هەواڵ

هێز رەوانەی ناوچە سنورییەکانی هەرێمی کوردستان دەکرێت و هێزە کوردییەکانیش هۆشداری بە یەکتر دەدەن

ئێران، تورکیا و عێراق هێزە رەوانەی ناوچە سنورییەکانی هەرێمی کوردستان دەکەن، حزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە سنورەکان دەکێشێنەوە و هێزەکانی پێشمەرگە شوێیانیان دەگرنەوە، گەریلاکانیش پەکەکەش هۆشداری دەدەن لەسەر داواکاری تورکیا پێشمەرگە فشارییان لەسەر دروست نەکات تا ئاڵۆزی دروست نەبێت.

لە شەوی 13ی ئەیلوەوە، جمجوڵی سەربازی لەناوچە سنورییەکانی هەرێمی کوردستان بە تایبەت لە برادۆست ( چیای هەڵگورد و كوێستانەكانی میرەكین و چیای گۆشینە)دەستیپێکردوە، سەرچاوە سەربازییەکان بۆ mic پشتراستیان کردوەتەوە،ئێران هێزی سەربازی بە چەکی سوک و قورسەوە لە سەر سنورەکان کۆکردوەتەوە و حزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستانیش هێزەکانیان بۆ قوڵای خاکی هەرێم کشاندوەتەوە و بۆ جێگرتنەوەی هێزی حزبەکانی رۆژهەڵات هێزێکی هاوبەشی پێشمەرگە و پاسەوانی سنوری عێراق رەوانەی سنورەکان کراون.

لەسەر رەوانەکردنی هێز بۆ ناوچە سنورییەکان، عەلی ئەکبەر پوورجەمشیدیان، فەرماندەی قەرارگای حەمزەی سەیدوشوهەدای پاسداران رایگەیاند، گواستنەوەی ئەم هێزە کە خەڵک لە ناوچەی باکووری رۆژئاوای وڵات دەیبینن، نیشانەی ئەوەیە کە هێزەکانی سوپای پاسداران سوورن لەسەر پاراستنی سنوورەکانی کۆماری ئیسلامی. ئەگەر ئەو شتەی کە کۆماری ئیسلامی چاوەڕوانی دەکات، جێبەجێ نەبێت، ئێمە پابەندی ئەو بەڵێنە دەبین کە بە خەڵکمان داوە.

هەڵکەوتەی جوگرافی دەڤەری برادۆست بە شێوەیەکە سنوری هەر سێ پارچەی کوردستان(رۆژهەڵات، باشور و باکور)پێکەوە دەبەستێتەوە، لەم ناوچەیە جگە لە حزبەکانی رۆژهەڵات، گەریلاکانی پەکەکەش لە بەشێکی ناوچەکە جێگیرن و لەوێوە دژی تورکیا چالاکی سەربازی ئەنجام دەدەن.

سەرچاوە سەربازییەکانی نزیک لە پارتی کرێکارانی کوردستان بە micیان وت، تورکیا بە سود وەرگرتن لە ئاڵۆزییەکانی ناوچەکە، دژ بە گەریلاکانی پەکەکە تورکیاش هێرشە ئاسمانییەکانی زیاد کردوە و جوڵەی بە هێزەکانی کردوە بە تایبەت لە دیوی باکوری کوردستان، هەرچی پەیوەستیشە بە بنکە و بارەگا سەربازییەکانی وڵاتەکە لەناو خاکی هەرێم ئەوانیش کەوتونەتە جوڵە.

فەرماندەییەکی سەربازی حزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە سنوری برادۆست کە بەهۆی هەستیاری دۆخەکەوە بە مەرجی ناونەهێنانی بە micـی راگەیاند، هیچ مەترسییەک بۆ رودانی شەڕ لە نێوان پێشمەرگەی هەرێمی کوردستان و پێشمەرگەی رۆژهەڵاتی کوردستان نیە چونکە ئەوان لەسەر داوای حکومەتی هەرێم لە سنورەکان کشاونەتەوە.

