دیاردەی خۆڵبارین زیانی
گەورەی ئابوری بە عێراق دەگەیەنێت و لە هەر رۆژێکی خۆڵباریندا، عێراق ملیۆنێک
دۆلار لەدەستدەدات، ئەوەش بەپێی راپۆرتێکی
روانگەی سەوزی عێراق بۆ ژینگە و گۆڕانی کەشوهەوا.
خۆڵبارین یەکێکە لە
دیاردە پەرەسەندووەکان لە عێراق، ساڵانە لە کۆتایی وەرزی بەهاردا تا سەرەتای وەرزی
زستان ناوبەناو تەواوی عێراق دەگرێتەوە، خۆڵبارین جگە لە کاریگەرییە خراپەکانی
بۆسەر تەندروستی هاوڵاتییانی عێراق، زیانی گەورەی بە ژینگە و کەشوهەوای عێراق
گەیاندووە.
لە راگەیەندراوێکدا، روانگەی
سەوزی عێراق بۆ ژینگە و گۆڕانی کەشوهەوا، زیانی ئەو خۆڵبارینانەی عێراق دەگرێتەوە، ڕۆژانە بە یەک ملیۆن دۆلار دەخەمڵێنێت و ئاماژەی بەوەکردووە، زیانەکان
کەرتە جیاجیاکان دەگرێتەوە.
کەرتی تەندروستیی دیارترین
کەرتە کە زیانی زۆری بەهۆی خۆڵبارینەوە بەردەکەوێت، لەبەرئەو پێویستی و چارەسەرانەی
وەزارەتی تەندروستی بۆ ئەو کەسانەی دبیندەکات، کە بەهۆی خۆڵباینەوە رەوانەی
نەخۆشخانەکان دەکرێن، ئەمە جگە لەو نەخۆشانەی کە حەز دەکەن لە ماڵەوە بمێننەوە و
ئامێری هەناسەدان دەکڕن.
زیانەکانی دیکەی خۆڵبارین،
رووداوی هاتوچۆیە کە لەم ڕۆژانەدا لەسەر رێگا دەرەکییەکان بەهۆی کەمی بینین
زیادیان کردووە، هەروەها ئەو بەروبومانەی کە بەهۆی خۆڵبارینەوە زیانی زۆریان
پێگەیشتووە، زیانی دیکەش بەر ئاژەڵ و زیندەوەرانی دیکە دەکەوێت
جگە لە پاککردنەوەی ماڵ و فەرمانگە فەرمییەکان و ئۆتۆمبیلەکان کە بڕێکی زۆر ئاو
بەفیڕۆ دەدەن و هەروەها، دەبنە هۆی داخستنی سیستەمەکانی ئاوەڕۆ کە بەشێکی زۆری
بەهۆی کەڵەکەبوونی پاشەڕۆ و قوڕەوە دەتوانرێت دابخرێت.
روانگەی سەوزی عێراق بۆ ژینگە
و گۆڕانی کەشوهەوا بەپێویستی دەزانێت، پەلەبکرێت لە بەرگرتن بە دیاردەی خۆڵبارین
لە رێگەی گرنگیدان بە دارستان چاندن و دامەزراندنی پشتێنەی سەوز کە لە چەند
پارێزگایەک بەتایبەتی سنوورەکان پلانی بۆ دانراوە.
لە سەر ئەو پرسە، عادل
موختار، پسپۆڕی کشتوکاڵ و ژینگە بە ڕۆژنامەی "العربي الجديد"ی
راگەیاندووە، گەردەلوولی خۆڵبارین جگە لە باری ئابوری کاریگەری جدی و گەورەی لەسەر
بارودۆخی ژینگە و تەندروستی هەیە و هۆکارەکەیشی بۆ کەمتەرخەمی بۆ حکومەتی عێراق گەڕاندووەتەوە.
ئەو پسپۆڕەی بواری ژینگە
ئاماژەی بەوەکردووە، رێژەی بەبیابان بوون لە عێراق لەم دواییانەدا بەشێوەیەکی
بەرچاو و مەترسیدار بەرزبووەتەوە، بەتایبەتی دوای گۆڕینی زۆربەی زەوییە
کشتوکاڵییەکان لە بەغدا و پارێزگاکان بۆ شاری نیشتەجێبوون و دەڵێت: "ئەمەش
بووە هۆی دروستبوونی خۆڵبارین لە شارەکان".
