هەواڵ

ئەردۆغان: هەنگاوی گرنگمان بڕیوە بۆ تورکیایەکی بێ تیرۆر

Mic
2025-05-27


ئەمڕۆ، رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆکی تورکیا، لە وتارێکدا، وتی: "ئێمە لە سەروبەندی ڕزگارکردنی وڵاتەکەمانداین لەم بەڵا گەورەیەی کە گیانی زۆرێک لە منداڵانی وڵاتەکەمانی کردووەتەئامانج"، ئەوەش لەکاتێکدایە کە پرۆسەی ئاشتیی و هەڵوەشاندنەوە و چەکدانانی پارتی کرێکارانی کوردستان بەردەوامە.

رەجەب تەیب ئەردۆغان، لە وتارێکدا لەبارەی دروستکردنی لیژنەیەک بۆ چاکسازیی و هەموارکردنەوەی دەستوری تورکیا، وتی: دەستووری ساڵی 1982 پاشماوەی قۆناغی کودەتای سەربازیی بوو، دەستووری نوێ ڕزگارمان دەکات لە پاشخانە مەترسیدارەکەی دەسەڵاتی کودەتای سەربازیی، بۆئەو مەبەستە دوێنێ 10 هاوڕێی پارێزەرم ڕاسپارد بۆ ئامادەکردنی رەشنوسی دەستوری نوێ.

سەبارەت بە پرۆسەی ئاشتی و بەڕێوەچونی پرۆسەی چەکدانان پارتی کرێکارانی کوردستان، بەبێ ئەوەی ناوی عەبدوڵا ئۆجەلان بهێنێت کە بە ئەندازیاری هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە دادەنرێت لەم قۆناغەدا، بەڵام ستایشی هەوڵ و پێشنیازەکەی دەوڵەت باخچەلی، سەرۆکی مەهەپە کرد بۆ هەڵگرتنی "هەنگاوە مێژوییەکەی".

ئەردۆغان وتی: "ئێمە پێمانوایە ئەم کارە بەبێ هیچ ڕووداو و کێشەیەک جێبەجێدەبێت و لە هەموو دەرفەتێکدا جەخت لە ئیرادەی بەهێزی خۆمان دەکەینەوە بۆ سەرکەوتنی پرۆسەکە".

پێشتر رەخنە لە ئەردۆغان دەگیرا کە راستەوخۆ نەهاتووەتە ناو پرۆسەی ئاشتییەکە و کەمترین لێدوان و بڕیاری پێویست و هەنگاوی جدی هەڵگرتووە بۆ پرۆسەی ئاشتی و وەڵامدانەوەی پێشنیاری دانانی چەک لەلایەن پەکەکە و هەڵوەشاندنەوەی رێکخستنەکانی.

ئەردۆغان ئاماژەی بەوەکرد: ئێمە وریاین لە بەکارهێنانی زمانێک کە بۆ 86 ملیۆن دانیشتوانی وڵات بگونجێت، ئێمە قسە لەگەڵ ئەو کەسە خۆپەرستانە ناکەین کە دەڵێن نابێت تیرۆر هەرگیز کۆتایی پێبێت.

لەبارەی چۆنێتی سەرکردایەتیکردنی پرۆسەی ئاشتی، رایگەیاند: ئێمە (ئەردۆغان و باخچەلی) وەک دوو سەرکردەی بەهێز و بەئەزموونی هاوپەیمانی گەل، زۆر باش دەزانین چی دەکەین، دەبینین کاتێک ئامانجی تورکیایەکی بێ تیرۆر بەدیهات، وڵاتەکەمان لەڕووی ئابووری و ئازادییەکانەوە دەبوژێتەوە.

سەرۆکی تورکیا جەختی لەوەکردەوە، کە پرۆسەی ئاشتی و دانانی چەکی پەکەکە بە سەرکەوتوانە جێبەجێ دەبێت و وتی: "نەک تەنها یەک کەس، بەڵکو هەر 86 ملیۆن کەسەکە سەردەکەون، کەسوکاری شەهیدانمان و سەربازە دێرینەکانمان و هەرکەسێک کە قوربانیدا بۆ نیشتمانەکەمان سەردەکەون".

