تەندروستی

جیهان ئامادە نییە بۆ پەتا نوێیەکان... و هۆشدارییەک سەبارەت بە بڵاوبوونەوەی ئەنفلۆنزای باڵندە

Mic
2024-06-19

ڤایرۆسی ئەنفلۆنزای باڵندەی H5N1 تادێت زیاتر دەگوازرێتەوە بۆ شیردەرەکان، لەنێویاندا ئاژەڵداری لە کێڵگەکان لە سەرانسەری ئەمریکا، هەروەها بۆ ژمارەیەکی کەم لە مرۆڤەکان، ئەمەش نیگەرانی دروست دەکات لەوەی ڤایرۆسەکە لە داهاتوودا بگۆڕێت بۆ پەتا.
لە ڕاپۆرتێکدا کە بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بەوە کردووە، زیادبوونی حاڵەتەکانی ئەنفلۆنزای باڵندە لەنێو شیردەرەکاندا، لەنێویاندا ئاژەڵداری لە ئەمریکا، هۆشدارییەکی توندە کە جیهان ئامادە نییە ڕێگری لە پەتاکانی داهاتوو بکات، هەروەها داوای لە سەرکردەکان کردووە بە خێرایی هەنگاو بنێن.

لە ڕاپۆرتەکەدا هاتووە، دوای زیاتر لە چوار ساڵ لە پەتای کۆرۆنا، سیاسەتمەداران "بە کەمتەرخەمی" مامەڵە دەکەن بە تەرخاننەکردنی پارە یان هەوڵی پێویست بۆ ئەوەی کارەساتەکە دووبارە نەبێتەوە.

هێلین کلارک کە بەشداری ئامادەکردنی ڕاپۆرتەکەی کردووە و سەرۆکوەزیرانی پێشووی نیوزلەندا لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاندووە: ئەگەر ڤایرۆسەکە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەست بە بڵاوبوونەوە بکات، بە ئەگەرێکی زۆرەوە جیهان ناتوانێت مامەڵەی لەگەڵدا بکات. کلارک ئاماژەی بەوەشکردووە، دەکرێت "لە کۆڤید کوشندەتر بێت".

ئاماژەی بەوەشکردووە، "ئێمە ئامێری پێویستمان نییە بۆ وەستاندنی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە پێش ئەوەی زیاتر بڵاوبێتەوە".

هەروەها ئاماژەی بە جۆرێکی کوشندەتری کۆکە (Empox) کردووە کە بە تایبەتی تووشی منداڵان دەبێت لە کۆماری دیموکراتیی کۆنگۆ.

ئاماژەی بەوەشکرد، لەکاتێکدا وڵاتە دەوڵەمەندەکان ڤاکسینیان هەیە کە دەتوانێت بەرەنگاریی بڵاوبوونەوەی ئەم نەخۆشییە ببێتەوە، بەڵام لەبەردەستی وڵاتی ناوەڕاستی ئەفریقادا نییە.
ئەو ڕوونی کردەوە کە ئێستا دوو کەس بەهۆی جۆری کۆکەی مەیموون لە باشووری ئەفریقا گیانیان لەدەستداوە، ئەمەش ئەوە دەردەخات کە چۆن پشتگوێخستن دەبێتە هۆی بڵاوبوونەوەی ماددە نەخۆشخوازەکان.

کلارک سەرۆکایەتی ڕاپۆرتەکەی لەگەڵ ئیلین جۆنسۆن سیرلیف سەرۆکی پێشووی لیبریا کرد، کە ئەندامی لیژنەیەکی سەربەخۆ بوو کە ڕاسپاردە بۆ ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی سەبارەت بە ئامادەکاریی پەتاکە دەکات.

کلارک ڕایگەیاند کە سەرەڕای پێشنیاری لیژنەکە لە ساڵی ٢٠٢١، "ئەو پارانەی ئێستا لەبەردەستدان کەمن بە بەراورد بە پێداویستییەکان و وڵاتانی داهات بەرز بە توندی پەیوەستن بەو ڕێبازە تەقلیدییە کە لەسەر بنەمای خێرخوازی دامەزراوە نەک دادپەروەری".

