هەواڵ

ڕۆیتەرز: دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان زیاتر دەخایەنێت

Mic
2025-08-07

جارێکی دیکە، بەرپرسانی وەزارەتی نەوتی عێراق وەزیرەکەیان شەرمەزار دەکەن و پێچەوانی لێدوانەکانی ئەو لەبارەی نەوتی هەرێمی کوردستان قسە دەکەن.

پرسی دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان، هەویرێک کە ئاوی زۆر کێشا، بەرپرسانی وەزارەتی نەوتی عێراق پێچەوانەی وەزیرەکەیان لێدوان لەبارەی هەناردەی نەوت دەدەن.

ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز، لە زاری چەند سەرچاوەیەکی تایبەت لە وەزارەتی نەوتی عێراق بڵاویکردەوە، ئەمڕۆ هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان دەستپێناکاتەوە.

هەر بەگوێرەی ڕۆیتەرز، هێشتا هەولێر و بەغدا نەگەیشتوونەتە ڕێککەوتنی تەواو بۆ هەناردەکردنەوەی نەوت لە ڕێگەی بۆری نەوتی هەرێمی کوردستان- تورکیا بۆ بەندەری جەیهان.

جیا لە سەرچاوەکانی ڕۆیتەرز، ڕۆژنامەی سەباحی نیمچە فەرمی لە زاری سەرچاوەیەکی دیکە لە وەزارەتی نەوتی عێراق، جەختی لەوەکردووەتەوە بۆ هەناردەکردنەوەی نەوت چەند وردەکارییەک ماوە ڕێککەوتنی لەسەر بکرێت.

ئەم لێدوانانەی بەرپرسانی وەزارەتی نەوتی عێراق تەواو پێچەوانەی لێدوانێکی فەرمی حەیان عەبدولغەنی، وەزیری نەوتە کە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕۆژی شەشی ئاب لە کەرکوک وتی: لەم دوو ڕۆژەدا هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان دەستپێدەکاتەوە.

ئەمە یەکەم جار نییە، لێدوانی وەزیری نەوتی عێراق لەبارەی دەستپیکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان ڕاست دەرنەچوبێت، بەڵکو لە 17ـی شووباتی ئەمساڵ لە لێدوانێکی فەرمیدا عەبدولغەنی وتی: لەم هەفتەیەدا هەناردە دەستپێدەکاتەوە.

ئەمڕۆ دروست 25 هەفتە بەسەر، لێدوانەکەی وەزیری نەوت تێدەپەڕێت، هێشتا گەرمترین هەواڵ پرسی دەستپێکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستانە.

بەمەش دەگەینە ئەو دەرئەنجامەی یان وەزیری نەوت ئاگای لە گفتوگۆ و دانوستاندنەکانی تایبەت بە پرسی نەوت نییە، یان زانیارییەکانی باش پێ ناگات، یان گۆڕانکارییەکان لە سەرو ئیرادەی عەبدولغەنین و شەرمەزاری دەکەن.

ئەوە لە کاتێکدایە، لە 23ـی ئازاری 2023ـەوە بە بڕیارێکی دادگای نێوبژیوانی پاریس هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی بەندەری جەیهانی تورکییەوە ڕاگیراوە و لەوکاتەوە بەغدا و هەولێر لەسەر هێڵن بۆ ئەوەی جارێکی تر هەناردە دەست پێ بکاتەوە.

More News

Most Popular

هەواڵ

لاریجانییەکان گەڕانەوە هەڕەمی دەسەڵاتی ئێران

Mic
2025-08-07


دوای چوار ساڵ دوورکەوتنەوەی لەسەر شانۆی سیاسی ئێران، جارێکی تر عەلی لاریجانی گەڕایەوە و بە فەرمانی مەسعود پزیشکیان، سەرۆک کۆماری ئێران، بە سکرتێری ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی دیاری کرا.

رۆژی دووی ئاب، میدیای نزیک لە سوپای پاسدارانی ئێران بڵاویکردەوە، لە چەند رۆژی داهاتوودا ژمارەیەک گۆڕانکاری لە دامەزراوە ئەمنییەکانی وڵاتدا دەکرێن و ئەگەری زۆرە عەلی لاریجانی، راوێژکاری عەلی خامنەیی وەکو سکرتێری ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتیمانی دەستنیشان بکرێت.

