هەواڵ
ئەو فەرمانبەرانەی ئەمساڵ خانەنشین دەبن دوو تا سێ پلە بەرزکردنەوەیان دەفەوتێت
2025-02-01
نۆ ساڵە پلە بەرزکردنەوە لە هەرێمی کوردستان ڕاگیراوە، بەبێ دەستپێکردنەوەی پڕۆسەکە حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاری خانەشین بوونی بۆ زیاتر لە 35 هەزار فەرمانبەر دەرکردووە و بڕیارە پرۆسەکەش بەردەوام بێت. بەپێی بەدواداچوونەکان ئەو کەسانەی ئەمساڵ خانەنشین دەبن پلەبەرزکردنەوەی نۆ ساڵیان کە نزیکەی دوو تا سێ پلە بەرزکردنەوە دەفەوتێت.
بەپێی بەدواداچونێکی دیجیتاڵ میدیای مایک ئەو کەسانەی لە ئەمساڵدا و پێش دەستپێکردنەوەی پلەبەرزکردنەوە خانەنشین دەبن، خزمەتی نۆ ساڵ و دوو تا سێ پلە بەرزکردنەوەیان دەفەوتێت.
بەپێی ڕێکارەکان، ئەو کەسانەی لەم قۆناغەدا خانەشین دەکرێن، لەدایکبووانی ساڵەکانی 1962،1963،1964ن لەگەڵ لەدایکبووانی مانگی یەکی ساڵی 1965 کە تەمەنیان بووەتە 60 ساڵ خانەنشین دەکرێن.
خانەنشینکردنی ئەو ژمارە فەرمانبەرە، بەپێی یاسای ژمارە 9ـی ساڵی 2014ـی تایبەت بە یاسای یەکگرتوی خانەنشینی عێراق دەبێت کە دادگای فیدراڵی هەرێمی کوردستانی بۆ جێبەجێکردنی پابەندکردووە، بەڵام لە هەرێمی کوردستان تەمەنی خانەنشینیی لە 63 ساڵەوە بۆ 60 ساڵ کەمکراوەتەوە.
بە گوێرەی مادەی 18 لە یاسای خزمەتی شارستانی ژمارە 24ی ساڵی 1960ـی عێراق، پلەبەرزکردنەوە مافێکی یاسایی فەرمانبەرانە و لەسەر بنەمای لێهاتویی و ماوەی خزمەتە.
به‌پێی یاسای خزمه‌تی شارستانی ده‌بوایه هه‌ر فه‌رمانبه‌رێكی هه‌رێمی کوردستان 4-5 ساڵ جارێك پله‌كه‌ی به‌رزبكرێته‌وه، بەپێی یاسا کەمترین پارەی پلە بەرزکردنەوە لە 29 هەزار دینارەوە دەستپێدەکات، زۆرترینیشیان بەپێی پلەی وەزیفی 120 هەزار دینارە، بۆیه ئەو فەرمانبەرانەی ئەمساڵ خانەنشین دەکرێن دوو پله به‌رزكردنه‌وه یان زیاتری دەفەوتێت.
به‌پێی خشته‌ی پله به‌رزكردنه‌وه هه‌ر فه‌رمانبه‌رێك بۆ یه‌ك مانگ بڕی 60 هه‌زار بۆ 100 هه‌زار دیناری لای حكومه‌ته، كه به‌كۆی گشتی هه‌ر فه‌رمانبه‌رێك ده‌كاته 5 ملیۆن 400 هه‌زار دینار تا 9 ملیۆن دینار. بە واتایەکی دیکە ئەو فەرمانبەرانەی پێش دەستپێکردنەوەی پلە بەرزکردنەوەی خانەنشین دەکرێن 60 تا 100 هەزار دیناری مووچەکەیان کەمترە لەو بڕە مووچەیەی دەکرێتە بنەمای خانەنشین بوونیان.
