-18

هۆكاری شەڕی بەردەوامی هەرزەكاران لەگەڵ دایك و باوك و دەوروبەریان

منداڵان كاتێك تەمەنیان هەڵدەكشێ و دەبنە هەرزەكار ئەو كێشەیەیان هەیە كە زۆرجار لەگەڵ دایك و باوك یاخود كەسی گەورەتر لەخۆیان لەناو خێزاندا شەڕ دەكەن، زۆربەی كێشەكانیش لەسەر ئەو جلوبەرگەی لەبەری دەكات، ئەو خواردنەی دەیخوات، ڕەنگی دیواری ژوورەکەی، ئەو شوێنانەی بۆی دەچێت، ئەو کەسانەش كە کاتیان لەگەڵ بەسەردەبات، تەنانەت كاتی خەوتنیش دروست دەبێت.

ئەمانە تەنها چەند نمونەیەکن لە سەدەها نمونە کە دایك و باوک دەیانەوێت كۆنترۆڵی بكەن، كە منداڵ یاخود هەرزەكار هیچ ڕاو بۆچونێکی لەبارەیەوە نییە، دایك و باوک هەموو بڕیارێکی بۆداوە، هەر لە خواردنی بەیانیانەوە بۆ ئەو جلانەی شەو بۆ نوستن دەیانپۆشێت ، هەرزەكار یاخود منداڵان پێویستیان بەم جۆرە هاوکاری و پاراستنە هەیە، بەڵام خۆیان قورسە لەو ڕاستیییە تێبگەن  چونکە خۆیان پێنەگەیشتوون تا ئاگایان لە خۆیان بێت و بریاری ژیرانە بدەن.

كاتێك منداڵان گەورە دەبن و دەبنە هەرزەكار، کەسایەتیان زۆر جیاوازە لە دایك و باوكیان، تائێرە ئاساییە، هەرزەکارەکان پەرەبدەن بە بیروڕا و بیرکردنەوە و بەهاکانی تایبەت بە ژیانی خۆیان، چونکە ئەمە ئامادەیان دەکات بۆ قۆناغی کامڵبوون.

بەڵام کاتێك گەشە دەکەن و دەگۆڕێن بۆ ئەو کەسە نوێیەی بڕیاری خۆی دەدات، لەوانەیە سەختبێت بۆ دایك و باوک،  لەگەڵ کەسایەتیە نوێکەی ڕابێن، ئەوان تەنها وەکو منداڵێك دەیناسن کە بڕیاری هەموو شتێکیان بۆ دەدا ئەویش بەلایەوە ئاسایی بوو.

لە زۆرینەی خێزانەکاندا ئەم ڕانەهاتنە دەبێتە سەرچاوەی زۆرێك لە دەمەقاڵێکانی نێوان هەرزەکارەکان و دایکان و باوکان، هەرزەكارەكە دەیەوێت دیوارەکەی بە پۆستەر بڕازێنیتەوە و دایك و باوكی تێناگەن كە چیتر چیتر حەزی بە پۆستەرە منداڵانەکان نەماوە، هەرزەكارەكە بەلایەوە ئاساییە هەموو ڕۆژێك دوای خوێندن بڕوات بۆ مۆڵێك، بەڵام دایك و باوكی حەزدەكەن وەرزش ئەنجام بدات.

ئەو بەرکەوتنانە لە نێوان هەرزەکاران و دایکان و باوکاندا ئاساییە ، هەرزەکاران توڕە دەبن چونکە هەست دەکەن دایك و باوکیان ڕێزیان ناگرن و ڕێگەیان پێنادەن ئەو کارانە بکەن کە حەزیان پێیەتی، دایکان و باوکانیش توڕە دەبن چونکە ڕانەهاتوون لەگەڵ ئەوەی دەست بەسەر شتەکاندا نەگرن یان ناڕازین بە بڕیارەکانی هەرزەکارەكە.