ئەو فەرماندە سەربازییە بە هەستێکی نیگەرانیەوە، کشانەوەی هێزەکانیانی بۆ mic ئاشکراکرد و وتی،لەبەر فشارەکانی سەر هەرێمی کوردستان و پاراستنی قەوارەکەی نەبێت ئامادە نین بکشێینەوە، چونکە ئەم کشانەوەیە قورس لەسەر خەباتەکەمان دەکەوێت، بۆیە جەختیکردەوە، ئێران هێرش بکات دەگەڕێنەوە سنورەکان و بەرپەرچییان دەدەنە. 

لەسەر مەترسی پێکدادانیش لە نێوان گەریلاکانی پەکەکە و پێشمەرگە، بەرپرسێکی پارتی کرێکارانی کوردستان بە micـی وت، پێشمەرگەکانی پەدەکە(پارتی)مان ئاگادار کردوەتەوە لە ژێر داواکاری تورکیادا فشارمان لەسەر دروست نەکەن  تا ئاڵۆزی لە ناوچەکە دروست نەبێت.

ئەو بەرپرسەی پەکەکە ئاماژەی بۆ ئەوەیشكرد، جوڵاندنی هێز بۆ هەرێمی سیدەکان رێککەوتنی نێوان پارتی و میتی تورکیایە و پارتی هێزە چەکدارەکانی خۆی لە سەر ناوی پاسەوانی سنوری عێراق و لە ژێر ئاڵای عێراقدا بەرەو هەرێمی گەریلا جووڵە پێکردووە و دەیەوێت بە بیانوی پاراستنی سنور و رێککەوتنی ئێران و ئێراق و دوورخستنەوەی هێزەکانی سەر بە پارتەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە سەر سنوور، شەڕ لە نێوان پەکەکە و سوپای عێراق دروست بکات و زەمینە بۆ جێبەجێ کردنی داواکارییەکەی هاکان فیدان، واتە ناساندنی پەکەکە لە لایەن عێراقەوە وەک رێکخراوێکی تیرۆریستی خۆش بکات.

ئەو بەرپرسەی پەکەکە هۆشداریدا، ئەگەر پارتی هێز بەرەو هەرێمەکانی وەک گۆشین، بەربزنان و گەرۆی سینگە بجوڵێنێت، شەڕ روو دەدات، ئەم شەڕەش شەڕی نێوان سوپای عێراق و پەکەکە نابێت، بەڵکۆ شەڕێک دەبێت لە نێوان پەکەکە و پارتی-تورکیا، هەر بۆیە هەموو لایەنێکی پەیوەندیداری عێراق و باشوری کوردستان پێویستە هەوڵ بدەن رێگە لە دۆخێکی  وەها نەخوازراو بگیردرێت." 

رۆژی 19ـی ئادارى 2023 عەلى شەمخانی، ئەمیندارى ئەنجوومەنى باڵاى ئاسایشى نەتەوەیی ئێران و قاسم ئەعرەجى، راوێژکارى ئاسایشى نەتەوەیی عێراق لە بەغدا رێککەوتنى ئەمنى نێوان هەردوو وڵاتیان واژۆکرد، یەکێک لە خاڵەکانى، پاراستنى ناوچە سنوورییەکانى نێوانیان هەردوو وڵات و دوورخستنەوەى هێزە ئۆپۆزیسیۆنەکانە لەسەر سنوورى نێوانیان.
 
ئێران بڕیاری داوە، ئەگەر ئەو رێککەوتنە ئەمنییە جێبەجێ نەکرێت و هێزەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان چەک نەکرێن، لە 19ـی ئەم مانگەدا هێرشی زەوینی و ئاسمانی دەکاتە سەر ئەو هێزانە.

دوێنێ د. فوئاد حوسێن، وەزیرى دەرەوەى عێراق لە دوات کۆبونەوەی لەگەڵ هاوتا ئێرانییەکەی لە تارانەوە رایگەیاند، عێراق پەیوەستە بەو رێککەوتنەى لەگەڵ کۆمارى ئیسلامیی ئێران کردوویەتی، کە یەکێک لە خاڵەکانى دوورخستنەوەى گرووپە چەکدارەکانی ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانە لەسەر سنوور و گواستنەوەیانە بۆ کەمپەکان لە چەقى هەرێمى کوردستان.

