هەموو پەیوەندییەک هەوراز و نشێوی خۆی هەیە، بەڵام کاتێک کەسێک تووشی شیزۆفرینیا دەبێت، ئەگەری ئەوە هەیە تەنانەت پەیوەندیە جێگیرەکانیش گرژی و ئاڵۆزی تێبکەوێت یان هاوسەرەکان بە تەواوی جیا ببنەوە.
د. دۆست ئۆنگور بەڕێوەبەری کلینیکی پرۆگرامی توێژینەوەی شیزۆفرینیا و نەخۆشی دوو جەمسەری لە نەخۆشخانەی ماکلین لە بێلمۆنت لە ویلایەتی ماساشوس لەئەمریكا دەڵێت: "شیزۆفرینیا وا دەکات مرۆڤەکان قورس بێت پەیوەندییەکی نزیک دروست بکەن.
زۆرجار ئەو کەسانەی کە تووشی شیزۆفرینیا بوون و هاوسەرگیریان کردووە پێش ئەوەی تووشی ئەو حاڵەتە ببن لەگەڵ هاوبەشەکەیان ئاشنابوون، بەڵام ئەو کەسانەی کە تاقانەن کە تووشی شیزۆفرینیا بوون، مەیلیان هەیە بە سینگڵ بمێننەوە.
بۆ ئەو کەسانەی کە هاوبەشەکەیان تەندروست بووە کاتێک پەیوەندییەکە دەستی پێکردووە، سەرهەڵدانی نەخۆشی شیزۆفرینیا دەتوانێت وەک شۆکێک بێت، نەخۆشییەکە دەتوانێت ڕەفتار و کەسایەتی مرۆڤ بگۆڕێت، نیشانەکانیش دەتوانن وا لە خەمخۆرترین و خۆشەویستترین تاکەکانیش پەیوەندیەکانیان سارد ببێتەوە و کێشە بکەوێتە نێوانیان.
کەواتە چۆن مامەڵە بکرێت لەگەڵ کەسانی تووشبووی شیزۆفرینیا بۆ ئەوەی پەیوەندیەکان بە بەهێزی بمێننەوە؟
1.ئەرکەکانی ناوماڵ: لەوانەیە هاوسەرەکەت کە تووشی شیزۆفرینیا بووە نەتوانێت بەڕوونی لەوە تێبگات کە چیت لێی دەوێت یان ئاماژەکانت بخوێنێتەوە لە کاتی ئەرکەکانی ناوماڵدا،بۆیە لەوانەیە پیویستی بە ئاگاداری و ڕاوێژی زیاتر هەبێت تاوەکوو بتوانن لە کارەکانی ناوماڵدا هاوبەشی یەک بکەن بە شێوازێکی درووست.
2.باری دارایی: ئەو کەسانەی کە تووشی شیزۆفرینیا دەبن لەوانەیە هەمیشە توانای کارکردنیان نەبێت،بگرە دوای ئەوەشی کە نیشانەکانیان جیگیربوو زۆرجار ناتوانن کاربکەن،بۆیە دەبێت یارمەتی لە ئاسایشی کەمئەندامان وەربگرن ئەگەر هاتوو توانای کارکردنیان نەبوو.
زۆرجار نرخی دەرمانەکانی شیزۆفرینیا بەرزە، بۆیە با پزیشکەکەت ئاگادری دۆخی دارایت بێت،تاوەکوو لە جۆری دەرمان وبڕەکەیدا ڕەچاوەی بکات.
3.ویست و ئینتیمای سێکسی: ئەو کەسانەی دەرمانی چارەسەری دەروونی وەردەگرن، یان تووشبووی شیزۆفرینیا لەوانەیە زۆر ویستی سێکسیان نەبێت، بۆیە دەتوانێت بۆ ئەوەی تووشی کێشە وگرفت نەبیت لەگەڵ هاوسەرەکەت کە شیزۆفرینیای هەیە گفتووگۆ لەگەڵ چارەسەرکارەکەی بکەیت و داوای یارمەتی بکەیت بۆ ئەوەی بتوانیت لەگەل هاوسەرەکەت گفتوگۆبکەیت و ئەو شتانەی دەتانەوێت بەیەکتری بڵین.