لە ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە وڵاتانی ئەندامی ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی هێشتا نەگەیشتوونەتە ڕێککەوتن لەسەر ڕووبەڕووبوونەوەی هەر پەتایەکی فریاگوزاری لە داهاتوودا، بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی جیاوازیی نێوان وڵاتانی دەوڵەمەند و ئەو وڵاتانەی کە هەستیان بە پەراوێزخستن کردووە لە سەردەمی پەتای کۆڤیددا.

لە ڕاپۆرتەکەدا داوای لە حکومەتەکان و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان کردووە تا مانگی کانوونی یەکەم بە ڕێککەوتنێکی نوێ لەسەر هەر پەتایەکی داهاتوو ڕەزامەند بن، هەروەها بودجەی هەوڵەکانی زیاتر بۆ بەرزکردنەوەی بەرهەمهێنانی ڤاکسین و چەسپاندنی کاریگەری ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی و چەسپاندنی هەوڵە نیشتمانییەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی ڤایرۆسەکان.

بە جەختکردنەوە لەسەر مەترسییە ئەگەرییەکان، ڕاپۆرتەکە ئاماژەی بە مۆدێلەکانی توێژینەوە کردووە کە ئاماژە بەوە دەکەن کە یەک لە دوو ئەگەر هەیە کە جیهان لە ٢٥ ساڵی داهاتوودا ڕووبەڕووی پەتایەکی بە قەبارەی Covid ببێتەوە.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

ئەردۆغان: لە پەرلەمانەوە کار بۆ سەرخستنی پڕۆسەی ئاشتی دەکەین

Mic
2025-07-12


ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا لە میانی پێشکەشکردنی وتارێکدا لەبارەی چەکدانانی پەکەکە ڕایگەیاند، "پەکەکە بەرەو کۆتایی دەچێت و لە دوێنێوە لاپەڕەیەکی نوێ لە مێژووی تورکیا کراوەتەوە".

سەرۆک کۆماری تورکیا وتیشی، "وەک هەنگاوی یەکەم، کۆمیسیۆنێک لە ئەنجومەنی نیشتمانیی گەورەی تورکیا (پەرلەمانی تورکیا) دادەمەزرێنین و دەست دەکەین بە گفتوگۆکردن لەسەر مەرجە یاساییەکانی پرۆسەی ئاشتی".

ئاماژەی بەوەشکرد، 47 ساڵ پێس ئێستا یەکەم چالاکی پارتی کرێکارانی کوردستان- پەکەکە دەستیپێکرد و لەو ماوەیەدا 10  هەزار سەربازمان کوژراون و نزیکەی 50 هەزار هاوڵاتیش کوژراون و زیانی دو تریلۆن دۆلار زیان بە ئابوری تورکیا گەیشتوە.

ئەردۆغان وتیشی: هەندێک هەڵەی دەوڵەت، یەکێک لەوانە ڕێگری لە قسەکردن بە کوردی و چەندی هەڵەی دیکە بووە هۆی فراوان بوون و گەورەبوونی پەکەکە.

جەختی لەوەشکردەوە، هەموو هەوڵێک دەدەن پڕۆسەی ئاشتی سەرکەوتوبێت و 23 ساڵە کاری بۆدەکەن و بە ئەقڵێتێک سیاسەت دەکەن کە خێر و چاکەی بۆ تورکیا تێدابێت، وتیشی: لەو پڕۆسەیەدا دەوڵەی باخچەلی سەرۆکی پارتی نەتەوەپەرستی تورکیا- مەهەپە هاوبەشیانە.
هەر لە وتارەکەیدا، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان وتی، "سلێمانی، کەرکوک، هەولێر، ئەنقەرە و ئیستەنبوڵ خاکی هاوبەشی ئمەیە".

 دوپاتیشی کردەوە، لە پڕۆسەی ئاشتی هاوڵاتییانی تورکیا بە کورد، عەرەب و تورک و نەتەوەکانی دیکە براوەن، "کارێکمان کرد کە حکومەتەکانی پێش ئێمە نەیانتوانیوە بیکەن".

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved