-18

لەگەڵ دەستپێکردنەوەی خوێندن ئەم چەند ڕێنمای خۆپارێزییە بۆ منداڵەکەت جێبەجی بکە

📌دایک و باوکان دەبێت منداڵ فێربکەن و ڕایانبهێنن بە شێوازی دروست دەست بشۆن.

📌چۆنیەتی پژمین بە سەلامەتی (داپۆشینی دەم بە قۆڵ یان کلێنس و دواتر فڕێدانی بۆ ناو زبڵ).

📌هەروەها شێوازەکانی پاککردنەوەی دوای بەکارهێنانی چونە سەرئاو، هەروەها فێرکردنیان و چۆنیەتی بەکارهێنانی کەرەستە و پێداویستییەکانی پاکوخاوێنی
بەجۆرێک کە دەبێت بە ڕوونی لە ماڵەوە ببینرێن بەبێ ئەوەی تەنها باسی بکەن.

📌 منداڵەکەت کە دەچێتە قوتابخانە، تەعقیمکەر بخرە ناو جانتاکەیەوە، هەروەها ڕێنمایی بکرێت کە هەر ٢-٣ کاتژمێر جارێک دەستەکانی بسڕێتەوە و تەعقیم بکات بۆ ئەوەی لە ڤایرۆسەکان بپارێزێت.

📌هەروەها ئەو خۆراکانە بخۆن کە دەوڵەمەندن بە ئۆمیگا ٣، وەک ماسی و گوێز و گەنمەشامی و ئەڤۆگادۆ و سەوزەکانی وەک کەلەرم و و سپێناخ و جەرجیر، چونکە دەوڵەمەندن بە ئاسن.

📌پێش دەستپێکردنی ماوەی خوێندن، پشکنینی گشتی بۆ هەر منداڵەکەت ئەنجام بدە بۆ دڵنیابوون لەوەی هیچ کێشەیەک لە بیستن یان بینین کە نییە هەروەها ئاڕاستەی پێویستی ئەنجامدانی پشکنینی خوێن دەکەم ئەگەر منداڵەکە بچێت بۆ یەکەمجار بۆ قوتابخانە و چاودێریکردنی ئاستی ڤیتامین D و B12،ئاسن و زینک بەهۆی پەیوەندییان بە گەشەکردنی مێشک و بەهێزکردنی بەرگری لەش.

📌ڕاهاتن بە خەوتن و زوو لە خەو هەڵسان سوودێکی زۆری بۆ منداڵان هەیە لە خوێندندا، هەروەها کاردەکات بۆ بەرزکردنەوەی تەندروستی و گەشەکردنی جەستەیان.

هەواڵ

سێشەممەی مووچە؛ حکومەتی عێراق بڕیار لەبارەی مووچەی هەرێمەوە دەدات؟

تا ئێستا حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی ناردنی پارەی مووچە بۆ هەرێمی کوردستان رێکنەکەوتوون، زانیارییەکان سێشەممە بە یەکلاییکەرەوە ناو دەبن. 

 سێشەممەی مووچە؛ ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە دەبێت و بەپێی زانیارییەکان بڕیارە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڕیار لەسەر رێککەوتنی هەولێر و بەغدا بدرێت. 

بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic، هەردوو حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان رەشنووسی رێککەوتنێکیان ئامادە کردووە کە پرسی داهاتەکان، بەجێکردنی مووچە و دووبارە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە خۆ دەگرێت. 

تا ئێستا هیچ کام لە هەولێر و بەغدا زانیاریی فەرمییان لەبارەی ئەو رەشنووسەوە بڵاونەکردوەتەوە، بەڵام بەپێی سەرچاوەکان لە هەردوو حکومەت چاوەڕوان دەکرێت، ناوەڕاستی ئەم هەفتەیە سێشەممەی مووچە بێت و حکومەتی عێراق لەبارەی ناردنییەوە بڕیار بدات. 

کێشەی نەناردنی پارەی مووچە لەلایەن بەغداوە بۆ هەرێمی کوردستان  ئەو کاتە سەری هەڵدا کە وەزارەتی دارایی عێراق بە نوسراوێک هەرێمی کوردستانی ئاگادار کردەوە کە هیچ بڕە پارەیەکیان لە یاسایی بوودجەدا نەماوە تا بۆیانی بنێرن. 

بەپێی زانیارییەکان، حکومەتی عێراق بەڵێنی داوە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە پارەی مووچەی مانگی ئایار بەشێوەی سولفە رەوانەی هەرێمی کوردستان بکات، بەڵام ئەگەر هەیە شێوازی ناردنەکەی لە سولفەشەوە بگۆڕێت بۆ شێوازی دیکە. 

بەپێی ئەو زانیارییانەی لەبارەی رەشنووسەکەوە دەستی  دیجیتاڵ میدیای Mic کەوتووە، هەرێمی کوردستان بە رادەستکردنی نەوت و داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستان پابەند دەکرێت. 

هەرێمی کوردستان لە سەرەتادا دەبێت مانگانە نزیکەی 300 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ بکات، تا لە رێگەی ئەو کۆمپانیا عێراقییەوە هەناردەی دەرەوە بکرێتەوە. 

پرسی بەجێکردن یان بە بانکیکردنی مووچەش یەکێکی دیکەیە لە تەوەرەکانی ئەو رەشنووسە سەرەتاییەی کە لە نێوان هەردوو حکومەت ئامادەکراوە. 

هەرێمی کوردستان پێویستە مووچەی سەرجەم مووچەخۆران بە بانکی بکات و هەژماری بانکیان لە بانکە رێگە پێدراوەکانی هەرێمی کوردستان بۆ بکاتەوە. 

چاوەڕوان دەکرێت، کردنەوەی هەژمارە بانکییەکان  لە چوارچێوەی پڕۆژەی "هەژماری من"دابن، وەک ئەوەی کاروان یاروەیس لە زاری پارێزگاری بانکی ناوەندییەوە رایگەیاندووە،" هەژماری من هەر تەوتینە و جیاوازیی نییە". 

مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان زیاتر لە 60 رۆژە چاوەڕانی دابەشکردنی مووچەن، دوایین مووچە کە لە هەرێمی کوردستان دابەشکراوە مووچەی مانگی نیسان بووە کە 18ـی ئایاری 2025 کۆتا رۆژی دابەشکردنیی بووە و لەوکاتەوە هیچ مووچەیەک دابەش نەکراوە.