هەواڵ

بەدواداچوون.. ئەو خانەنشینانەی مووچەکانیان لە ملیۆنێک کەمترە 100 هەزار لە مووچەکانیان بڕاوە

ئەو خانەنشینانەی مووچەکانیان لە ملیۆنێک کەمترە، 100 هەزار لە مووچەکانیان بڕاوە، بەپێی بەدواداچونێکی دیجیتاڵ میدیای مایک ئەو بڕە پارەیە دەرماڵەی "بارگرانی ژیان"ە و بەغداد ئامادە نییە بینرێرێت. 

 
ڕۆژی 5ـی شوباتی 2025، حکومەتی هەرێمی کوردستان دەستی بە دابەشكردنی مووچەی مانگی کانوونی دووەمی خانەنشینانی شارستانی کرد. 
زۆرینەی خانەنشیان ڕوبەڕوی ئەو گرفتە بوونەوە کە بڕی 100 هەزار دینار لە مووچەکانیان بڕاوە و هیچ ڕونکردنەوەیەکیشان لەسەر لێبڕینە پێنەدرا. 
بەپێی ئەو بەدواداچونانەی دیجتاڵ میدیای مایک بۆ کێشەکەی کردووە، ئەو 100 هەزار دینارەی کە بڕدراوە دەرماڵەی "بارگرانی ژیان"ە کە حکومەتی عێراق خەرجی دەکات. 
بەپێی ئەو زانیارییانەی بەرپرسانی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە دیجیتاڵ میدیای مایک-یان داوە، وەزارەتی دارایی عێراق ئامادە نەبووە ئەو دەرماڵەیە مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خەرج بکات. 
ڕۆژی 8ـی ئازاری 2022، حکومەتی عێراق بڕیاریدا بەخشینی 100 هەزار دیناری مانگانە بە بۆ خانەنشینان و فەرمانبەران و چاودێری کۆمەڵایەتی و ئەوانەی داهاتیان نییە. 
کۆتایی مانگی تشرینی دووەمی 2022، دادگاى باڵاى فیدراڵى عێراق، بڕیاریدا بە پابەندکردنی حکومەتى هەرێمى کوردستان بە کارکردن بە یاسای ژمارە 9ـی ساڵی 2014ـی تایبەت بە یاسای یەکگرتوی خانەنشینی عێراق، بەگوێرەى یاساکە کەمترین موچەى خانەنشینى 400 هەزار دینار دەبێت. پێشتر، 220 هەزار دینار کەمترین مووچەی خانەنشینانی هەرێمی کوردستان بوو

ژمارەی خانەنشیان
بەپێی دوایین ڕاپۆرتی وەزارەتی دارایی و ئابوری بۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، 277 هەزار و 541 کەس لە هەرێمی کوردستان خانەنشینن.
بەپێی داتاکانی وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان، مووچەی یەک مانگی خانەشینان پێویستی بە زیاتر لە 180 ملیار دیناری مانگانە هەیە. 
سەرەتای ئەمساڵ بڕیاری خانەنشین بوونی زیاتر لە 35 هەزار کەس درا، بە زیادکردنی ئەوان بۆ لیستی خانەنشینی ژمارەی خانەنشینان لە هەرێمی کوردستان لە 300 هەزار کەس نزیک دەبێتەوە. 

هەواڵ

سودانی ئەمشە و بڕیار لە رەشنوسی رێککەوتنی هەرێم و بەغدا دەدات

شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و مووچە گەیشتوون بەرێککەوتن، رێککەوتنەکە تەنها ئەوەی ماوە سودانی ئیمزای لەسەربکات، لە کۆبونەوەی ئەمشەوی چوارچێوەی هەماهەنگیدا ئیمزاکردن یان رەتکردنەوەی رێککەوتنەکە یەکلایی دەبێتەوە.

چەند رۆژێکە شاندی حکومەتی هەرێم و حکومەتی عێراق لە گفتوگۆدان بۆ گەیشتن بە رێگەچارەیەک بۆ لابردنی بەربەستەکانی بەردەم هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم، هەرچەندە تائێستا ناوەڕۆکی رێککەوتنەکە بڵاونەکراوەتەوە، بەڵام هەردولا رێککەوتوون لەسەر هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم و رادەستکردنی نیوەی داهاتی ناخۆ لەلایەن هەرێمەوە بە بەغدا، لەبەرامبەردا بەغدا مووچەی هەرێم دەنێرێت.

مەسرور بارزانی، سەرکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای کۆتاییهاتنی کۆبونەوەی ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیران بڵاویکردەوە، هەرێم هەموو نەرمییەکی نواندووە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لە ڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆ و گەڕاندنەوەی داهاتی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ.

بەنوەی سەرۆکی حکومەت، ئێستا هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا نەوتییەکان، بە هەموو شێوەیەک ئامادەیی هاوکاریان لە گەل حکومەتی فیدڕال پێشان داوە بۆ هەناردە کردنەوەی نەوت ئەویش لە پێناوی بڕینی هەموو ئەو پاسا و بیانووانەی کە بەغدا بەکاریهێناون بۆ نەناردنی مووچەی موچەخۆرانی خەڵکی کوردستان.

سەرۆکی حکومەت رایگەیاند، چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن بۆ پەسەندکردنی ئەو لەیەکتێگەیشتنە هاوبەشانەی کە لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا، لە نێوان هەردوولا بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان هاتووەتە ئاراوە

بەپێی زانیارییەکان، سێ رۆژە شاندی بەغدا و هەرێم لەسەر رەشنوسێک رێککەوتوون، هەرچەندە چاوەڕوان دەکرا لە کۆبونەوەی 1ـى تەموز ئونجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رەشنوسەکە بدات، بەڵام سودانی دەیەوێت رەزامەندی لایەنەکان چوارچێوەی هەماهەنگی وەربگرێت.

ئەمشەو چوارشەممە کۆبونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگی لە بەسڕە ئەنجام دەدەرێت و سودانی بەشدار دەبێت و رەشنوسی رێککەوتنەکە لەگەڵ خۆی دەباتە سەر مێزی چوارچێوەی هەماهەنگی بۆ واژۆ کردن و وەرگرتنی رەزامەندی.

لە ئەگەری رەزامەندی چوارچێوەی هەماهەنگی، ئەوا سودانی ئیمزا لەسەر رێککەوتنەکە دەکات و دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە، هەرچەندە تائێستا رووننییە هەناردەکردنوەی نەوت پێش ناردنی موچە دەکەوێت، یان پێش هەناردەکردنەوەی نەوت موچە لەلایەن بەغداوە دەنێردرێت.