ژیان
بۆچی پێویستە سەردانی باخچەی ئاژەڵان بکەین؟
.jpg)
2024-03-03
ئاشکرایە باخچەکانی ئاژەڵان و شوێنەکانی هەڵگرتنی بونەوەرە ئاویەکان سەرنجڕاکێشترین شوێنەوارەکانی دونیان بۆ گەشتیاران، ئەوە تەنها گەشتێک نییە لەنێو ئەندامانی خێزان و هاوڕێکاندا، یان تەنها لەپێناو دڵخۆشکردنی مناڵەکاندا
لەگەڵ ئەوەی باخچەکانی ئاژەڵان شوێنێکی بەنرخی پاراستنی ئاژەڵە دەگمەنەکان و پاراستنی جۆرەکانی ئاژەڵ و پاريزگاری کردنە لەسروشت، بەپێی ڕاپۆرتێکی نوێ، ئەم باخچانە ڕۆڵی گەورەیان هەیە لەپێشخستنی کۆمەڵگا و شێوازی بیر کردنەوەی مرۆڤ، ئەم جۆرە بۆچونە پێشتر نەزانراو بو.
توێژینەوەیەکی نوێی (Journal of Zoological and Botanical Sciences) لەمانگی کانونی دوەمی ساڵی ڕابردودا، کۆمەڵێک توێژەری بریتانی و فڕەنسی، لەباخچەی (دبلن) گەیشتنە ئەو ئەنجامەی باخچەکانی ئاژەڵان، پەیامی گەورەی پێیە بۆ مرۆڤایەتی و شێوازی سروشتی ژیان،
بایەخی کۆمەڵایەتی باخچەکانی ئاژەڵان:
توێژەرەکان هەستاون بەدیاری کردنی بایەخی کۆمەڵایەتی ئەو باخچانەی دروستکراون بۆ گەشتیاران، تەنانەت کاریگەریەکانی لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەوە و کاریگەری ئەو ماڵپەڕانە لەسەر پێگەکانی ئەنتەرنێت و سۆشیال میدیا، گەیاندنی چالاکیەکان و پەیامەکانی ئاژەڵ دۆستی و سروشت دۆستی.
بەشێکی توێژینەوەکان سەبارەت بەقوڵ بونەوە بوە لەباخچەکانی ئاژەڵان، بەتایبەت لەڕی پارێزگاری کردن لە (سروشتی ژیان، زانیاری، خۆشی، لێکۆڵینەوە) هەمو یەکێک لەوانە بایەخی باخچەکانی ئاژەڵان دەردەخات بۆ مرۆڤایەتی.
لەزۆر ڕوەوە ئەو باخچانە و ئاژەڵەکان کاریگەریان هەبوە لەسەر رەفتاری مرۆڤ، بەجۆرێک هاوتای زانکۆ و خوێندن کاریگەری داناوە لەسەر دەرونی مرۆڤ لەکۆمەڵگادا.
توێژەرەکان پێیانوایە لەڕوی بایەخەوە کاریگەری هەیە لەسەر مرۆڤایەتی، بەتایبەت لەڕوی تەندروستییەوە، هەروەها ڕۆشنبیری گەشتیاران لەسەر جیاوازی بایلۆجی گیاندارەکان، تەندروستی هەسارەکەمان، ئاسودەیی مرۆڤ لەناو کۆمەڵگادا.
ئەنجامەکانی توێژینەوەکان:
دکتۆر (پۆل رۆز) مامۆستای ناوەندی توێژینەوەکانی هەڵسوکەوتی ئاژەڵەکان و دەرونناسی لە زانکۆی (University of Exeter) دەڵێت، "باخچەکانی ئاژەڵان تەنها بۆ گەشت و بینین نییە، بەڵکو زۆر لەوە زیاتر بایەخی بۆ مرۆڤایەتی و هەسارەی زەوی هەیە، ناسینی سروشت و شێوەی ئاژەڵەکان و پێکهاتەی بایۆلۆجی جیاواز، سودی بۆ تەندروستی ژیری مرۆڤ هەیە".
هەروەها وتی، "پێویستی بەکاری زیاتر هەیە، پێویستە باخچەکان ببنە سەنتەری ئاژەڵناسی و ناسینی زیاتری هەسارەکەمان، پێویستە بەچاوی ئامانج سەیری ئەو شوێنانە بکەین و خزمەتی زیاتریان بکەین، بەم شێوە کاریگەری زیاتری دەبێت لەسەر کۆمەڵگاکانمان، ئەو کات هەموان بەشدار دەبن".