4.پێکدادان لەگەل ئەندامانی خێزان: کەسانی تووشبووی شیزۆفرینیا ناتوانن بە باشی هەستەکانیان دەرببڕن،هەروەها ناتوانن بەباشی بیربکەنەوە یان توانای خۆگونجاندنیان کەمە،ئەمەش ڕەنگە ببێتە هۆی شەروو ئاڵۆزی لەگەل ئەندامانی خێزان.
بۆ چارەسەری ئەم کێشەیە واباشترە لەماڵەوە هەریەک لە کردارە باش و تەندرووستەکان لەگەڵ کردار وهەڵسوکەوتی نەگونجاو ئاماژە پێبدرێت بۆ ئەوەی کەمترین کێشەو پێکدادان درووست ببێت.
چاوەکان لەسەر دانیشتنی داهاتوویی پەرلەمانی کوردستانن کە ئاخۆ کێ دەبێتە سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان؟ لەکاتێکدا سێ لایەنە سەرەکییەکە کانیدیان بۆ پۆستەکە هەیە
رۆژی دووشەممە، یەکەمین دانیشتنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو، دانیشتنەکە بە کراوەیی هێڵدرایەوە و چەند کەسێکیش خۆیان بۆ دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمان کاندید کرد. سەرۆکی دیوانی پەرلەمانی کوردستان دەڵێت، لە ئەمڕۆوە دەبێت پەرلەمانتارەکان دەوام بکەن و جارێکی دیکەش دەرگەی خۆپاڵاوتن بۆ بەربژێری سەرۆکایەتی ناکرێتەوە.
لەگەڵ کردنەوەی دەرگای خۆ کاندیدکردن بۆ دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان، هەریەکە لە فرکسیۆنەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان، یەکێتی نیشتمانیی کوردستان، نەوەی نوێ و پێکهاتەکان کاندیدی خۆیان تۆمار کرد.
بۆ پۆستی سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان پارتی دیموکراتی کوردستان دوو کاندیدیان هەبوون، ئەوانیش ڤالا فەرید و هەڵگورد شێخ نەجیب. یەکێتی نیشتمانی کوردستانیش بە هەمان شێوە دوو کەسی بۆ پۆستەکە کاندید کرد، کە میران محەممەد و شاڵاو کۆسرەت رەسووڵ بوون. نەوەی نوێش کاندیدێکی بۆ سەرۆکی پەرلەمان هەیە، کە کوردەوان جەمالە.
بۆ جێگری سەرۆکی پەرلەمانیش هەریەکە لە بەهجەت عەلی و مەرد عەلی رەسووڵ لە پارتی دیموکراتی کوردستان، ئومێد حەمەساڵح و ئازاد حەمەئەمین لە یەکێتی نیشتمانیی کوردستان، هەروەها عەدنان حوسێن لە نەوەی نوێ خۆیان کاندیدی کرد.
بۆ پۆستی سکرتێری پەرلەمانیش لە یەکێتی شیرین یونس و شلێر غەفوور. هاڤین سەعید لە پارتی، سەوسەن کاکەمەند، لە نەوەی نوێ، نەجدەت نووری پێکهاتەی تورکمان لە سلێمانی و رامی نووری لە پێکهاتەی کریستیانەکان لە هەولێر، بەربژێرن.
هیوا نەسرەدین، جێگری سەرۆکی دیوانی پەرلەمانی کوردستان دەڵێت: "بەگوێرەی پەیڕەی نێوخۆی پەرلەمان، جارێکی دیکە دەرگەی خۆپاڵاوتن بۆ دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان ناکرێتەوە و دەبێت ئەوانەی دوێنێ خۆیان بەربژێر کرد، یەکێک لەوانە هەڵبژێردرێت بۆ پۆستەکانی سەرۆک، سکرتێر و جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان".
لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستاندا کە 20-10-2024 بەڕێوەچوو، پارتی دیموکراتی کوردستان زۆرترین کورسی بەدەستهێنا کە 39 کورسی بوو. دوای ئەویش یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان 23 کورسی و نەوەی نوێ 15 کورسییان بەدەستهێنا.