پلە بەرزکردنەوە دەستپێدەکاتەوە؟
نۆ ساڵە پلەبەرزکردنەوە لە هەرێمی کوردستان ڕاگیراوە، ڕاگرتنی پله به‌رزكردنه‌وه و دامەزراندن له كابینه‌ی هه‌شته‌مه‌وه ده‌ستیپێكردووه و بڕیارەکە لە رۆژی 1ـی کانوونی دووەمی 2016ـەوە بڕ‌یاره‌كه چووه‌ته بواری جێبه‌جێكردنه‌وه و 9 ساڵه درێژه‌ی هه‌یه و له‌و ماوه‌یه‌وه فه‌رمانبه‌ران دوو یان سێ پله به‌رزكردنه‌وه‌یان فه‌وتاوه.
ئەو کات، وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان لە رێنمایی وه‌زاره‌تی دارایی ژماره‌ی 11ـی ساڵی 2016، "پێویسته هه‌موو فه‌رمانبه‌رێكی پله وه‌زیفییه گشتییه‌كان پله به‌رزكردنه‌وه‌یان رابگیرێت، هه‌تا په‌سندكردنی بودجه‌ی هه‌رێم بۆ ساڵی 2016، له‌ساڵی 2017 هەرێمی کوردستان به درێژكردنه‌وه‌ی راگرتنی پله به‌رزكردنه‌وه پشتی به‌هه‌مان رێنمایی به‌ست و ئه‌و ساڵه‌ش درێژه به راگرتنی پله‌به‌رزكردنه‌وه درا.
سیراج بارزانی، سەرۆکی ئەنجومەنی ڕاژەی گشتی، لە نوێترین لێدوانیدا بە فەرمانگەی میدیا و زانیاری ڕاگەیاندووە،"سەرقاڵی دانانی بەردی بناغەی داتابەیسێکین بۆ بەدیجیتاڵکردنی دۆسیەی کەسیی فەرمانبەران، ئەوەیش ئامرازێکی گرنگی کۆنتڕۆڵکردنی کاروباری فەرمانبەران و دووبارە ڕێکخستنەوەی میلاکاتی وەزارەتەکانە".
دەستپێکردنەوەی پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران پەیوەستە بە پەسەندکردنی یاسای بودجەوە کە لە ساڵی 2013ـەوە نەنێردراوەتەوە پەرلەمانی کوردستان، دەبێت فەرمانبەران چاوەڕوانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بن تا یاسای بودجە دوای زیاتر لە 12 ساڵ پەسەند بکاتەوە.
بەپێی نوێترین بڕیاری حکومەتی هەرێمی کوردستان لەمەودوا پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران دەبێت بەپێی پێوەر و بنەماکانی ئەنجومەنی گشتی راژە و لەسەر بنەمای لێهاتوویی بکرێت نەک ماوەی راژە، سیراج بارزانی ڕونیکردەوە، "بەپێی پێویستی وەکوو ئەنجومەنی ڕاژەی گشتی، دەسەڵاتمان پێدراوە پڕۆسەی دامەزراندن و پلەبەرزکردنەوە بەڕێوە ببەین، ئەمانە بە دەق لە یاسادا هاتوونە و هەمووی لەسەر ئەو پێوەر و بنەما یاساییانەیە کە لە ئەنجومەنی نیشتیمانیی عێراق دەرچوون."
ژمارەی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان
به‌گوێره‌ی سیستمی بایۆمه‌تری 1 ملیۆن و 249 هه‌زار و 481 فەرمانبەر و مووچه‌خۆر لە هەرێمی کوردستان هەن کە 483 هه‌زارییان مووچه‌خۆری مه‌ده‌نییه.
بەبێی داتاکانی وەزارەتی دارایی و ئابوری، مووچەی هەر مانگێکی کۆی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان پێویستی بە زیاتر لە 996 ملیار دینار هەیە.
