بەزۆری کەسێک لە
تۆڕە کۆمەڵایەتییە جیاوازەکاندا چەند ئەکاونتێکی هەیە، جا فەیسبووک بێت، یان ئینستاگرام
ئەم جۆرە خزمەتگوزاریانە بۆ چاتکردن یان هاوبەشکردنی بیرۆکە و وێنە و ڤیدیۆ لەگەڵ
کەسانی دیکە بەکاردەهێنرێن.
بەڵام دڵنیایە کە
خاوەنی ئەو ئەکاونتە ئەلیکترۆنییانە ملکەچی ئەو شتانە دەبێت کە هەموو بوونەوەرێکی
زیندوو دەگرێتەوە و ڕۆژێک دەمرێت و لێرەدا پرسیارێک دێتە ئاراوە کە چۆن ئەکاونتی دیجیتاڵی
مردووەکان بسڕدرێتەوە یان لانیکەم ڕێگری لە دەستگەیشتنیان پێ بکرێت، لێرەدا چەند
ئامۆژگاری و ڕێنمایییەک دەخەینەڕوو کە پێویستە لەبەرچاویان بگرن:
تۆمارکردنی داتای
دەستڕاگەیشتن بۆ ئەکاونتە دیجیتاڵییەکان
هەموو بەکارهێنەرێکی
ئینتەرنێت پێویستە بە زووترین کات هەموو زانیارییە گرنگەکانی دەستگەیشتن بۆ ئەکاونتە
دیجیتاڵییەکان، وەک فەیسبووک، ئینستاگرام و هتد.. بنووسێتەوە و لە شوێنێکی سەلامەتدا
هەڵیانبگرێت یان لەگەڵ کەسێکی متمانەپێکراودا هاوبەشی بکات ،بەم شێوەیە کەسوکاری کەسی مردوو دەتوانن
بچنە ناو ئەو ئەکاونتەی کە باسی لێوە دەکرێت، جا چ بۆ سڕینەوەی لە ئینتەرنێت یان دەستگەیشتن
بە داتای گرنگ بێت.
هەموو داتاکانی
دەستگەیشتن لە شوێنێکی سەلامەتدا هەڵبگرە
زانیاری گشتی لەوانەش
هەموو ئەکاونتەکان، بە ناوی بەکارهێنەر و وشەی نهێنیەوە، دەتوانرێت لە شوێنێکی سەلامەت
لە ماڵەوە هەڵبگیرێت یان لە وەسیەتنامەیەکدا هەڵبگیرێت ،جگە لەوەش دەتوانرێت
داتاکانی دەستگەیشتن لە یەکەیەکی پارێزراو یان سەیفدا هەڵبگیرێت.
ڕێبێکا ڤایس، لە
کۆمەڵەی ئەڵمانی بۆ پەیوەندییەکان و تەکنەلۆژیای زانیاری ڕوونی دەکاتەوە: "ئەمە
بەو مانایەیە کە میراتگران دەتوانن ئەو زانیاریانەی کە لەسەر ئەم ئامێرانە هەڵگیراون
بەبێ سنووردارکردن بخوێننەوە".
ڤایس ئامۆژگاری
بەکارهێنەرەکەی کردووە کە بە زووترین کات بڕیار بدات سەبارەت بەوەی کە ئایا میراتگران
ڕێگەیان پێدەدرێت دەستیان بە زانیارییە دیجیتاڵییەکانی بگات دوای مردن کەسێکی متمانەپێکراو دەستنیشان بکە بۆ
مامەڵەکردن لەگەڵ ئەکاونتی دیجیتاڵی یارمەتیدەرە بۆ بەکارهێنەر کە کەسێکی
متمانەپێکراو دیاری بکات بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەکاونتە دیجیتاڵییەکان دوای مردن، مەگەر
لە وەسیەتنامە یان بریکارنامەکەدا بە پێچەوانەوە ئاماژەی پێکرابێت.
تاتیانا هالم،
پارێزەری ئەڵمانی ئامۆژگاری دەکات کە پێویستە ئەم کەسە بڵێین کە چۆن مامەڵە لەگەڵ
ئەکاونتە دیجیتاڵییەکان بکات دوای مردن، وەک سڕینەوەی ئەکاونتەکان ڕاستەوخۆ، کردنی
دەستڕاگەیشتنیان بۆ کەسانی تر، یان گواستنەوەی داتاکان بۆ لایەنەکانی تر.