 بەپێی مادەی 176ی دەستووری ئێران، ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئەو وڵاتە دەتوانێت بەپێی ئەرکەکانی خۆی ئەنجوومەنی لاوەکی وەک ئەنجوومەنی بەرگری و ئەنجوومەنی ئاسایشی وڵات پێکبهێنێت.

هەروەها، سەرۆکایەتی هەریەک لە ئەنجوومەنە لاوەکییەکان یان لەلایەن سەرۆک کۆمارەوە دەکرێت یانیش ئەندامێکی ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی، کە لەلایەن سەرۆککۆمارەوە دەستنیشان دەکرێت.

ئەمڕۆ بە فەرمی، عەلی لاریجانی، سەرۆکی پێشووتری پەرلەمانی ئێران بە بڕیاری مەسعود پزیشکیان، سەرۆک کۆماری ئێران، لاریجانی بە سکرتێری ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتمانی دیاری کرا.

بەپێی ئاژانسی هەواڵی فارس، عەلی ئەکبەر ئەحمەدیان، سکرتێری پێشووی ئەنجوومەنەکە دەبێتە ئەندامی ئەنجوومەنەکە و بەرپرسیارێتی چەند دۆسیەیەکی تایبەت و ستراتیژیی ئێرانی پێدەدرێت.

عەلی لاریجانی، سادق لاریجانی و محەممەد جەواد لاریجانی، باوکیان، ئایەتوڵڵا میرزا هاشم ئامۆلی لاریجانی، یەکێک بوو لە مەرجەعە گەورەکانی شیعە و هاوڕێی نزیکی ئایەتوڵڵا خومەینی، کە ئەمەش ڕێگەخۆشکەرێکی سەرەکی بوو بۆ چوونەناو کایەی سیاسیی کوڕەکانی.

ئەم بنەماڵەیە یەکێکن لە بنەماڵە هەرە بەهێز و کاریگەرەکانی دوای شۆڕشی 1979، کە هێزی خۆیان لە تێکەڵەیەکی دەگمەنی نێوان "ئاینی نەریتی" و "زانستی مۆدێرن" و "پەیوەندی سیاسی"دا وەرگرتووە.


چۆن یەک بنەماڵە، بۆ ماوەیەکی درێژ، سێ جومگەی سەرەکیی دەسەڵاتی ئێرانیان بەدەستەوە بوو؟ بنەماڵەی لاریجانی، کە زیاتر لە دوو دەیە وەک "کۆڵەکەکانی ڕاگرتنی نیزام" ناسرابوون، سێکوچکەیەکی دەسەڵاتیان پێکهێنابوو کە لە مێژووی کۆماری ئیسلامیدا وێنەی نەبوو.

گۆشەی یەکەمی سێکوچکەکە: عەلی لاریجانی، سیاسەتمەدارە پراگماتییەکە، بۆ ماوەی 12 ساڵ سەرۆکی پەرلەمان بوو. ئەو دەسەڵاتی یاسادانانی لەژێر کۆنترۆڵدا بوو. کاری ئەو، ڕاگرتنی هاوسەنگیی نێوان باڵە جیاوازەکان و بەڕێوەبردنی یاساکانی وڵات بوو.

گۆشەی دووەم: سادق لاریجانی، دادوەرە دەسەڵاتدارەکە، بۆ ماوەی 10 ساڵ سەرۆکی دەسەڵاتی دادوەری بوو، ئەو هێزی دادوەری و سەرکوتکردنی بەدەستەوە بوو. لە سەردەمی ئەودا، هەزاران نەیار و ناڕازی ڕووبەڕووی حوکمی قورس بوونەوە، ئەو پارێزەری ئاسنینی نیزام بوو لەناوخۆدا.

گۆشەی سێیەم: محەممەد جەواد لاریجانی، تیۆریست و مێشکی ئایدۆلۆژیم، ئەو بەرگریکاری فەرمیی ئێران بوو لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا، بەتایبەت لە بواری مافی مرۆڤدا. کاری ئەو، داڕشتنی گوتاری فەرمی و پاساوهێنانەوە بوو بۆ کردەوەکانی نیزام.

سەرهەڵدانی نەوەیەکی نوێی توندڕەو، تۆمەتەکانی گەندەڵی، و گۆڕانی نەخشەی سیاسیی ئێران، هێزی لاریجانییەکانی کەمکردەوە، گەورەترین گورز، ڕەتکردنەوەی کاندیدبوونی عەلی لاریجانی بوو بۆ سەرۆکایەتی لە ساڵی 2021، ئەمە نیشانەی کۆتایی سەردەمی زێڕینی ئەم بنەماڵەیە بوو.