بابەتی لێکچو
-
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ بڕیاردان لەسەر مووچەی هەرێم کۆدەبێتەوە
هەواڵ2025-07-17
-
رێککەوتن نەکراوە… حکومەتی عێراق کەی پارەی مووچە رەوانە دەکات؟
هەواڵ2025-07-16
-
کەمکردنەوەی سەقفی داواکارییەکان حکومەتی عێراق و هەرێمی لەسەر مووچە گەیاندە لێکتێگەیشتن
هەواڵ2025-07-16
-
هێرشە درۆنییەکان نەوتی هەرێمی کوردستان دەخەنە دوو ریانی رادەستکردن و داخستنەوە
هەواڵ2025-07-16
More News
 copy.jpg)
Most Popular
-
ئەتاتورک لە ئەشکەوتی جاسەنە بەڵێنی سەربەخۆی بە کورد دا و جێبەجێی نەکرد
هەواڵ2025-07-12
1
-
Mic Exclusive: یەکێتی پێشنیازێک بۆ رادەستکردنی نەوت دەداتە پارتی
هەواڵ2025-07-14
2
-
توانا عوسمان: بێ قەیدوشەرت بەهەموو مەرجێکی بەغدا ڕازیبن
هەواڵ2025-07-16
3
-
رێککەوتن نەکراوە… حکومەتی عێراق کەی پارەی مووچە رەوانە دەکات؟
هەواڵ2025-07-16
4
-
قاسملۆ ئەو سەرکردە کوردەی لەسەر مێزی دانوستان و ئاشتی تیرۆر کرا
هەواڵ2025-07-13
5
-
بارزانی و تاڵەبانی بۆ تێپەڕاندنی ئاڵنگارییەکان کۆدەبنەوە
هەواڵ2025-07-13
6
-
دادگای فیدراڵی لەسەر مووچە کۆدەبێتەوە و مەسرور بارزانیش پەیامێک بۆ سەرۆکی دادگاکە دەنێرێت
هەواڵ2025-07-13
7
-
سکاڵای نوێ لە دادگای فیدراڵی لەبارەی دۆسیەی نەوتی هەرێمەوە تۆمارکرا
هەواڵ2025-07-15
8
هەواڵ
ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ بڕیاردان لەسەر مووچەی هەرێم کۆدەبێتەوە
2025-07-17
بڕیارە ئەمڕۆ ئەنجومەنی
وەزیرانی عێراق، بۆ تاوتوێکردنی پرسی نەوت و پارەدارکردنی مووچەی هەرێمی کوردستان؛ کۆببێتەوە.
کۆبونەوەکەی ئەنجومەنی
وەزیرانی عێراق، کۆبونەوەیەکی نائاساییە و تایبەتە پرسی هەناردەی نەوت و مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی
کوردستان و تێیدا بڕیار لەسەر خەرجکردنی مووچەی هەرێم دەدرێت.
ڕۆژی چوارشەممە
ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان ڕەزامەندی لەسەر جێبەجێکردنی ئەو لێکتێگەیشتەدا
کە لەبارەی چارەسەری مووچە لە نێوان هەردو حکومەت هاتوەتە ئاراوە.
پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی
ڕێککەوتنەکەوە بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند،
بەپێی ئەو لێکتێگەیشتنە سەرەتاییە، حکومەتی عێراق مووچەی ئەم چەند مانگە دەنێرێت و
هیچ موچەیەکیش نا فەوتێت.
هەورامانی وتیشی: لێکتێگەیشتنەکە سەرەتاییە دوای تێپەڕاندنی ئەم قۆناغە ڕێیکەوتنی فراوانتر لەنێوان هەردوو حکومەتی فیدراڵ و هەرێمی کوردتان دەکرێت..
بەپێی زانیارییەکانی MIC لێکتێگەیشتنەکە بەم شێوەیەیە، هەولێر پابەند دەبێت بە ڕادەستکردنی 230 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە و 120 ملیار دینار داهاتی ناوخۆ بۆ هەموو مانگێک، حکومەتی عێراق-یش مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەنێرێت.
چاوەکان لەسەر کۆبوونەوەکەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق-ن، بۆ خەرجکردنی مووچەی مانگەکانی ئاب، حوزەیران و تەمموزی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان.