بەهۆی ئەم بەریەك كەوتنانەوە زۆر بە ئاسانی نیگەرانی و زویربوون دروستدەبێت، زۆر بابەتیش هەن ڕەنگە كێشەی گەورەتریان لێبكەوێتەوە،  بۆ نمونە ئەو كەسانەی هەرزەكارەكە هاوڕێیەتییان دەكات یاخود تێڕوانین دەربارەی ئاهەنگ گێڕان كە دەكرێت دەمەقاڵێی گەورەتری بەدوادابێت،  چونکە هەرزەكارەكە تەمەنی هەرچەندێك بێت دایك و باوکی هەمیشە هەوڵی پاراستن و پارێزگاریكردن لێی دەدەن.

هەندێك دایك و باوكیش جیاوازن چونكە لەگەڵ ئەوە ڕاهاتوون کە هەرزەکارەکانیان خاوەنی بیروڕای خۆیانن و مافی هەندێك هەڵبژاردنیان هەیە وەکو تاکێك کە جیاوازبن لەگەڵ کەسانی دیکە، بەتایبەت ئەگەر هەرزەكاران باسی كێشەكانیان بكەن و بۆ دایك و باوكیان شیبكەنەوە دەکرێت یارمەتیدەربێت تا ڕێزی زیاتری لێبگیرێت و دەشکرێت بگەنە تێگەیشتنێکی هاوبەش کە هەردوولا دڵخۆش بکات، بۆ نمونە ئەگەر هەرزەكارەكە ئامادەبێت ژوورەکەی پاک بكاتەوە لەبەرانبەر مانەوەی لە دەرەوە بۆ کاتژمێرێك زیاتر، لەكۆتایشدا دایك و باوكان سەردەمێك هەرزەكار بوون و دەكرێت بە گفتوگۆ لەزۆر كێشەی هەرزەكاران تێبگەن.

هەواڵ

چاوەڕوان دەکرێت ئەمڕۆ بەغدا مووچەی مانگی حوزەیران خەرج بکات

بڕیارە ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق نووسراوی فەرمی خەرجکردنی پارەی مووچەی هەرێمی کوردستان رادەستی وەزارەتی دارایی عێراق بکات.

دوای ئەوەی وەزارەتی دارایی عێراق، نووسروای فەرمی ئەنجومەنی وەزیرانی پێ دەگات دەست بە رێکارەکانی خەرجکردنی پارەی مووچەی مانگی حوزەیرانی هەرێمی کوردستان دەکات.

بڕیارە هەر ئەمڕۆش وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان رێکارەکانی خەرجکردنی مووچەی مانگی شەشی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دەستپێدەکات.

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای MIC هەر کات ڕێکارەکان لە بەغدا دەستپێبکات، وەزارەتی دارایی هەرێم-یش 120 ملیار دیناری داهاتی نانەوتی بۆ وەزارەتی دارایی عێراق دەنێرین.

دیجیتاڵ میدیای MIC زانیویەتی وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان 120 ملیار دینارەکەی ئامادەیە، تەنها چاوەڕێی فەرمانن بۆ ئەوەی پارەکە بخەنە سەر هەژماری بانکی وەزارەتی دارایی عێراق.

هەرێمی کوردستان چاوەڕێی تەیف سامی، وەزارەتی دارایی عێراقە، نوسراوی ئەنجومەنی وەزیرانی پێبگات بۆ خەرجکردنی مووچەی مانگی حوزەیران.

هەر بەگوێرەی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای MIC وەزارەتی دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی ئامادەکردووە و چاوەڕێی پارەیە، لەگەڵ هاتنی پارە لە بە‌غداوە لیستەکە بڵاودەکاتەوە

ڕۆژی سێشەممە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق کۆبوونەوە، لە کۆبوونەوەکەدا محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق بڕیاری دا مووچەی مانگی حوزەیرانی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان خەرج بکات، بەو مەرجەی هەرێمی کوردستان 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ بداتە بەغدا.