هەواڵ

سکاڵای نوێ لە دادگای فیدراڵی لەبارەی دۆسیەی نەوتی هەرێمەوە تۆمارکرا

پارێزەرێکی کورد بۆ جێبەجێکردنی هەمواری یاسایی بودجە سکاڵا لەسەر سەرۆکی حکومەتی عێراق و سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و سێ وەزیر تۆمار دەکات. داوای دەرکردنی فەرمانسالاریش بۆ دیاریکردنی کۆمپانیەکی راوێژکاری نێودەگیر لە نێوان هەولێر و بەغدا دەکات. 

دۆسیەی نەوتی هەرێمی کوردستان بووەتە خاڵی ناکۆکی نێوان هەولێر و بەغدا، بەهۆی ناکۆییەکانیانەوە ناردنی پارە لەلایەن حکومەتی عێراقەوە بۆ هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

پارێزەر ئازاد دۆسکی بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، ئەمڕۆ لە دادگای فیدراڵی سکاڵای لەسەر سەرۆک وەزیرانی عێراق، سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی نەوتی عێراق، وەزیری سامانە سروشتییەکان و وەزیری دارایی عێراق تۆمار کردووە.

سکاڵاکە تایبەتە بە پابەندبوون بە هەمواری بڕگەی (ج) ماددەی 12 لە یاسای بودجە کە تێیدا هاتووە، تێچووی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی نەوتی کوردستان لە 6 دۆلارەوە بۆ 16 دۆلار زیاد دەکرێت.

بەپێی بڕگەکە، ئەگەر لە ماوەی 60 رۆژدا وەزارەتی سامانە سروشتییەکان و وەزارەتی عێراق نەگەیشتنە رێککەوتن، سەرۆک وەزیرانی عێراق دەسەڵاتی هەیە تا لایەنێکى ڕاوێژکاری نێودەوڵەتی نرخێکى خەمڵێندراو دیاری دەکات، دەبێت هەرێمى کوردستان ڕۆژانە 400 هەزار بەرمیل نەوت ڕادەست بکات.

پارێزەر ئازاد دۆسکی ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد، داوای دەرچوونی فەرمانسالارییەکی بەپەلەی کردووە بۆ پابەندکردنی سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ دیاریکردنی لایەنێکی راوێژکاری چونکە لە ماوەی 60 رۆژی رابردوودا هەردووو حکومەت نەگەیشتوونەتە رێککەوتن
ئەگەرچی یاسای بودجە لەپێناو دووبارە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان هەموارکراوەتەوە، بەڵام بەهۆی ناکۆکییەکانی نێوان هەردوو حکومەتەوە تا ئێستا نەتوانراوە رێککەوتن بکرێت. 

هەرێمی کوردستان و عێراق دوو رەشنووسیان تایبەت بە رێککەوتن لەسەر پرسی نەوت ئامادەکردووە، هەرێمی کوردستان دوو پێشنیازی پێشکەش کردووە، یەکەمیان تایبەتە بە بەشداریکردنی کۆمپانیاکان و دووەمیان بەشدارینەکردنی کۆمپانیاکانە کە لە هەردوو پێشنیازەکەدا ئامادەیی بۆ دەستبەجێ رادەستکردنی نەوت بە کۆمپانیای سۆمۆ دەربڕیووە. 

لە حاڵەتی بەشداریکردنی کۆمپانیاکان و رێککەوتنی هەولێر و بەغدا  لەسەر کاری لیژنە هاوبەشە تەکنییکییەکان، حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیی دەربڕیووە دوای لێدەرکردنی پێویستی ناوخۆ بەرهەمی نەوت رادەست بکات. 

لە رەشنووسەکەی هەرێمی کوردستاندا، بەرهەمی ئێستای نەوت بە 282 هەزار بەرمیلە لە ڕۆژێکدا دیارییکراوە، کە 65 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە بۆ بەکاربردنی ناوخۆیی تەرخانکراوە.

لە حاڵەتی بەشدارینەکردنی کۆمپانیاکانیشدا، حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشنیازی رادەستکردنی  100 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانەی کردووە بە کۆمپانیای سۆمۆ تا ئەو کاتەی لەسەر بنەمای کاری لیژنەی تەکنیکی هاوبەش ڕێککەوتن دەکرێت.

هەرێمی کوردستان لە پێشنیازەکانیدا پێداگیرە لەسەر ئەوەی بەکاربردنی ناوخۆیی لە ئەستۆی هەرێمی کوردستان دەبێت کە بڕەکەی بە 65 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە خەمڵاندووە.

