بنکۆڵکاری

Mic Exclusive : وەزیر و بەرپرسانی گۆڕان لە حکومەت لە بڕیاری وازهێنان پاشگەزدەبنەوە

دوای پێنج مانگ لە بڕیاری گۆڕان بۆ کشانەوە لە حکومەتی هەرێم و حکومەتە خۆجێییەکان و سەرۆکایەتی هەرێم، بەرپرسانی گۆڕان دەستبەرداری پۆستەکانیان نەبوون و پابەند نەبوون بە بڕیار بزوتنەوەکەوە، هەرچەندە بەشێکیان پابەندییان نیشاندا، بەڵام هیچ بەرپرسێکی گۆڕان دەستلەکارکێشانەوەی نەداوە بە حکومەت.


سەرجەم وەزیرەکانی بزوتنەوەی گۆڕان پاش ماوەیەک لە بایکۆتکردن، بەشداری دوایین کۆبونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستانیان کرد کە رۆژی 12ـی ئازاری 2025 بەڕێوەچوو.

یەکێک لە وەزیرەکانی گۆڕان لە حکومەتی هەرێم کە ئامادەنەبوو ناوی بهێنرێت بە دیجیتاڵ میدیایی Micـی راگەیاند، ئەوان نامەی دەستلەکارکێشانەوەیان پێشکەشکردووە و تا دەستلەکارکێشانەوەیان پەسەند نەکرێت ناتوانن وزبێنن لەبەرئەوەی وەک خۆی وتی: "ئیلتزامیان لەسەرە و دەبێت دەورە و تەسلیم بکرێت".

رۆژی 10ی تشرینی ساڵی رابردوو، دانا ئەحمەد مەجید، رێکخەرى گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان لە پەیامێکی ڤیدیۆییدا کشانەوەی حیزبەکەی لە هەردوو حکومەتى هەرێمى کوردستان و حکومەتى خۆجێیی لە پارێزگاکانی سلێمانی و هەڵەبجە و سەرۆکایەتی هەرێم راگەیاند.

دوای پەیامەکەی رێکخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان، لە کۆی چوار وەزیر سێ وەزیر و بەشێک لە بەرپرسانی گۆڕان لە حکومەتی خۆجێیی سلێمانی و هەڵەبجە، پابەندبوونی خۆیان بە بڕیاری بزوتنەوەی گۆڕانەوە راگەیاند و ئامادەییان دەربڕی کە نامەی دەستلەکارکێشانەوە پێشکەش دەکەن و دەستبەرداری پۆستەکانیان دەبن.

لە ئێستاد و دوای زیاتر لە پێنج مانگ لە بڕیارەکەی گۆڕان، بەڵام تائێستا هیچ بەرپرسێکی گۆڕان لە کابینەی نۆیەم دەستبەرداری پۆستەکەی نەبووە و بەردەوامن لە کارەکانی خۆیان.

سەرچاوەیەکی باڵای بڕیار بەدەست لە بزەتنەوەی گۆڕان بە دیجیتاڵ میدیای Micـی وت،" هۆکاری بەردەوامی بەرپرسانی گۆڕان لە کارەکانیان بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، کە  حکومەت ئامادەنییە ئەستۆپاکییان بۆ بکات، بۆیە ئەوانیش وازیان لە پۆستەکانیان نەهێناوە.

بەپێی یاسا هەر کاربەدەتێکی حکومەت دوای وازههێنان یان تەواوبوونی ماوەی یاسایی لە پۆستەکەی، دەبێت ئەستۆپاکی بۆ بکرێت، پاشان مامەڵەی خانەنشینی بۆ ئەنجام دەدرێت.

پێچەوانەی ئەو بەرپرسەی گۆڕان، سەرچاوەیەک  لە ژورە پەیوەندیدارەکانی گۆڕان بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، هیچ بەرپرسێکی گۆڕان نامەی دەستلەکارکێشانەوە یان دەستبەرداربوون لە پۆستەکەی نەداوە بە لایەنی پەیوەندیدار، بۆیە ئامادە نین دەستبەرداری پۆستەکانیان ببن.

لەبارەی ئەوەی لەلایەن حکومەتەوە ئەستۆپاکیان بۆ ناکرێت بۆیە وازیان نەهێناوە، ئەو سەرچاوەیە وتی،" بەپێی یاسا کەسێک کە لە پۆستێکدایە، دەبێت سەرەتا نامەی دەستلەکارکێشانەوە پێشکەش بکات و پاش پەسەندکردنی داواکەی ئەستۆپاکی بۆ دەکرێت، بەڵام هیچ بەرپرسێکی گۆڕان ئەو رێکارەی ئەنجام نەداوە".

جێگری سەرۆکی هەرێمی کوردستان، وەزارەتەکانی دارایی و ئابوری، کار و کاروبارى کۆمەڵایەتى، ئاوەدانکردنەوە، پیشەسازیى و بازرگانی بە دەست بزووتنەوەی گۆڕانەوەن.

بزوتنەوەی گۆڕان لە کابینەی نۆیەمدا چەند پۆستێکی بەڕێوەبەری گشتی و بریکاری وەزارەت و راوێژکاری لە وەزارەتەکان و سەرۆکایەتی هەرێم وەرگرت، بەشێک لەو بەرپرسانە پابەندبوونی خۆیان بە بڕیارەکەی گۆڕان بۆ کشانەوە لە حکومەت راگەیاند.

