هەواڵ

لەیەک مانگدا لە ئێران 40 کۆڵبەر بونەتە قوربانی و 36 چالاکیش دەستگیرکراون

Mic
2024-04-21

بەپێی ئامارێک کە لە لایەن تۆڕی مافی مرۆڤی کوردستانەوە بڵاوکراوەتەوە، لە ٢١ـی ئادار تا ٢٠ـی نیسانی ٢٠٢٤، پێنج کۆڵبەر بە تەقەی هێزە چەکدارەکانى ئێران کوژراون، پێنج کۆڵبەریش بەهۆی کەوتنەخوارەوە لە بەرزایی، وەستانی دڵ و ڕەقبوونەوە گیانیان لەدەستداوە.
هەر لەو ماوەیەدا ٣١ کۆڵبەر بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە چەکدارەکانى ئێران و ١١ کۆڵبەریش بە هۆی کەوتنەخوارەوە لە بەرزایی و تەقینەوە مین و ڕووداوی دیکەوە برینداربوون، لە کۆی ئەو کۆڵبەرانەی لەو مانگەدا بوونە قوربانی ٣٠ حاڵەتیان لە ناوچە سنوورییەکانی نەوسوود تۆمار کراوە.
لە ڕاپۆرتەکەدا سەبارەت بە دۆخی کۆڵبەران، ئاماژە بە دۆسییەی کۆڵبەرێکی مێردمنداڵ بە ناوی دانیال مام ئەحمەد خەڵکی مەریوان کراوە، کە لەلایەن دادگاوە سزای دوو ساڵ زیندان، لێدانی ٧٤ قامچی و پێبژاردن بە بڕی دوو ملیار تمەنی بەسەردا سەپێندراوە.
لەبەشێکی دیکەی ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بەوەکراوە، لەم مانگەدا ٣٦ چالاکوان لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە دەستبەسەرکراون، هەروەها سزای زیندان و سزای دارایی بەسەر شەش چالاکواندا سەپێندراوە.
لە درێژەی ڕاپۆرتەکەی تۆڕی مافی مرۆڤی كوردستان باس لەوەکراوە، فشارەکان بۆ سەر بنەماڵەی گیانبەختکردووانی سەرهەڵدانی “ژن ژیان ئازادیش” بەردەوامە، لەو چوارچێوەدا ئومێد قەدیمی برای فوئاد قەدیمی لە گیانبەختکردووانی سەرهەڵدانەکە سزای زیندان و پێبژاردنی بەسەردا سەپێندراوە و کەمال لوتفی باویکی ڕەزا لوتفی یەکێکی دیکە لە گیانبەختکردووانی ئەو سەرهەڵدانە، دەستگیرکراوە و چارەنووسی نادیارە.
سەبارەت بە جێبەجێکردنی سزای لەسێدارەدانیش لە ڕاپۆرتەکەی تۆڕی مافەکانی مرۆڤدا هاتووە، کە لە ماوەی ئەو مانگەدا سزای لەسێدارەدانی زیندانییەک بە ناوی ئەفشین باغ نشین خەڵکی کەنگاوەر لە زیندانی ورمێ جێبەجێ کراوە، کە بە تۆمەتی بازرگانی بە ماددەی هۆشبەر ئەو سزایەی بەسەردا سەپێندرابوو.
هەروەها، لە ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بە دۆخی زیندانیانی سیاسیی و بێبەشکردنیان لە مافەکانیان کراوە و لەو ڕووەوە ئەوە خراوەتەڕوو، کە لە دژی ئەو پێشێلکارییانە ژمارەیەک زیندانی سیاسیی بە تایبەتی لە زیندانی ورمێ مانیان لە خواردن گرتووە.
هەروەها تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان ئاماژەی بەوەشکردووە، لەو مانگەدا کتێبفرۆشیەک لە سنە و شوێنێکی گەشتیاری لە مەریوان بە پاساوی ڕەچاونەکردنی “حیجاب” لەلایەن کڕیاران و سەردانیکەرانیان داخراون.

More News

Most Popular

زانست

ئایا ماسی دوای بەستنی دووبارە زیندوو دەبێتەوە؟

Mic
2024-07-25

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " earthdate" دا باس لەوە دەکات کە ماسی بە گشتی توانای خۆگونجاندن لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمیدا هەیە و دەتوانێت لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر بژی، بەڵام ئەگەر ئاوێک بە تەواوی بەستوو بێت، ئەگەری ئەوە هەیە هەندێک لە ماسییەکان بمرن.
لێرەدا پرسیارەکە ئەوەیە چۆن ماسییەکان لە دەریاچە بەستووەکان و ئاوەکانی ناوچە جەمسەرییە سەهۆڵاوییەکانی زەویدا دەژین؟
ماسییەکان کۆمەڵێک ستراتیژی بەکاردەهێنن بۆ مانەوەیان لە ژیاندا، ئەوانیش بریتین لە:
- خاوبوونەوەی میتابۆلیک، ماسی دەچێتە دۆخێکەوە پێی دەوترێت "torpor" ئەمەش هاوشێوەی خەوی زستانەیە، بەڵام بەو شێوەیە قووڵ نییە، پلەی گەرمی جەستەیان لەگەڵ پلەی گەرمی ئاوەکەدا دادەبەزێت و لێدانی دڵ و هەناسەدان و ئاستی چالاکی و جوڵەکانی بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش کەم دەبنەوە، بەم شێوەیەش وزە دەپارێزێت چونکە جەستەیان پێویستی بە جوڵە نییە.
- دەڕۆنە قووڵاییەکی زۆرترەوە، زۆرێک لە جۆرەکانی ماسی دەچنە ناوچە قووڵاییەکانی دەریاچەکانەوە کە پلەی گەرمی ئاوەکە جێگیرتر دەمێنێتەوە و کەمتر ئەگەری بەستنی تەواوەتی هەیە، ئەمەش ماسییەکە دەپارێزێت وادەکات لە ژیاندا بمێنێتەوە.
- کەمبوونەوەی ئارەزووی خواردن، بەو پێیەی ئاستی چالاکییەکانیان زۆر کەم دەبێتەوە، ماسییەکان پێویست ناکات لە وەرزی زستاندا وەکو جاران خۆراک بدۆزنەوە، لەوانەیە زۆر کەم بخۆن یان پشت بە وزەی یەدەگی خۆیان ببەستن.
- گونجاندنی فیزیۆلۆژی، هەندێک جۆری ماسی گونجانی تایبەتیان لە جەستەیاندا هەیە کە یارمەتیان دەدات لە سەرمادا بمێننەوە، بۆ نموونە هەندێکیان پرۆتینی دژە بەستن لە خوێنیاندا هەیە کە ڕێگری لە بەستنی خانەکانیان دەکات.
هەر بۆیە بە بەکارهێنانی ئەم ستراتیژانە، ماسییەکانی دەریاچە بەستووەکان دەتوانن وزەی خۆیان بپارێزن و لە بارودۆخی سەختی زستاندا بژین تا بەهار دێت.