پەروەردەی سێکسی

فەرامۆشکردنی هەست و سۆز لە پەروەردەی سێکسی راگەیاندنەکاندا

هۆشیاری دەربارەی سێکس بۆ هەموو تاکەکان گرنگییەکی زۆری هەیە، هەر لە منداڵییەوە تا دەگاتە قۆناغی هەرزەکاری و پاش هەرزەکاری، تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی تاکە سەرچاوەی زانیاری بووه‌ بۆ زۆربەی ئەو کەسانەی کە پەروەردەیەکی سێکسی گشتگیریان وەرنەگرتووە.

هۆشیاری و پەروەردەی سێکسی یارمەتیدەرە بۆئەوەی مرۆڤەکان به‌ پرۆسه‌‌یه‌كی سێكسی ته‌ندروستدا تێبپەڕن له‌گه‌ڵ هاوبه‌شه‌كانیاندا، بەڵام ڕاگه‌یاندنه‌كان بوونەتە سەکۆیەك بۆ بڵاوکردنەوەی زانیاری هەڵە لەسەر پەروەردەی سێکسی.

ئەگەر سەرنجی ئەو بابەتانە بدەین کە لە کەناڵە تەلەفزیۆنییەکان قسەیان لەسەر دەکرێت و لە ماڵپەڕ و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بڵاودەکرێنەوە، به‌گشتی  باس لە نەهێشتنی سکپڕی و نەخۆشییە گواستراوە سێکسییەکان دەکەن و به ‌ده‌گمه‌ن باس لە هەست و سۆز و ئارەزووەکان دەکەن.

هەرچەندە زانیاری لەبارەی ئەوانیشەوە گرنگە، بەڵام بابەتی هەست و ئارەزووەکانیش بە هەمان شێوە گرنگن و زۆرجار ڕاگەیاندنەکان خۆیانی لێ دەبوێرن‌.

یەکێک لەو بابەتانە چێژوەرگرتنە. زۆرکات وێنای سێکس و چێژ لە میدیای پۆڕندا لەگەڵ حەقیقەتی سێکس ناگونجێت و یەکناگرێتەوە. راگەیاندنەکان سەرنج ناخەنەسەر  چێژی تایبەتی چونکە لە کەسێكەوە بۆ کەسێکی تر جیاوازە و  بۆ هەمووان بەیەك جۆر نییە، بەڵام چۆن دەتوانین لە بارەی هەست و ئارەزووەکانمانەوە بزانین کاتێک دامەزراوە میدیاییەکان تەنها دیوێکمان پیشاندەدەن و دیوەکانی تر ون دەکەن؟

بۆ ده‌ستكه‌وتنی وه‌ڵامی ئه‌و پرسیارە پێویستە بزانین ئەو شێوازه‌ی میدیا و به‌رنامه‌ پۆڕنۆگرافییه‌كان بەکاریدەهێنن بۆ پیشاندان و خستنەڕووی سێکس و بابەتە پەیوەندیدارەکانی پەیوەست بەم بابەتە، کاردەکاتە سەر بیرکردنەوە و سایکۆلۆژیای خەڵک، به‌جۆرێك گەورەکردن و نادروست پیشاندانی وێنە سێکسییه‌كان دیاریدەکەن و وا لە خەڵک دەکەن بەو جۆرە بیر لە سێکس بکەنەوە.

بۆ نموونە ئەگەر باس لە پۆڕن بکەین، پسپۆڕان پێیانوایە پۆرن ده‌بێته‌ هۆی دروستكردنی وه‌هم له‌ژیانی ڕاستیدا، هەرچەندە لایەنگرانی باس لەوە دەکەن دەکرێت پۆڕن ڕێگایەک بێت بۆ گەڕان بەدوای  پاڵنه‌ره‌ وروژێنەرە سێکسیەکان.