هەروەها تێکەڵبونی مرۆڤەکان لەگەڵ ئاژەڵەکان هاندانێکی کاریگەرە بۆ زیادبونی نەوەی مرۆڤایەتی، پاشان سودی ئابوری و ڕۆڵی گەورەی پەرەپێدان و بەشداری ئەرێنی.
پرسیارگەلێک پێویستە وەڵامیان بدۆزرێتەوە:
بەپێی توێژینەوەکە، باخچەکانی ئاژەڵان و گیاندارە ئاویەکان، بەشوێنێکی زۆر باش دادەنرێت لەپێناو دۆزینەوەی چارەسەری سروشت، پێویستە گەشتیارەکان زیاتر وشیاری وەربگرن لەسەر بەهای سروشت و گرنگی پێکهاتەی سروشتی ئاژەڵەکان، باخچەکانی ئاژەڵان دەتوانێت کاریگەری ئەرێنی هەبێت لەسەر مرۆڤ، مرۆڤ وەک هاوڕێی ژینگە بەدرێژایی مێژو.
بەپێی توێژینەوەکە کاری زۆر ماوە بکرێت، هەروەها کۆمەڵێک پرسیار ماوە پێویستە زاناکان و کارمەندانی باخچەکانی ئاژەڵان بەدوای وەڵامەکەیدا بگەڕێن، هەروەها بەدواداچون بۆ کاریگەری پەیامەکانی باخچەی ئاژەڵان لەسەر دەرون و هەڵسوکەوتی مرۆڤ ، پەیوەست کردنی ئەم بابەتە بەتەندروستی هەسارەکەمانەوە.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
More News
.jpg)
 copy.jpg)
Most Popular
هەواڵ
لە قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا
2024-04-25
لە
قەڵادزێ بەڕێکەوت و لە فەرەنسا خنکا
سلێمانی
- MIC
ژیلان
محەمەد ئەمین، کچە کوردێکی تەمەن 24 ساڵە و یەکێکە لە قوربانییەکانی رووداوەکەی
دوێنێ سێشەممەی نێوان فەرەنسا و بەریتانیا.
ژیلان
لەگەڵ چەند کەسێکی دیکەدا و یەکێک بووە لەو 100 سەرنشینەی کە لەناو بەلەمێکی
پەڕینەوەدابوون لە فەرەنساوە بۆ بەریانیا.
بەڵام
پێش گەیشتنیان چەند کەسێک دەکەونە ناو ئاوەکەوەو دەخنکێن کە یەکێکیان ژینایە.
زانیاری
ئەوە هەیە، رووداوەکە بەهۆی زۆری ژمارەی سەرنشینانی سەر بەلەمەکەوە بوبێت،
بەتایبەت کاتێک کە بەلەمەکە کەوتوەتە ڕێ، ژمارەیەک کۆچبەری ئەفریقیش لەڕێگەی
بەکارهێنانی فشارەوە چونەتە ناو بەلەمەکەوە و هەندێکیش دەڵێن شەڕ و ئاڵۆزی
روویداوە.
هێشتا
بەتەواوی هۆکاری خنکانی ژیلان و ئەوانی دیکە نییە، روونیش نییە کە ئاخۆ جگە لە
ژیلان لەناو خنکاوەکاندا کوردی دیکە هەیە یان نا، بەڵام ئەوەی دەزانرێت کە بەشێکی
زۆری کۆچبەرەکانی سەر بەلەمەکە عێراقی بوون و لەناو عێراقیەکانیشدا ژمارەیەک کورد
هەبوون.
تائێستا
نازانرێت کە ئاخۆ ژیلان محەمەد بەتەنها کۆچیکردوە یان خزم و کەسوکاری لەگەڵدا
بووە.
ساڵانە
لەکاتی پەڕێنەوەی کۆچبەران لەنێوان فەرەنسا بۆ بەریتانیا دەیان کۆچبەر دەخنکێن،
ئەوەش لەپێناو گەیشتنیان بۆ ئەو وڵاتە و مافی بەدەستهێنانی مانەوەیان.
هەرچەندە
لەچەند رۆژی رابردوودا پەرلەمانی بەریتانیا یاسای ناردنی کۆچبەرانی نایاسایی
وڵاتەکەی بۆ رواندا پەسەند کرد ئەوەش وەک هەولیک بۆ رێگریکردن لە چوونی کۆچبەران
بۆ ئەو وڵاتە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا کۆچبەران بە یەکێک لە وڵاتە دڵخوازەکەی
خۆیان دەزانن بۆ مانەوەیان و وەرگرتنی مافی پەنابەری.