کۆتایی مانگی تشرینی یەکەمی ساڵی رابردووە، دەوڵەت باخچەلی سەرۆکی مەهەپە رایگەیاند، دەبێت پرسی کورد لە پەرلەمان چارەسەر بکرێت و بۆ ئەمەش دەبێت عەبدوڵا ئۆجالان بێتە پەرلەمان و نەهێشتنی پەکەکە رابگەیەنێت.

دوای لێدوانەکەی باخچەلی، دەرگای ئیمراڵی بەڕووی پەرلەمانتارانی دەم پارتیدا کرایەوە و عەبدوڵا ئۆجالان لە پەیامێکدا لە 27ـى شوبات، داوای چەکدانانی پەکەکەی کرد و وتی: بەرپرسیارێتیی مێژوویی ئەم بانگەوازییەش دەگرمە ئەستۆ.

پەکەکە پابەندی خۆی بە بڕیارەکەی ئۆجالانەوە دەربڕی و لە گۆنگرەی 12دا کە لە 5 – 7 ئایار بەڕێوەچوو، بڕیاری چەکدانان و خۆهەڵوەشاندنەوەی پەسەندکرد، لەدوای کۆنگرەی 12 بەرپرسانی پێشووی پەکەکە داوای هەنگاوی یاسایی و کرداری دەکەن بۆ سەرخستنی پرۆسەی ئاشتی.

More News

Most Popular

هەواڵ

کورد، سوننە و بەشێک لە شیعەکان خۆیان لە شەڕ دورەپەرێز دەکەن

Mic
2025-06-16

تائێستا تەنها یەک پەرلەمانتاری کورد خۆی بۆ ئەو نیشتنەی پەرلەمانی عێراق یەکلایی کردووەتەوە کە رێکدەخرێت دژی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆسەر ئێران، ئەوەش هەمان دۆخە کە هێزە سونییەکانی تێکەوتووە و بەشێک لە شیعەکانیش نایانەوێت عێراق لەو جەنگە تێوەگلێت.

زۆرینەی فراکسیۆنە کوردییەکان بە گومانن و ترسیش هەیە، تای هەڵبژاردن بازاڕی موزایەدە گەرم بکات و دووکەڵی شەڕ بگەیەنێتە ئاسمانی بەغدا.


زۆرینەی فراکسیۆنە کوردییەکانی پەرلەمانی عێراق تائێستا خۆیان یەکلایی نەکردوەتەوە کە رۆژی سێشەممە بچنە دانیشتنی پەرلەمانەوە کە رێکدەخرێت بۆ ئیدانەکردنی هێرشەکانی ئیسرائیل دژی ئێران بەهۆی پێشێلکردنی سەروەری ئاسمانی عێراق و بەکارهێنانی لەلایەن سوپای ئیسرائیلەوە.

دیجیتاڵ میدیای مایک قسەی لەگەڵ فراکسیۆنەکانی پارتی، یەکێتی، نەوەی نوێ و یەکگرتوو کردووە، ئەوان چاودێرن و دەیانەوێت بەپێی دۆخەکە بڕیارێکی گونجاو بدەن.

بەشێک لە فراکسیۆنە کوردییەکان خواستی تەواونەبوونی رێژەیی یاسایی ئامادەبوانیان هەیە، تا لەو رێگەیەوە ئەوانیش خۆیان لە "شەرمەزاری" رایگشتی بپارێزن.

سۆران عومەر کە تاکە ئەندامی فراکسیۆنی کۆمەڵی دادگەرییە، هەروەها تاکە پەرلەمانتاری کوردیشە کە خۆی بۆ بەشداریکردن لە کۆبونەوەکە یەکلایی کردوەتەوە.

یەکێک لە پاساوەکانی پەرلەمانتارە کوردەکان ئەوەیە، کە هەتا کێشەی موچەی هەرێمی کوردستان چارەسەر نەکرێت، ئەوان ئامادەنابن بەشداریی هیچ دانیشتنێکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بکەن.