جگەلەوە، بەرنامە پۆرنۆگرافییەکان ناتوانن زانیاری ببەخشن بە بینەر سەبارەت بە چێژ، بەڵکو دەگونجێت بەلاڕێشیاندا ببەن چونکە ئەگەر باس لە چێژ بکەین، ئەو شتانه‌ی کە كه‌سێكی دیاریكراو چێژی لێوه‌رده‌گرێت ڕەنگە بۆ کەسێکی تر نەبێتە مایەی چێژ لێوەرگرتن بەو پێیەی هه‌ركه‌سێك خولیای دیاریكراوی خۆی هه‌یه‌، ئەمەش بینەری ئەو بابەتانە دەخاتە گومانەوە لەسەر ئارەزووەکانی.

کەواتە بۆچی گرنگە میدیاکان گرنگی بەم بابەتانە بدەن؟ وەڵامەکەی ئاسانە، کاتێک کەسێك زانیاری تەواوی دەبێت  سەبارەت بە سێکس و چێژ و چ ڕێگایەک هەستێکی خۆشی پێدەدات، ئەوکات دەتوانێت لەم ڕێگەیەوە هەڵسوکەوتەکانی دیاری بکات و هەوڵ دەدات بەشێوازێکی دروست مامەڵە بکات کاتێك هاوەڵێکی بۆ پەیدا دەبێت یان هاوسەرگیری دەکات.

بەتایبەت ئەگەر رۆژنامەنوسان ڕاستگۆیانە لەڕێگای میوانداری پسپۆڕانەوە لە بارەی سێکس و هەست و ئارەزووەکانەوە له‌گه‌ڵ گه‌نجاندا بدوێن و پەروەردەی هەرزەکاران بکەن، بە شێوەیەکی ڕاست و دروست وەڵامی پرسیارەکان بدەنەوە و بابەتە پەروەردەییە سێکسییەکان لە ڕێگەی بەرنامەکانیانەوە بڵاو بکرێنەوە، ئەوان ئەمە دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی شەرم  و ڕێگەیەکی باش دەبێت بۆ زانیاری بەخشین و وەڵامدانەوەی پرسیاری تازە پێگەیشتوان.

هەواڵ

بایکۆت شکێندرا… پرۆگرامی خوێندنی پۆلە ناکۆتاکانی سلێمانی کەمکرایەوە

بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی رایدەگەیەنێت، دەوام لە سەرجەم خوێندنگەکانی سنوری پەروەردەی سلێمانی دەستیپێکردووە و دەشڵێت، بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو ماوەی مامۆستایان بایکۆتیان کردبوو پرۆگرامی خوێندن بۆ نۆ پۆل کەمکراوەتەوە.

نەژاد عەبدوڵا، بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی بەوەکالەت بە دیجیتاڵ میدیای مایکی راگەیاند، سەجەم ناوەندەکانی خوێندن لە سنوری پەروەردەی سلێمانی کراونەتەوە و دوامیان تێدادەکرێت.
مامۆستایانی سنوری پارێزگای سلێمانی نزیکەی دوو مانگ بایکۆتی دەوامیان کرد، لەبارەی کەمکردنەوەی پرۆگرامی خوێندنەوە نەژاد عەبدوڵا وتی،" پرۆگرامی خوێندن بۆ سەرجەم پۆلەکان کەمکراوەتەوە جگە لە یەکی سەرەتایی و نۆی بنەڕەتی و 12ی ئامادەیی".
بەپێی ساڵنامەی وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان، 2025 كۆی رۆژەكانی خوێندن لە خوێندنی ساڵی 2024دا 166 رۆژە.
بەپێی ساڵنامەکە، 25ـی ئەیلولی 2024 وەك یەكەم رۆژی دەستپێكی وەرزی یەكەم دیاریكراوە و 4ـى ئایاری 2025  دواین رۆژی خوێندنە و لەدوای ئەوەوە تاقیكردنەوەیە.