حکومەتی عێراقی لە پێشنیازەکانیدا بۆ رادەستکردنی نەوت لەگەڵ هەرێمی کوردستان ناکۆکە و پێشنیازی دەستبەجێ رادەستکردنی تەواوی نەوتی خاوی هەرێمی کوردستانی کردووە بە کۆمپانیای سۆمۆ کە خۆی بە 236 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە خەمڵاندوویەتی.

لە قۆناغى دووەمدا کە هاوکات لەگەڵ قۆناغى یەکەم دەبێت بۆ ماوەى مانگێک جێبەجێ بکرێت، دەبێت وەزارەتى نەوتى عێراق بە هەماهەنگى لەگەڵ وەزارەتى سامانە سروشتییەکان بڕى راستەقینەى نەوت بۆ بەکارهێنانى ناوخۆیی هەرێم دیارى بکات.

هەواڵ

دروزەکان نزیکن لەوەی کۆمەڵکوژ بکرێن

دوو رۆژە هێرشی سوپای سوریا بۆسەر دروزەکان دەستیپێکردووە، ئەمڕۆ ڤیدیۆی بە کۆمەڵکوشتنیان و دەستبردنی بۆ پیرۆزییەکانیان"سمێڵ تاشین" تۆڕەکۆمەڵایەتییەکانی تەنی، بۆ پاراستنی خۆیان و شوناسیان بە هەموو توانایانەوە رووبەڕووی سوپای سوریا بوونەتەوە.

دروزەکان کۆمەڵگەیەکی رەسەن و خاوەن بیروباوەڕێکی تایبەت بە خۆیانن و مەڵبەندی نیشتەجێبونیان پارێزگای سوەیدای سوریا و دەوروبەریەتی، دابونەریت و کلتورەکەیان، هەروەها شێوازی جلوبەرگ و سمێڵ و ریشیان، لە خەڵکی سوریایان جیادەکاتەوە.

لەساڵانی رابردوودا لەگەڵ ئەوەی پێکهاەیەکی رەسەنی سوریان، کەچی کەمتر لە ئاستی ناوچەکە و نێودەوڵەتی ناسراوبوون، بەڵام لەگەڵ کەوتنی دەسەڵاتی بەشار ئەسەددا، پرسی دروزەکان بوو بە باسی میدیاکان، بەتایبەت کاتێک دەسەڵاتی ئەحمەد شەرعیان رەتکردەوە و رووبەڕوی چەکدارەکانی بوونەوە.

دروزەکان تائێستا توانیویانە پارێزگاری لە دەسەڵاتی خۆبەڕێوەبەری خۆیان بکەن لە سوریان دوای ئەسەد، ئەوان پێێان وایە ئەحمەد شەرع هیچ گۆڕانێک لە بیروبۆچونیدا رووینەداوە بەرامبەریان، بۆیە بە هەموو توانایانەوە پارێزگاری پێگە و دەسەڵاتی خۆیان دەکەن.

ئیسرائئیل لەدوای کەوتنی بەشار ئەسەد و هێرشەی گروپەکانی سەر بە ئەحمەد شەرع بۆسەر دروزەکان، پشتیواننی خۆی بۆ دروزەکان راگەیاند، ئەمڕۆیش، ئەمیچای چیکلی، وەزیری ڕاگەیاندن و کاروباری رەوەندی جوی ئیسرائیل رایگەیاند،  نابێت لە بەرانبەر تیرۆری ئیسلامی-نازیی ڕژێمی قاعیدەدا بێدەنگ بین یان بێ هەڵوێست بین و داوای لەناوبردنی ئەحمەد شەرعی کرد.

ئەم سوکایەتى و بێڕێزیانەى چەکدارانى شەرع دەیکەن، بەتاڵکردنەوەى هەموو ئەو بەڵێن و دروشمانەیە کە ئەحمەد شەرع بۆ سوریاى نوێى هۆنیوەتەوە، پێشمان دەڵێت کردەوەی چەکدارەکانی لەسەر زەوی، وێنەیەکی جیاواز نیشان دەدات و ئایندەیەکی نادیار بۆ پێکەوەژیانی ئایینی و نەتەوەیی لە سووریای نوێدا دەخاتەڕوو

لە ئێستادا دروزەکان شەڕی مان و نەمان دەکەن و بەتەواوی پڕچەکن و وەک هێزێک رووبەڕووی سوپاکەی ئەحمەد شەرع وەستاونەتەوە، سوپاکەی شەرعیش دەیەوێت بە هەر نرخێک بێت ناوچەکانی درۆزەکان کۆنترۆڵ بکات و بۆ گەیشتن بەو ئامانجە دەست ناپارێزێت.