داوای سڕینەوەی
داتاکان بە بریکارنامە یان بڕوانامەی میرات
مافی میراتگر تەنها
بە موڵک و ماڵی ماددی سنووردار نییە، بەڵکو گرێبەستەکانیش دەگرێتەوە، کە بەکارهێنەر
پێش مردنی کردوویەتی ,بۆیە میراتگران
مافی تایبەتی کۆتاییهێنانیان هەیە بۆ ئەم گرێبەستانە لەگەڵ کۆمپانیاکانی خزمەتگوزاری
ئینتەرنێت و ئیمەیڵ.
تاتیانا هالم،
پارێزەری ئەڵمانی دووپاتیکردەوە کە میراتگران دەتوانن گرێبەستەکان هەڵبوەشێننەوە و
داوای سڕینەوەی داتاکان بکەن، بەڵام ئەو بابەتە پێویستی بە سەلماندنی ئەوەی هەیە کە
مافی خۆیانە ئەو کارە بکەن بە پێشکەشکردنی بریکاری گشتی کە پێیان دراوە.
چی بکەین ئەگەر
میراتگران نەتوانن بچنە ناو ئەکاونتی دیجیتاڵی مردووەکەوە؟
ڕێبێکا وایس،
پسپۆڕی ئەڵمانی وەڵامی ئەم پرسیارەی دایەوە و ڕایگەیاند، ئەگەر میراتگران داتای دەستگەیشتنیان
نەبێت، ئەوا ناتوانن بچنە ناو ئەو ئەکاونتانە، بەڵام دەتوانن پەیوەندی بەو کۆمپانیایانە
بکەن کە ئەو خزمەتگوزارییانە پێشکەش دەکەن یان لاپەڕەکانی ئینتەرنێت و داوای گۆڕینی
پەیجی تایبەتی مردووەکە بکەن بۆ “دۆخی یادەوەری.”
سوریا دوای ئەسەد ؛دەرفەت و بنیاتنانەوەی نەتەوەیەک
نەجیبە مەحمود
ڕۆڵی کورد لە شۆڕشی گەلانی سوریادا گرنگییەکی تایبەتی هەیە و دەتوانرێت ئاماژە بە چەند لایەنێکی سەرەکی بکرێت:
لەوانە :_ 1. ڕۆڵی سەربازی، کورد بەتایبەت هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە) ڕۆڵێکی سەرەکییان لە شەڕی داعش و گروپە توندڕەوەکانی تردا بینی. ئەم هێزانە توانیان ناوچەیەکی فراوان لە دەستی داعش ڕزگار بکەن و وەک هێزێکی سەرەکی لە شەڕی دژ بە تیرۆر ناسێنران.
2 دوای دەستپێکردنی شەڕی ناوخۆ، کورد توانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی خۆی بەڕێوەببات و سەربازییەکی ئۆتۆنۆم بە ناوی (ڕۆژاڤا) پێکبهێنێت. ئەم سیستەمە بە جۆرێک هەوڵیدا نەخشە دیموکراسی و فرە کولتوورییەکان لە کۆمەڵگەی ناوخۆییدا جێبەجێ بکات.
3. کورد وەک گرووپێکی نەتەوەیی خاوەن مێژوو و کولتووری تایبەت بە خۆیان، بەشدارییان لە فرەچەشنی نەتەوەیی و ئایینی وڵاتەکەدا کردووە. ئەوان بەدوای مافەکانیاندا دەگەڕان و ناسنامەی کولتووری خۆیان بپارێزن، لە هەمان کاتدا گرنگییان بە پێکەوەژیانی ئاشتیانە لەگەڵ نەتەوە و ئایینەکانی دیکەی سوریادا دەدا.