پشوو هەڵوەشێندراوەتەوە و کاتی تاقیکردنەوەکانیش گۆڕاون
نەژاد عەبدوڵڵا، بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی بە وەکالەت سەبارەت بە پشووی قوتابخانەکان باسی لەوەکرد، پشووى بەهارەى ناوەندەکانى خوێندن لە 11  24ـی ئازار دەبێت، بەڵام ئەو ناوەندانە ناگرێتەوە کە بایکۆتیان کردووە.
پەروەردەی سلێمانی بڵاویکردوەتەوە، "ئەو خوێندنگانەی لە پڕۆسەی ساڵنامەی خوێندن دواكەوتوون، پێویستە 13-4 تاوەکو 22-4ـی 2025، تاقیكردنەوەی نیوەی وەرزی دووەم (20 نمرە) بۆ پۆلە ناكۆتاكانی 4 تاوەکو 8ـی بنەڕەتی و پۆلەكانی 10 و 11ـی بکرێن."
لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، "پۆلەكانی 9ـی بنەڕەتی و 12ـی ئامادەیی لە 8-4 تاوەکو 21-4 دەکرێت وەكو چۆن لە ساڵنامەی خوێندندا هاتووە."
رۆژانی شەممە لە پەروەردەکانی هەرێمی کوردستان پشووی فەرمییە، بەڵام قوتابخانەکانی سنوری بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی پەروەردەی سلێمانی ناگرێتەوە و ئاماژە بۆ ئەوەکراوە،"ئەگەر پشووی فەرمی كەوتە ناو رۆژی یەكێک لە تاقیكردنەوەكان، ئەو رۆژە تاقیكردنەوە ناکرێت و بەپێی هەمان زنجیرە تاقیكردنەوە رۆژی دواتر تاقیكردنەوەكان بەردەوامیان دەبێت". 
رۆژی 03ـی ئازاری 2025، وەزارەتی پەروەردە گشتاندنێکی بۆ هەموو پەروەردەکان کردووە سەبارەت بە ساڵنامەی خوێندن و تاقیکردنەوەکانی ساڵی 2024-2025، بۆ سەرجەم قوتابخانە حکومی و ناحکومییەکان و تێیدا هاتووە، "لە رۆژانی (4-6-8-9)ـی ئادار چوار تاقیکردنەوە بکەن، پاش نەورۆز لە رۆژانی (24-25-26-27)ـی هەمان مانگ چوار تاقیکردنەوەی دیکە بکەن". 

داواکاری سەرەکی مامۆستایانی ناڕازی چییە؟ 
یەکەمجار لە 1ـی کانوونی یەکەمی 2024 بایکۆت لەو سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و راپەرین دەستیپێکرد و تەواوی مانگەکە بەردەوام بوو. دوای دابەشکردنی مووچەیەک، مامۆستایان بۆ تاقیکردنەوەکانی وەرزی یەکەم گەڕانەوە ناوەندەکانی خوێندن، بەڵام لەگەڵ کۆتاییهاتنی تاقیکردنەوەکان و دەستپێکردنەوەی دەوام لە 26ـی کانوونی دووەمی 2025ـەوە بایکۆت دەستیپێکردەوە، بەڵام لە مانگی رابردووەوە دەوام لە زۆربەی خوێندنگەکان ئاسایی بووەوە و ئەم مانگە کۆتایهات.
مامۆستایان چەند داواکارییەکی سەرەکیان هەیە و داوا دەکەن، پلەبەرزکردنەوەیان دەست پێبکاتەوە کە ماوەی 9 ساڵە ڕاگیراوە. 
دابەشكردنی مووچە لە کاتی خۆیدا و بە بانکیکردنی مووچە لە بانکە فیدراڵییەکان، دوو لە داواکارییەکانی دیکەی مامۆستایانی ناڕازییە. 
ئەگەرچی مووچەی مانگی کانوونی دووەمی ئەمساڵ دابەشكراوە، بەڵام تا ئێستا مووچەخۆران چارەنوسی مووچەی مانگی کانوونی یەکەمی ساڵی ڕابردوو نازانن و داوا دەکەن، هەرچی زووە ئەو مووچەیەشیان پێ بدرێت. 

ساڵی رابردوو درێژترین ماوەی بایکۆت بوو
ماوەی 9 ساڵە لە کاتی هاتنی داعشەوە پرسی بایکۆت بەشێوەی پچڕ پچڕ لە هەرێمی کوردستان بەردەوامە، بەڵام ساڵی ڕابردو درێژترین ماوەی تۆمارکرد، لەساڵەکانی 2016 و 2017 دا ماوەی بایکۆت گەشتە 52 ڕۆژ، بەڵام ساڵی ڕابردو 97 ڕۆژ مامۆستایان بایکۆتی دەوامیان کرد