تەندروستی

بۆچی پێویستە خانمانی دوگیان ئاسن و فۆلیک ئەسید بەکاربهێنن؟

📌ئاسن:
ئاسن کانزایەکی سەرەکییە و ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە بەرهەمهێنانی خڕۆکە سوورەکانی خوێن، کە ئۆکسجین دەگوازنەوە بۆ هەموو جەستە، لە کاتی دووگیانیدا قەبارەی خوێنی ژن زیاد دەکات بۆ پاڵپشتیکردنی کۆرپەلە گەشەسەندووەکە، هەروەها جەستەی پێویستی بە ئاسنی زیاترە بۆ بەرهەمهێنانی خڕۆکە سوورە زیادەکانی خوێن کە پێویستە هەم بۆ خۆی و هەم بۆ کۆرپەکە، کەمی ئاسن لە کاتی دووگیانیدا دەبێتە هۆی تووشبوون بە حاڵەتێک کە پێی دەوترێت کەمخوێنی کەمی ئاسن، کە دەبێتە هۆی ماندوێتی و لاوازی و ئاڵۆزییەکانی تری تەندروستی بۆ دایکەکە.

سەرەڕای ئەوەش، وەرگرتنی ئاسنی پێویست گرنگە چونکە یارمەتیدەرە بۆ ڕێگریکردن لە لەدایکبوونی پێشوەختە و کەمی کێشی لەدایکبوون لە کۆرپەدا، هەروەها کەمی ئاسن لە کاتی دووگیانیدا ئەگەری تووشبوون بە خەمۆکی دوای منداڵبوون زیاد دەکات.

📌ترشی فۆلیک (فۆلێت):

ترشی فۆلیک ڤیتامینێکی B یە کە پێویستە بۆ گەشەکردنی بۆری دەماری کۆرپە کە لە کۆتاییدا مێشک و بڕبڕەی پشت دروست دەکات، دڵنیابوون لە وەرگرتنی ترشی فۆلیک بە شێوەیەکی پێویست، بە تایبەت لە قۆناغە سەرەتاییەکانی دووگیانیدا، دەتوانێت مەترسییەکانی کەم و کوڕی بۆری دەماری لە کۆرپەدا بە شێوەیەکی بەرچاو کەم بکاتەوە، وەکوو بڕبڕەی پشت و مێشک.

هەروەها فۆلیک ئەسید گرنگە بۆ دروستکردنی DNA و گەشەی خانەکان، ئەمەش وایکردووە کە زۆر گرنگ بێت بۆ دابەشبوونی خێرای خانەکان کە لە کاتی دووگیانیدا ڕوودەدات، وەرگرتنی فۆلێت بە شێوەیەکی گونجاو دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە ڕێگریکردن لە هەندێک کەموکوڕی لەدایکبوون و بەرەوپێشبردنی تەندروستی گشتی و گەشەکردنی کۆرپەلە.

هەواڵ

یەکەم هەنگاوی ئۆپۆزسیۆن بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش بێ ئەنجام بوو

لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی لە یەکەم هەنگاوییان بۆ دروستکردنی بەرەیەکی هاوبەش بۆ هەڵبژاردن نەگەیشتنە ئەنجام، داهاتووی هاوپەیمانێتییەکە و سەرۆکەکەی دوو لە گرفتە سەرەکییەکانن.

نەوەی نوێ، یەكگرتوی ئیسلامی، كۆمەڵی دادگه‌ری، بەرەی گەل، ڕه‌وتی هەڵویست، بزوتنەوەی پەیوەندی ئیسلامی و ژمارەیەک کەسایەتی سیاسی کە لە ناویاندا یوسف محەمەد سەرۆکی پێشووتری پەرلەمان هەیە، سەرقاڵی دروستکردنی لیستێکی هاوبەشن بۆ هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق. 

ئەو لایەنانە تا ئێستا دوو کۆبونەوەی فروانیان کردووە، بەڵام تا ئێستا نەگەیشتونەتە هیچ ئەنجامێک و تاکە خاڵی رێککەوتنیان ئەوەیە کە کۆبوونەوەکانیان بەردەوام دەبێت. 

عه‌بدولستار مه‌جید، ئه‌ندامی شاندی كۆمه‌ڵی دادگه‌ری كوردستان دوای کۆوبونەوەی دووەمیان لە کۆنگرەیەکی رۆنامەنووسیدا ڕایگه‌یاند، هێشتا له‌سه‌ر هیچ پرسێك رێكنه‌كه‌وتون ئه‌وه‌ی كراوه‌ گفتوگۆیه‌ و ئومێد ده‌كه‌ن سبه‌ینێ كه‌ جارێكی دیكه‌ كۆبونه‌وه‌، بگه‌نه‌ ڕێكه‌وتن.

ئامانجی لایەنەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتی دروستكردنی هاوپه‌یمانێتیه‌كه‌ بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق، بەڵام وەک ئەندامەکەی شاندی کۆمەڵ وتی،" جارێ بڕیار نەدراوە كه‌ ئایا هاوپەیمانێتییەکە تەنها لە ناوچە دابڕێندراوەکان دەبێت یان لە هەرێمی کوردستانیش".

سەرۆکی هاوپەیمانێتیەکە و داهاتووی هاوپەیمانێتیەکە یەکێکە لە گرفتەکانی بەردەم لایەنەکان بۆ دروستکردنی لیستی هاوبەش، د. رێبوار كه‌ریم، ئه‌ندامی شاندی ڕه‌وتی هه‌ڵوێست به‌ ڕۆژنامه‌نوسانی وت، "گرفتێكی دیاریكراو نیه‌، به‌ڵام هه‌ندێك پرسیار هه‌یه‌، ئێمه‌ پرسیارمان هه‌یه‌ به‌تایبه‌تی بۆ قۆناغی دوای هه‌ڵبژاردن، كه‌ ئایا چی ده‌كرێت له‌دوای هه‌ڵبژاردن؟".

ئامانجی دروستکردنی ئەو بەرەیە لەلایەن حزبەکانی دەرەوەی پارتی و یەکێتییەوە، بە دەستهێنانی زۆرترین کورسی پەرلەمانی عێراق لە هەڵبژاردنی داهاتوودا، چونکە ئەو یاسایەی هەڵبژاردنەکەی پێ ئەنجام دەدرێت لە بەرژوەندی لایەنە بچوکەکان نییە.
بەپێی خشتەی کارەکانی کۆمسیۆن، تۆمارکردنی پارت و هاوپەیمانێتییەکان تا 14ـی ئایار بەردەوام دەبێت، بۆیە دەبێت ئەو لایەنانە تا ئەو کاتە بگەنە رێککەوتن.

هەڵبژاردنی ئەمجارەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، دەبێتە شەشەمین هەڵبژاردن لە دوای ساڵی 2004ـەوە، سیستمى یەک بازنەیی و دواتر فرەبازنەیی لەسەر ئاستی پارێزگاکانە چوار هەڵبژاردندا پەیڕەوکرا، لە کاتێکدا دوایین هەڵبژاردنى ساڵی 2021 بەپێی سیستمى فرە بازنەیی ئەنجامدرا و عێراق بۆ سەر 83 بازنەی هەڵبژاردن دیاری کرا.