پێشتر، پرۆگرامی ژینگەی
نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشداری دابوو بە عێراق، کە تا ساڵی 2026، عێراق ساڵانە 300
خۆڵبارین بەخۆیەوە دەبینێت و بەپێی ئەو ئامارەیش بێت عێراق زیانی گەورەی بەهۆی
خۆڵبارینەوە بەردەکەوێت.
مهسعود بارزانى سهرۆكى پارتى دیموكراتى
كوردستان جەختدەکاتەوە لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێم لەسەر بنەمای"
یهك ههرێم و حكومهت و پهرلهمان و
پێشمهرگه" و دەڵێت: لەسەر بنەمای 50 بە 50 حکومەت پێکنایەت.
ئەمڕۆ لە هەولێر، مەسعود بارزانی، سەرۆکی پارتی
دیموکراتی کردستان لە کۆنگرەی یەکگرتنی هەردوو رێکخراوی قوتابییان و لاوانی پارتی وتارێکی
گشتگیری پێشکەش کرد و لە بەشیک لە قسەکانیدا باسی لە پێکهێنانی کابینەی نوێی
حکومەتی هەرێم کرد.
مهسعود بارزانى وتی: ئێستاش دواى ههڵبژاردنی
پەرلەمانی کوردستان زهمینه رهخساوه بۆ گفتوگۆو بهههموولایهنهكانیشمان وتووه
ئهوانهى كورسیان بهدهستهێناوه، فهرمون وهرن با پێكهوه حكومهت پێكبهێنین،
نههاتن، بهشێكیان بڕیارى بون بهئۆپۆزسیۆنیان داوه ئێمهش ڕێز لهههڵبژاردنهكهیان
دهگرین.
بارزانی ئاماژەی بەکرد، ئێستا گفتوگۆ لهنێوان
پارتى و یهكێتیه، ئهگهرچى تائێستا قۆناغێكى زۆریان بڕیوه، بهڵام هێشتا
ماوه.
سەرۆکی پارتی وتی: دوبارهى دهكهمهوه، ئهمه
پهیامى پێش ههڵبژاردنیشمه، یهك ههرێم و حكومهت و
پهرلهمانو پێشمهرگه، ئێمه پێمانخۆشه لهسهر ئهو
بنهمایه لهگهڵ یهكێتیى و لایهنهكانى دیكهش حكومهت پێكبهێنین،
بهڵام حكومهتێك ئهو مهبدهئانهى تێدا نهبێت، پێكنهیهت باشتره.
لە کۆتایی قسەکانیدا رایگەیاند، ههموو ههوڵێك
دهدهین ههرچى زوتر حكومهت پێكبێت داوا لهپارتى و یهكێتیى دهكهم
پهله بكهن لهپێكهێنانى حكومهت، بهڵام لەسەر ئەو بنەمایە، ئەگەر لەسەر ئەو بنەمایە پێکنەیەت ئێمە بەردەوم دەبین لە ئیشی خۆمان، بەڵام
حکومەتێک پێکنایەت لهسهر بنهماى 50 به 50.
ئەمە دووەم جارە لە دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی
کوردستان کە بارزانی داوا لە یەکێتی و پارتی دەکات، پەلەبکەن لە پێهێنانی حکومەتی
هەرێ، رۆژی نۆی نیسان لە میانی بەشداریکردنی لە 17یەمین پێشانگەی نێودەوڵەتیی کتێب
لە هەولێر، جەختی لە پێویستیی پەلەکردن لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێمی
کوردستان کردەوە لەلایەن پارتی و یەکێتییەوە.
رۆژی 20ـى تشرینی یەکەمی ساڵی رابردوو، هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجامدرا،
پارتی 38 کورسی و یەکێتی 23 کورسی بەدەستهێنا، دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی
هەڵبژاردن هێشتا یەکێتی و پارتی لەسەر پێکهێنانی کابینەی 10ـى حکومەتی هەرێم رێکنەکەوتوون.