دیجیتاڵ میدیای Mic قسەی لەگەڵ بەرپرسێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد، ئەو نامەی دەستلەکارکێسانەوەی وەزیرەکانی گۆڕانی بە " بەتاڵ" ناوبرد و ئاماژەی بۆ ئەوەکرد،" ماوەی یاسایی حکومەت تەواو بووە نامەی دەستلەکارکێشانەوەش پێشکەش بکەن کاری پێ ناکرێت، چونکە لە دوای ئەنجامدانی هەڵبژاردنەوە حکومەت بە دەستلەکارکێشاوە دادەنرێت، پێویستە سەرجەم وەزیرەکان تا دەستبەکاربوونی کابینەی نوێ بەردەوام بن.

لە مانگی ئەیلولی 2024ـەوە بزوتنەوەی گۆڕان بەسەر دوو ئاراستەی جیاوازادا دابەشبووە، ئاراستەیەک کوڕانی نەوشیروان مستەفان و ئاڕاستەکەی دیکەش، دانا ئەحمەد مەجید سەرۆکایەتی دەکات کە بە وەکالەت نامەیەکی عومەر سەید عەلی بووەتە رێکخەری بزوتنەوەی گۆڕان.

ئەم دابەشبوونە، بەرپرسانی گۆرانی لە حکومەتیش بۆ کشانەوە دابەشی دوو ئاراستە کردووە، وەزیری ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن تاکە وەزیرە کە پەیامەکەی رەتکردوەتەوە. دانا عەبدولکەریم، وەزیری ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن لەبارەی هۆکاری رەتکردنەوەی پەیامەکە رایگەیاندووە، دیاریکردنی دانا ئەحمەد مەجید وەک رێکخەری گشتیی بزووتنەوەکە، وەکالەتێکی نایاسایی و نادەستوورییە، بۆیە تەنیا پابەندی بڕیارەکانی جڤاتی نیشتمانی دەبێت.

هەواڵ

هەرێم بەتەمابوو پاش جەژن پرسی موچە چارەسەربکات

گرفتی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان کەوتووەتە مانگێکەوە کە زۆرترین پشووی فەرمی تێدایە و پەرلەمان لە پشوی هاوینەدایە و دامەزراوە حکومیی و کارگێڕییەکان لە عێراق بە گشتیی پەکیاندەکەوێت و دەبێتە بیانوو بۆ بەرپرسە باڵاکان بۆ زیاتر دواخستنی دانوستان و کۆبوونەوەکان.

بەپێی بەدواداچوونەکانی مایک نیوز، لەم مانگی حوزەیرانەدا، نزیکەی 15 رۆژ پشوو دەبێت، بەتایبەت کە جەژنە ئاینییە گەورەکان کەوتوونەتە ئەم مانگەوە و چەندین پرسی هەڵپەسێردراو لە عێراقدا چاوەڕێی بەلاداخستن و چارەسەرکردن دەکات.

پشوو ناهێڵیت پرسی موچە چارەسەر بکرێت
بۆنمونە لەم مانگی شەشەدا 8 رۆژ بەر پشوی رۆژانی هەینی و شەممە دەکەوێت، جگە لەوەی پشوی جەژنی قوربان 5 رۆژی یەکلەدوای یەک بوو کە رۆژی هەینی و شەممەی تێکەوت، هەروەها دوو یاد و بۆنەی دیکە هەیە لە چەند رۆژی داهاتوودا کە شوێنکەوتوانی ئاینزای شیعە زۆر بە گرنگی دەزانن و پابەندن پێوەی.

جەژنی غەدیر دەکەوێتە رۆژی 18ی زیلحەجە، واتە رۆژی یەکشەممە 15ی حوزەیران دەستپێدەکات بۆ سێ رۆژی یەکلەدوای یەک، واتە پاش کۆتایی هاتنی پشووی رۆژانی هەینی و شەممە، راستەوخۆ پشووی غەدیر دەستپێدەکات و لە هەفتەکەدا تەنها رۆژانی چوارشەممە و پێنجشەممە دەوام دەکرێت و پشوو دەستپێدەکاتەوە.

هەر لەم مانگەدا و لە رۆژی پێنجشەممە، 26ی حوزیران دەکرێتە پشوو، لەبەرئەوەی دەبێتە (1ی حەرام) کە سەرەتای ساڵی کۆچیە بۆ موسڵمانان.

جگە لەوەی پەرلەمانی عێراق لە پشووی هاوینەی خۆیدایە و تا ناوەڕاستی مانگی (تەموز-7) کارەکانی دەستپێناکاتەوە.

هەروەها هەرێم پشتی بەوەبەستووە لەپاش کۆتاییهاتنی پشووەکانی جەژن پرسی موچە چارەسەر بکات لە دادگای فیدراڵیی، بەڵام 5 ئەندامی دادگاکە رۆیشتوون بۆ زیارەتی حەج و چاوەڕێ دەکرێت چەند رۆژی داهاتوو بێنەوە.

28ـی ئایاری رابردوو، وەزارەتی دارایی عێراق بە نووسراوێک حکومەتی هەرێمی کوردستانی لەوە ئاگادارکردەوە ئیتر ناتوانێت پارە بۆ موچەی مانگەکانی دیکەی ئەم ساڵ بنێرێت، لەبەرئەوەی داهاتی نەوتی و نانەوتی هەرێم رادەستنەکراوەتەوە و بەشەبودجەی هەرێم بۆ ساڵی 2025 تەواوبووە.

لە ساڵانی رابردوودا، کاتێک هەرێمی کوردستان کێشەی موچەی هەبووبێت لەگەڵ عێراق، بەرپرسانی حکومەتی فیدراڵیی بە پاساوی هەبوونی پشوو یان گەشتکردنی بەرپرسەکان، راییکردن و جێبەجێکردنی کارەکان بۆ بەلاداخستنی کارەکان دواکەوتوون، هەر بۆیە ئاسۆی گفتوگۆکان بۆ چارەسەرکردنی پرسی موچەی مانگی ئابی موچەخۆرانی هەرێم بە هەڵپەسێردراوی دەمێنێتەوە.