هاوشێوەی کورد، زۆرینەی سوننەکانیش بە هەستیارییەوە مامەڵە دەکەن، تائێستا خۆیان بۆ بەشداریکردن لەو دانیشتنەی پەرلەمانی عێراق یەکلایی نەکردەتەوە.


تەنانەت شیعەکانیش یەکدەنگ نین بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو دۆخە نوێیەی هاتووەتەپيشەوە و موقتەدا سەدر رۆژی هەینی رابردوو رایگەیاند، دۆخی عێراق چیتر بەرگەی ماڵوێرانییەکی دیکە ناگرێت و داوایکرد هەندێک دەنگی نەشاز لە گۆڕەپانی سیاسی و سەربازیی عێراق بێدەنگ بکرێن.

دانیشتنەکەی پەرلەمانی عێراق لەسەر داخوازیی و یاداشتی 55 پەرلەمانتاری فراکسیۆنە شیعییەکانە، کە دژی پێشلکردنی ئاسمانی عێراق لەلایەن ئیسرائیلەوە ئاڕاستەی سەرۆکایەتیی پەرلەمانیان کردووە، لەسەر ئەو بنەمایە پەرلەمانی عێراق ڕۆژی 17 ئەم مانگەی بۆ کۆبونەوە دیارییکردووە.
 
شیعەکان کە هاوسۆزی ئێرانن، پشتیوانی خۆیان بۆ تاران دوپاتکردووەتەوە، بەڵام تائێستا کورد و سوننە هەوڵی خۆ بە دورگرتنیان لە لایەنگری داوە، تەنها بەشێک لە لایەنە کوردییەکان لە رێگەی بەیاننامەوە ئیدانەی هێرشەکانی ئیسرائیلیان کردووە.

هەرچەندە حکومەتی عێراق لەڕێگەی کەناڵە جیاجیاکانییەوە، هەمو هەوڵێک دەدات بۆ دورخستنەوەی عێراق لە مەترسییەکانی جەنگی ئیسرائیل و ئێران، بەڵام بەشێک لە چاودێران ترسییان هەیە تای هەڵبژاردن بازاڕی موزایەدە گەرم بکات و دووکەڵی شەڕ بگەیەنێتە خاکی بەغدا.

ئەوەی وایکردووە، ئەو بۆچوونە زاڵ بێت، نزیکبوونەوەی کاتی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقە کە بڕیارە مانگی تشرینی دووەمی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، چاوەڕوان دەکرێت فراکسیۆنە شیعییەکان بە سود وەرگرتن لە کات بۆ کۆکردنەوەی دەنگ هەوڵی جوڵاندنی سۆزی شەقام بدەن.

خوێندنەوەکان بەو ئاڕاستەیەن هەر جوڵەیەکی راستەوخۆ بۆ ڕوبەڕوبوونەوەی هێرشەکانی ئیسرائیل رەنگە دەرئەنجامەکەی لە بەرژوەندی عێراق نەبێت، دەکرێت ئەنجامەکانی کۆبونەوەکەی پەرلەمان لە کاتێکی وا هەستیاردا ئاستی مەترسییەکان لەسەر عێراق زیاتر بکەن.

ئیسرائیل خواستی پەلهاویشتنی بۆ عێراق هەیە، بەڵام ئەوەی رێگرە لە بەردەمیدا هەڵوێستی ئەمریکا و بێدەنگی گروپە چەکدارەکانە، بۆیە هەر کات گڵۆپی سەوزی بۆ هەڵبکرێت رەنگە بێ دوو دڵی هێرش بکات.

زۆرن ئەوانەی پێیانوایە عێراق لەم دۆخەی ئێستادا هیچی پێناکرێت و خۆ بە دورگرتن باشترین بژاردەیە، چونکە دۆخی ئەمنی، سیاسیی و ئابوریی عێراق لە ئاستێکدا نییە بەرگەی جەنگێکی دیکەی ماڵوێرانکەر بگرێت و عێراق ئابووریەکی خراپیشی هەیە و ئەگەر کێڵگەکانی نەوت و ژێرخانی ئابوری بکرێتە ئامانج، هیچ سەرچاوەیەکی دیکەی داهاتی نییە بتوانێت دەوڵەتی پێ بەڕێوەبەرێت.