4. کورد ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە دانوستانە سیاسییەکان سەبارەت بە داهاتووی رۆژئاوا و سوریا. ئەوان داوای دانپێدانان بە مافەکانیان و ئۆتۆنۆمییان لە چوارچێوەی سوریایەکی دیموکراسیدا کرد. 5. لەگەڵ بوونی تەحەددیات و گرژیەکان، لە هەمان کاتدا ڕۆڵی کورد لە شۆڕشدا ، بەتایبەتی لە پێوەندی لەگەڵ حکومەتی ناوەندی سوریا و هەروەها لەگەڵ تورکیا کە نیگەران بوو لە کاریگەرییەکانی کوردەکان لەسەر سنوورەکانی. بە گشتی کورد وەک یاریزانێکی سەرەکی لە شۆڕشی رۆژئاوا و گەلانی سوریا لە گۆڕەپانی سەربازی و سیاسی و کۆمەڵایەتیدا دەرکەوت و ڕۆڵی ئەوان کاریگەرییەکی زۆری لەسەر پرۆسەی گەشەسەندنی ئەم وڵاتە هەبوو. هەروەها لە ئێستادا لە دوای ڕووخانی حکومەتی بەشار ئەسەد لە سوریا گۆڕانکارییەکی گەورە دەبێت کە دەتوانێت لێکەوتەی زۆری بۆ داهاتووی ئەم وڵاتە و ناوچەکە هەبێت.
لە دۆخێکی وادا ئەو هەنگاوانەی کە دەتوانرێت ئەنجام بدرێن وەک - دامەزراندنی حکومەتی ئینتقالی، دوای ڕووخانی حکومەت پێویستە حکومەتێکی ڕاگوزەر دابمەزرێنرێت کە نوێنەری سەرجەم نەتەوە لەخۆ بگرێت. پێویستە ئەم حکومەتە بتوانێت وەڵامی پێداویستییەکانی خەڵک بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیری. -دابینکردنی ئاسایش و ڕێگریکردن لە ئاژاوەگێڕی و تاڵانی موڵکی گشتی،کە یەکێک لە ئەرکە سەرەکییەکانی دوای ڕووخانی ڕژێم ئەگەری ئاژاوەگێڕی و توندوتیژی ناوخۆیی هەیە ، پێویستە ڕێوشوێن بگیرێتەبەر بۆ دڵنیابوون لە ئاسایشی ناوچە جیاوازەکان و هێزی ئەمنی نوێ پێکبهێنرێت بە ئامانجی پاراستنی هاوڵاتیان. - ئەنجامدانی دیالۆگی نیشتمانی لە نێوان گروپە جیاوازەکانی کۆمەڵگەی سوریا بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتنی سیاسی و کۆمەڵایەتی پێویستە.
ئەم دیالۆگانە دەتوانن یارمەتیدەر بن بۆ بەهێزکردنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە و ڕێگریکردن لە گرژییە نەتەوەیی و ئایینییەکان. - دوای چەندین ساڵ لە شەڕ و وێرانکاری، پێویستی بە بەرنامەی بەرفراوانی ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری و خزمەتگوزارییە گشتییەکان و ئابووری هەیە. پشتیوانی نێودەوڵەتی لەم بوارەدا دەتوانێت زۆر کاریگەر بێت. - پێویستە گرنگی تایبەت بە مافی مرۆڤ و دادپەروەری ئینتقالی بدرێت.
ئەمەش لێکۆڵینەوە لە تاوانەکانی جەنگ و پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ لە کاتی جەنگ و هەوڵدان بۆ چەسپاندنی مافی قوربانییەکان دەگرێتەوە -بەهێزکردن و پاڵپشتیکردنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و گروپە کۆمەڵایەتییە کاراکان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دروستکردنی کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی و بەشدار. - لەدوای ڕووخانی حکومەت پێویستی بە ڕاکێشانی هاوکاری نێودەوڵەتی هەیە بۆ ئاوەدانکردنەوە و گەشەپێدانی وڵات. ئەم یارمەتییانە دەتوانن یارمەتی دارایی و مرۆیی و تەکنیکی لەخۆ بگرن.
لە کۆتاییدا، هەر کارێک لە دوای ڕووخانی حکومەت، دەبێت وەڵامی خواست و پێداویستییەکانی گەلی سوریا بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاشتی و سەقامگیری هەمیشەیی لەو وڵاتەدا.