لەگەڵ سەردانەکەی وەزیری دەرەوەی عێراق بۆ وڵاتەکە، ئێران سوربونی خۆی راگەیاند کە هێزی دژبەر لە سنوورەکان قبووڵ ناکات، شەوی رابردوو ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆکی ئێران لە کۆبوونەوە لەگەڵ فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراقدا وتی، بۆ کۆماری ئیسلامی قبووڵکراو نییە گرووپە کوردییەکان لە سنوورە هاوبەشەکان یان لەنێو خاکی عێراقدا چالاکی بکەن.

هەواڵ

دروزەکان نزیکن لەوەی کۆمەڵکوژ بکرێن

دوو رۆژە هێرشی سوپای سوریا بۆسەر دروزەکان دەستیپێکردووە، ئەمڕۆ ڤیدیۆی بە کۆمەڵکوشتنیان و دەستبردنی بۆ پیرۆزییەکانیان"سمێڵ تاشین" تۆڕەکۆمەڵایەتییەکانی تەنی، بۆ پاراستنی خۆیان و شوناسیان بە هەموو توانایانەوە رووبەڕووی سوپای سوریا بوونەتەوە.

دروزەکان کۆمەڵگەیەکی رەسەن و خاوەن بیروباوەڕێکی تایبەت بە خۆیانن و مەڵبەندی نیشتەجێبونیان پارێزگای سوەیدای سوریا و دەوروبەریەتی، دابونەریت و کلتورەکەیان، هەروەها شێوازی جلوبەرگ و سمێڵ و ریشیان، لە خەڵکی سوریایان جیادەکاتەوە.

لەساڵانی رابردوودا لەگەڵ ئەوەی پێکهاەیەکی رەسەنی سوریان، کەچی کەمتر لە ئاستی ناوچەکە و نێودەوڵەتی ناسراوبوون، بەڵام لەگەڵ کەوتنی دەسەڵاتی بەشار ئەسەددا، پرسی دروزەکان بوو بە باسی میدیاکان، بەتایبەت کاتێک دەسەڵاتی ئەحمەد شەرعیان رەتکردەوە و رووبەڕوی چەکدارەکانی بوونەوە.

دروزەکان تائێستا توانیویانە پارێزگاری لە دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەری خۆیان بکەن لە سوریان دوای ئەسەد، ئەوان پێێان وایە ئەحمەد شەرع هیچ گۆڕانێک لە بیروبۆچونیدا رووینەداوە بەرامبەریان، بۆیە بە هەموو توانایانەوە پارێزگاری پێگە و دەسەڵاتی خۆیان دەکەن.

ئیسرائئیل لەدوای کەوتنی بەشار ئەسەد و هێرشەی گروپەکانی سەر بە ئەحمەد شەرع بۆسەر دروزەکان، پشتیواننی خۆی بۆ دروزەکان راگەیاند، ئەمڕۆیش، ئەمیچای چیکلی، وەزیری ڕاگەیاندن و کاروباری رەوەندی جوی ئیسرائیل رایگەیاند،  نابێت لە بەرانبەر تیرۆری ئیسلامی-نازیی ڕژێمی قاعیدەدا بێدەنگ بین یان بێ هەڵوێست بین و داوای لەناوبردنی ئەحمەد شەرعی کرد.

ئەم سوکایەتى و بێڕێزیانەى چەکدارانى شەرع دەیکەن، بەتاڵکردنەوەى هەموو ئەو بەڵێن و دروشمانەیە کە ئەحمەد شەرع بۆ سوریاى نوێى هۆنیوەتەوە، پێشمان دەڵێت کردەوەی چەکدارەکانی لەسەر زەوی، وێنەیەکی جیاواز نیشان دەدات و ئایندەیەکی نادیار بۆ پێکەوەژیانی ئایینی و نەتەوەیی لە سووریای نوێدا دەخاتەڕوو

لە ئێستادا دروزەکان شەڕی مان و نەمان دەکەن و بەتەواوی پڕچەکن و وەک هێزێک رووبەڕووی سوپاکەی ئەحمەد شەرع وەستاونەتەوە، سوپاکەی شەرعیش دەیەوێت بە هەر نرخێک بێت ناوچەکانی درۆزەکان کۆنترۆڵ بکات و بۆ گەیشتن بەو ئامانجە دەست ناپارێزێت.