازەکان تا ئەو کاتەی ئەو شتە دەدۆزیتەوە کە باشترینە بۆ منداڵەکەت.

هەواڵ

یەکەم هەنگاوی ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش بێ ئەنجام بوو

لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی لە یەکەم هەنگاوییان بۆ دروستکردنی بەرەیەکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردن نەگەیشتنە ئەنجام، داهاتووی هاوپەیمانێتییەکە و سەرۆکەکەی دوو لە گرفتە سەرەکییەکانن.

نەوەی نوێ، یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی دادگه‌ری، بەرەی گەل، ڕه‌وتی هەڵویست، بزوتنەوەی پەیوەندی ئیسلامی و ژمارەیەک کەسایەتی سیاسی کە لە ناویاندا یوسف محەمەد سەرۆکی پێشووتری پەرلەمان هەیە، سەرقاڵی دروستکردنی لیستێکی هاوبەشن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. 

ئەو لایەنانە تا ئێستا دوو کۆبونەوەی فروانیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەگەیشتونەتە هیچ ئەنجامێک و تاکە خاڵی رێککەوتنیان ئەوەیە کە کۆبوونەوەکانیان بەردەوام دەبێت. 

عه‌بدولستار مه‌جید، ئه‌ندامی شاندی كۆمه‌ڵی دادگه‌ری كوردستان دوای کۆوبونەوەی دووەمیان لە کۆنگرەیەکی رۆنامەنووسیدا ڕایگه‌یاند، هێشتا له‌سه‌ر هیچ پرسێك رێكنه‌كه‌وتون ئه‌وه‌ی كراوه‌ گفتوگۆیه‌ و ئومێد ده‌كه‌ن سبه‌ینێ كه‌ جارێكی دیكه‌ كۆبونه‌وه‌، بگه‌نه‌ ڕێكه‌وتن.

ئامانجی لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی دروستكردنی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق، بەڵام وەک ئەندامەکەی شاندی کۆمەڵ وتی،" جارێ بڕیار نەدراوە كه‌ ئایا هاوپەیمانێتییەکە تەنها لە ناوچە دابڕێندراوەکان دەبێت یان لە هەرێمی کوردستانیش".

سەرۆکی هاوپەیمانێتیەکە و داهاتووی هاوپەیمانێتیەکە یەکێکە لە گرفتەکانی بەردەم لایەنەکان بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش، د. رێبوار كه‌ریم، ئه‌ندامی شاندی ڕه‌وتی هه‌ڵوێست به‌ ڕۆژنامه‌نوسانی وت، "گرفتێكی دیاریكراو نیه‌، به‌ڵام هه‌ندێك پرسیار هه‌یه‌، ئێمه‌ پرسیارمان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی بۆ قۆناغی دوای هه‌ڵبژاردن، كه‌ ئایا چی ده‌كرێت له‌دوای هه‌ڵبژاردن؟".

ئامانجی دروستکردنی ئەو بەرەیە لەلایەن حزبەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتییەوە، بە دەستهێنانی زۆرترین کورسی پەرلەمانی عێراق لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، چونکە ئەو یاسایەی هەڵبژاردنەکەی پێ ئەنجام دەدرێت لە بەرژوەندی لایەنە بچوکەکان نییە.
بەپێی خشتەی کارەکانی کۆمسیۆن، تۆمارکردنی پارت و هاوپەیمانێتییەکان تا 14ـی ئایار بەردەوام دەبێت، بۆیە دەبێت ئەو لایەنانە تا ئەو کاتە بگەنە رێککەوتن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دەبێتە شەشەمین هەڵبژاردن لە دوای ساڵی 2004ـەوە، سیستمى یەک بازنەیی و دواتر فرەبازنەیی لەسەر ئاستی پارێزگاکانە چوار هەڵبژاردندا پەیڕەوکرا، لە کاتێکدا دوایین هەڵبژاردنى ساڵی 2021 بەپێی سیستمى فرە بازنەیی ئەنجامدرا و عێراق بۆ سەر 83 بازنەی هەڵبژاردن دیاری کرا.