بنکۆڵکاری

ناکۆکییەکان پەکیانخستووە … نزیکەی دوو ساڵە هەرێمی کوردستان بێ پەرلەمانە

نزیکەی دوو ساڵە هەرێمی کوردستان بەبێ پەرلەمانە و حکومەت لە ژێر هیچ چاودێرییەکدا نییە، ئەگەرچی هەڵبژاردنی نوێ ئەنجام دراوە بەڵام بەهۆی رێککنەکەوتنی لایەنە سیاسییەکانەوە نەتوانراوە پەرلەمان کارا بکرێت. 

زیاتر لە پێنج مانگە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجامدراوە، بەڵام بەهۆی رێککنەوکەوتنی لایەنەکانەوە نەتوانراوە پەرلەمان چالاکراوە تا ئەرکەکانی خۆی جێبەجێ بکات. 

رۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو، رۆژی 2ـی کانوونی یەکەمی هەمان ساڵ یەکەم دانیشتنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بۆ سوێندخواردنی پەرلەمانتارانی نوێ بەڕێوەچوو. 

هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان بە رێککەوتنی سیاسی لایەنەکان دەبێت، بەهۆی رێککنەکەوتنی لایەنەکانەوە تا ئێستا نەتوانراوە دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان هەڵبژێردرێت.

پارتی و یەکێتی کە لە کابینەی داهاتوودا دەبنە دوو پێکهێنەری سەرەکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، رەشنوسی کۆتایی دیدگای حکومەتی هەرێمی کوردستانیان تەواو کردووە، بەڵام مانگی نیسانی داهاتوو دەست بە دابەشکردنی پۆستەکان دەکەن. 

ماددەی 56ـی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان، ئەرکەکانی پەرلەمانی کوردستانی بەسەر چەند خاڵیکدا دابەشکردووە، کە گرنگترینیان یاسادانان و چاودێریکردنی کارەکانی دەسەڵاتی جێبەجێکردنە(حکومەت) لەگەڵ متمانەدان بە سەرۆکی حکومەتی نوێ و وەزیرانی کابینەکەی، پەرلەمانی کوردستان دەسەڵاتی متمانەدان بە حکومەتی هەیە و دەسەڵاتیشی هەیە متمانە لە حکومەت وەرگرێتەوە.

لە دوای بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی پەرلەمانی کوردستان هیچ کام لەم ئەرکانەی جێبەجێنەکردووە و هەموو چالاکییەکانی ڕاگرتووە، دەسەڵاتی جێبەجێکردنی هەرێمی کوردستانیش بەبێ چاودێریکردن کارەکانی بەردەوامە. 

حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبێ چاودێری پەرلەمان تاوتوێی چارەسەرکردنی کێشە داراییەکانی لەگەڵ بەغداد کردووە، ئێستاش سەرقاڵی پرسی بنەجێکردنی موچەی موچەخۆران و فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستانە.

بەشێک لە هاوڵاتییان بۆچوونیان وایە، پەرلەمانی کوردستان لە کاتی کارابوونیشدا نەیتوانیووە وەک پێویست ئەرکەکانی جێبەجێ بکات و بەردەوام لە بەردەم دەسەڵاتی جێبەجێکردندا لاواز بووە.

بەشێکی دیکەش لە هاوڵاتییان وێرای ڕەخنەکانیان لە پەرلەمان بەڵام هێشتا بوونی بە گرنگ دەزانن و بۆچوونیان لەو کەسانەوە نزیک کە بوون و ڕۆڵی پەرلەمان بە گرنگ دەبینن.

چاوەڕوانییەکان بەو ئاڕاستەیەن، کارابوونەوەی پەرلەمانی کوردستان هاوکاتی کوژاندنەوەی مۆمی دوو ساڵەی راگرتنی کارەکانی دامەزراوەکە دەبێت. 

کۆتا دانیشتنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان ڕۆژی 22ـی ئایاری 2023 بەڕێوەچوو کە تایبەت بوو بە كاراكردنه‌وه‌ى کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردن و راپرسیی هەرێمی کوردستان.

پارتی ئامانجی بوو، کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردن و راپرسیی هەرێمی کوردستان کارا بکاتەوە و هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لەو ڕێگەیەوە ئەنجام بدرێت، یەکێتیش ئەوەی ڕەتدەکردەوە.

ئەگەرچی دانیشتنی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو بەڵام بە شەڕی دەستەویەخەی پەرلەمانتارانی پارتی و یەکێتی کۆتاییهات و ئەو دانیشتنە بووە کۆتا دانیشتنی خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان. هەر ئەو دانیشتنەش دەرگای گەڕێکی نوێی بەسەر ململانێکانی پارتی و یەکێتیدا کردەوە، پارتی دانیشتنەکەی بە یاسایی و یەکێتیش دانیشتنەکەی بە نایاسایی وەسف دەکرد.

