هەواڵ

پەرلەمانتارانی کوردستان لە دوو مانگدا نزیکەی ملیارێک و 500 ملیۆن دینارییان وەرگرتووە

پەرلەمانتارانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان مووچەی مانگی شوباتیان وەرگرتووە، ئەندامانی ئەم خولە نوێیە تا ئێستا هیچ چالاکییەکیان نەبووە، بەڵام نزیکەی ملیارێک و 500 ملیۆن دیناریان وەک مووچە پێدراوە. 

رۆژی 19ـی ئازاری 2025، سەرچاوەیەکی ئاگادار لە پەرلەمانی کوردستان بە Micـی راگەیاند، ئەندامانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان مووچەی مانگی شوباتیان لە رێگەی هەژماری بانکییەوە وەگرتووە. 

26 پەرلەمانتار لە رێگەی "هەژماری من"ەوە مووچەیان وەرگرتووە، 71 پەرلەمانتارەکەی دیکەش لە رێگەی هەژماری بانکی قەڵاوە مووچەیان پێدراوە.

بەپێی یاسا مووچەی هەر ئەندامێکی پەرلەمانی کوردستان 7 ملیۆن و 422 هەزار و 500 دینارە، لەم خولەی پەرلەمانی کودستان تا ئێستا 97 پەرلەمانتار سوێندی یاساییان خواردووە،  کۆی گشتی مووچەکانیان بەبێ سەرۆکایەتی پەرلەمان کە تا ئێستا هەڵنەبژێردراوە، 719 ملیۆن و 982 هەزار  و 500 دینارە. 

رۆژی 2ـی کانوونی یەکەمی 2024، یەکەم دانیشتنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو، پەرلەمانتارانی خولەکە سوێندی یاسایان خوارد، بەڵام بەهۆی رێکنەکەوتنی سیاسییەوە نەتوانرا دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمان هەڵبژێردرێت. 

لە یەکەم دانیشتنی خولی شەشەمەوە، تاکە چالاکی پەرلەمانی کوردستان و ئەندامانی خولی نوێ سوێندخواردنی یاساییان بووە، بەڵام هەر کەسێکیان وەک مووچەی دوو مانگ 14 ملیۆن و 485 هەزار دینارییان وەرگرتووە. 

کۆی ئەو مووچەیەی ئەو 97 پەرلەمانتارەی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان کە سوێندی یاسایان خواردووە و وەک مووچەی مانگی کانوونی دووەم و شوباتی 2025 وەرییان گرتووە، بڕەکەی ملیارێک و 439 ملیۆن و 965 هەزار دینار بووە. 

ڕۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام درا، بەپێی ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردن کە لەلایەن کۆمسیۆنەوە بڵاوکراوەتەوە، پارتی 39 کورسی، یەکێتی 23 کورسی، نەوەی نوێ 15 کورسی، یەکگرتوو 7 کورسی، هەڵوێست 4 کورسی، کۆمەڵ 3 کورسی(یەک پەرلەمانتار سوێندی یاسایی خواردوە)، بەرەی گەل 2 کورسی(یەک پەرلەمانتار سوێندی یاسایی خواردووە) و هەریەک لە گۆڕان و هاوپەیمانی کوردستانیش یەکی کورسییەکیان بەدەستهێناوە.

هەواڵ

قەیرانی بێ مووچەیی کاریگەری دەبێت؟ عێراق و هەرێم دەچنە ناو پرۆسەی بانگەشە و هەڵبژاردنەوە

دوو مانگی تر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئەنجام دەدرێت، مانگی داهاتوو بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات، کەمی خزمەتگوزاری لە عێراق و قەیرانی مووچە لە هەرێم، کاریگەری راستەوخۆی لەسەر رێژەی بەشداریکردنی خەڵک دەبێت.

رۆژی 11ـى 11ـى 2025، هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەڕێوەدەچێت، مانگێک پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردن، بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێدەکات، بەڵام کەمی رێژەی بەشداریکردنی هاوڵاتییان مەترسی بۆسەر شەرعیەتی هەڵبژاردنەکە دروست دەکات.

هەڵبژاردنی مانگی تشرینی دووەمی عێراق، هەڵبژاردنێکی پڕ لە ململانێ و رکابەرییە لە نێوان حزب و کاندیدەکاندا، بەو پێیەی هەڵبژاردنەکە فرەبازنەیی و کروەیە، ململانێکان تەنها لەنێوان لایەنەکاندا نابێت و بەڵکو  کاندیدەکانی ناو خودی یەک لستیش دەگرێتەوە.

نزیکەی هەشت هەزار کەس خۆیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بەربژێر کردبوو، زیاتر لە 700 کاندید لەلایەن کۆمسیۆنەوە دوورخراونەتەوە، بەو پێیەی لە پرۆسەی وردبینیکردندا دەرنەچوون.

هەڵبژاردنی ئەمجارە لەکاتێکدایە، عێراق هاوینێکی بێ کارەبای بەڕێکرد و ئاستی خزمەتگوزاری لە پارێزگاکانی عێراق لە ئاستێکی خراپدایە، ئەو لایەنانەیشی دەچنە کێبڕکێی هەڵبژاردنەوە، هەمان ئەو لایەنانەن کە ئێستا لە عێراق دەسەڵاتدارن و جومگە گرنگ و هەستیارەکانی وڵاتیان بەدەستەوەیە.

هەرچەندە بەراورد بە عێراق رەنگە ئاستی خزمەتگوزاری لە هەرێم باشتر بێت، بەڵام دواکەوتنی مووچە، ببڕستی لە هاوڵاتییان بڕیوە و جوڵەی بازاڕی وەستاندووە و کاروکەسابەتی هاوڵاتییانی نەهێشتووە.

لەگەڵ ئەوەی هەڵبژادن دوای هەڵبژاردن، رێژژەی بەشداریکردنی هاوڵاتییان کەمدەبێتەوە، بەڵام ئەم هەڵبژاردنە رەنگە رێژەکە زۆر کەمتر ببێتەوە، بەو پێیەی موقتەدا سەدر بەشداری ناکات و لایەنی رکابەری نوێی بەهێزیش نەهاتووەتە ناو پرۆسەکەوە.

لەرووی دەستوریی و یاساییەوە، رێژەی کەمی بەشداری هاوڵاتییان کارناکاتە سەر پرۆسەکە، بەڵام رێژەی کەمی بەشداریکرد، شەرعییەتی هەڵبژاردن لە عێراق دەخاتە ژێر پرسیارەوە و نیشانەی بێمتمانەیی خەڵکە بە هەڵبژاردن و گۆڕانکاری لە رێگەی هەڵبژاردنەوە.