ڕۆژی 30ـی ئایاری 2023، دادگای فیدراڵی فیدراڵی عێراق لەسەر بنەمای دوو سکاڵای یوسف محەمەد سەرۆکی خولی چوارەمی پەرلەمانی کوردستان و جوڵانەوەی نەوەی نوێ بڕیاریدا بە کۆتاییهێان بە کارەکانی پەرلەمانی کوردستان. دادگاکە ڕاشیگەیاند،" هەر بڕیارێک لە 6ـی تشرینی دووەمی2022ـەوە لە پەرلەمانی کوردستانەوە دەرچووبێت نایاسایی و نادەستوورییە".

ئەگەرچی سەرۆکایەتییەکانیی دیکەی هەرێمی کوردستانیش لە پەرلەمانەوە متمانەیان وەرگرتووە بەڵام هەرێمی کوردستان تەنها بە کۆتایهێنان بە کارەکانی پەرلەمانەوە پابەندبوو. 

هەواڵ

ئەمساڵ زیاتر لە ملیۆنێک و 300 هەزار قوتابی سودمەند دەبن لە سیستمی (ئی - هەڵسەنگاندن)

وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان ئاشکرایکرد، لەمڕۆوە نمرەی تاقیکردنەوەکانی کۆتایی وەرزی دووەم بۆ پۆلە ناکۆتاکان بەردەست دەبێت و زیاتر لە ملیۆنێک و 300 هەزار قوتابی دەتوانن بەشێوەی ئۆنلاین نمرەکانیان وەربگرنەوە.

ئەمساڵ جیاواز لە ساڵانی رابردوو، قوتابیان بەپێی ئەژماری تایبەتی خۆیان لە سیستمی ( ئی - هەڵسەنگاندن) و بە داخڵکردنی پاسۆرد و یوزەرنەیم، دەتوانن نمرەکانیان وەربگرنەوە، کە ئەوەش ئەپڵیکەیشن و وێبسایتێکی تایبەتە و بەشێکە لە خزمەتگوزاری (ئی-پەروەردە) کە کاروباری کارگێڕیی قوتابخانەکان رێکدەخات.

بەپێی راگەیاندراوەکەی وەزارەتی پەروەردە، ئەمساڵ "زیاتر لە یەک ملیۆن و سێسەد هەزار (١،٣٠٠،٠٠٠) قوتابی پۆلە ناکۆتاکان ( پۆلی ٤ ی بنەڕەتی تا ١١ ی ئامادەیی ) دەتوانن ئەنجامی کۆتایی وەرزی دووەم ( خولی یەکەم) وەربگرنەوە" و چەندین رێنمایی دیکە لەوبارەوە خراوەڕوو.

بەکارهێنەران، دەتوانن ئەپڵیکەیشنی ( ئی - هەڵسەنگاندن) (e-halsangandin) لە مۆبایلەکانیان دابەزێنن و کۆد و ژمارەی نهێنی قوتابییەکە بەکاربهێنن بۆ داخڵبون لە سیستمەکە، کە پێشتر بەسەر قوتابیاندا دابەشکراوە.

دەقی راگەیاندراوەکە:

نمرەی هەموو پۆلە ناکۆتاکان( قوتابخانە حکومییەکان) ئێستا لە ئەپڵیکەیشنی ( ئی - هەڵسەنگاندن) بەردەستە:

زیاتر لە یەک ملیۆن و سێسەد هەزار (١،٣٠٠،٠٠٠) قوتابی پۆلە ناکۆتاکان ( پۆلی ٤ ی بنەڕەتی تا ١١ ی ئامادەیی ) دەتوانن ئەنجامی کۆتایی وەرزی دووەم ( خولی یەکەم) وەربگرنەوە.

بەسوپاسەوە بەووریایی و دڵنیایی کۆدی بەکارهێنەر و وشەی نهێنی بەکاربهێنە بۆ ئەوەی بتوانی بە دروستی ئەنجامەکانت وەربگریتەوە.

نوسینی ژمارەکان بەنوسینی ژمارەی ئینگلیزی دەبێت بێ سپەیس و هیچ ئاماژەیەک ، لە ئەنجامی پۆلی نۆی بنەڕەتی ژمارەیەکی زۆر لە قوتابیان بە نوسینی ژمارەی کوردی و بەکارهێنانی سپەیس و هەندێک ئاماژە و ژمارەی هەڵەی وشەی نهێنی هەوڵی داخڵ بوونیان دەدا کە ڕاستەوخۆ سیستم هەژمارەی لۆک دەکردن. بۆیە پێویستە دڵنیابیت لە بەکارهێنانی دروست.
بەهیوای سەرکەوتنتان.

وەزارەتی پەروەردە- بەڕێوەبەرایەتی گشتیی تاقیکردنەوەکان.
٣١ ی ٥ ی ٢٠٢٥