Project

بە بەرزبونەوەی ناجێگری سیاسی وه‌به‌رهێنانى بیانى لە سلێمانی کەمدەبێتەوە

Mic
2025-03-13

ناجێگیرى بارودۆخى سیاسی پارێزگاى سلێمانى هۆكارێكى كاریگه‌ره‌ له‌سه‌ر كه‌مبوونه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى، هەر کات ناجێگری سیاسی بە ئه‌ندازه‌ى 1% به‌رزببێته‌وه‌، قه‌باره‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ پارێزگاکە به‌ ئه‌ندازه‌ى له‌ 0.22% كه‌مده‌كات.

روداوە سیاسییەکان لە پارێزگای سلێمانی کاریگەری گرنگ لەسەر دۆخی ئابوری و وەبەرهێنانی شارەکە دروست دەکەن، بەشێوەیەک بە بەرزبونەوەی ناجێگیری دۆخی سیاسی، گەشە و قەبارەی دۆخی ئابوری و وەبەرهێنان رو لە کەمبوونەوە دەکات.
پارێزگاى سلێمانى به‌وه‌ ناسراوه‌ كه‌ زۆر هه‌ستیاره‌ به‌رامبه‌ر هه‌ر رووداو پێشهاتێكى سیاسی، هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌شه‌ كه‌ ژماره‌ى خۆپیشاندان و مانگرتن و پێكهه‌ڵپژانه‌كانى له‌ماوه‌ى 2006-2024دا له‌ هه‌ر سێ پارێزگاكه‌ى دیكه‌ زیاتره‌.

ئەگەرچی ئەم هەستیارییە لە لایەکەوە تایبه‌تمه‌ندى زیندوێتى پارێزگایه‌، به‌ڵام له‌لایه‌كى دیكه‌وه‌ هۆكاره‌ بۆ هه‌ڵاتنى وه‌به‌رهێنى بیانى و هه‌ندێكجار وه‌به‌رهێنى ناخۆییش، چونكه‌ ئه‌سته‌مه‌ وه‌به‌رهێنێ سه‌رمایه‌ى خۆى له‌ ژینگه‌یه‌كدا بخاته‌كار كه‌ به‌ هه‌ڵبه‌رز و دابه‌زی سیاسیدا گوزه‌ر بكات.

بەپێی توێژینەوەیەکی دامەزراوەی ڤیژن بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیژی کە بە ناونیشانی "رۆڵى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ هه‌رێمى كوردستان له‌نێوان ساڵانى 2006-2024 ئەنجامدراوە و پارێزگاى سلێمانى وه‌ك نمونه‌ وەرگیراوە، ناجێگیرى فه‌زاى سیاسی پارێزگاى سلێمانى به‌ هۆكارێكى (زۆر زۆر) كاریگه‌ر له‌سه‌ر كه‌مبوونه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى دایاریی کراوە

له‌ پێوانه‌سازیەکی توێژینەوەکەدا ده‌ركه‌وتووه‌ ئه‌گه‌ر  ئه‌م  فاكته‌ره‌ به‌ ئه‌ندازه‌ى 1% به‌رزببێته‌وه‌ له‌به‌رامبه‌ردا قه‌باره‌ى وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌ پارێزگاى سلێمانى به‌ ئه‌ندازه‌ى له‌ 0.22% كه‌مبوونه‌وه‌ به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت.

شارێكى وه‌ك سلێمانى كه‌ 11 ساڵه‌ بایكۆتى ناوبه‌ناو ده‌یگرێته‌وه‌ و 91 خۆپیشاندانى ته‌نها بۆ شایسته‌داراییه‌كانى ئه‌نجامدابێت و 182 به‌یاننامه‌ى ناره‌زایی له‌وباریه‌وه‌ ده‌ركردبێت،ده‌توانین بڵێین سه‌قامگیرى سیاسی له‌به‌رده‌م پرسیاردایه‌،ئه‌مه‌ش ئه‌و میتۆده‌مان بۆ پشت راستده‌كاته‌وه‌ كه‌ پێی وایە "سه‌رمایه‌ ترسنۆكه‌ و خۆى له‌و ژینگانه‌ى وه‌به‌رهێنان به‌دوور ده‌گرێت كه‌ به‌ناجێگیرى سیاسى ناسراون".

توێژینەوەکە پێشنیازی ده‌سته‌به‌ركردنى هاوسه‌نگی سیاسی و ئیدارى بۆ پارێزگاى سلێمانى کردووە بۆ ئه‌وه‌ى وه‌به‌رهێنى بیانى سڵ نه‌كاته‌وه‌ له‌ به‌گه‌ڕخستنى سه‌رمایه‌كه‌ى له‌ وه‌به‌رهێنانى راسته‌وخۆى بیانى له‌و پارێزگایه‌دا، هەروەها پێشنیازی ئەوەشی کردووە، دڵنیایی بدرێت به‌ وه‌به‌رهێنى بیانى له‌ پاراستنى سه‌رمایه‌ و پرۆژه‌كانى ئه‌ویش له‌ رێگه‌ى ره‌خساندنى ژینگه‌یه‌كى هاوسه‌نگ له‌ رووى سیاسی و به‌رگرتن له‌ زۆرى خۆپیشاندان و مانگرتن و هه‌ڵكوتانه‌ سه‌ر سه‌رمایه‌داران.

 

 

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

کشانەوەی کتوپڕی ئەمریکا شڵەژانی ئەمنی لە عێراق دروستکردووە

Mic
2025-08-20

کشانەی هێزەکانی ئەمریکا لە بنکەی سەربازی عەین ئەسەد و فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدا، ترسی خستوەتە دڵی بەشێک لە بەرپرسانی باڵای ئەمنی عێراق و شڵەژانی دروستکردوە، هەندێکی تریشیان بەسەرکەوتنی هەوڵی حکومەتی دەزانن بۆ دەرکردنی ئەمریکا.

کشانەوەی کتوپڕی هێزەکانی ئەمریکا مانگێک پێش وادەی دیاریکراو، گومانی لای بەرپرسان و شرۆڤەکاران دروستکردووە، وەک ئاماژەیەک بۆ دەستپێکردنەوەی گەڕێکی دیکەی شەڕ لە نێوان ئیسرائیل و ئێران لێکیدەدەنەوە کە رەنگە پریشکی ئەمجارە عێراقیش بگرێتەوە.

دەستپێکردنی کشانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە بەغداوە بۆ هەرێمی کوردستان، مانگێک پێش وادەی دیاریکراوە، کە بڕیاربوو لە مانگی ئەیلول رێککەوتنی نێوان واشنتن و بەغدا بۆ کشانەوە جێبەجێبکرێت، شڵەژانی ئەمنی دروستکردووە و ترسی خستووەتە دڵی بەرپرسانی ئەمنی.

یاسر وتوت، کە ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگریی پەرلەمانی عێراقە، سەرسوڕمانی خۆی نيشانداوە لە کشانەوەی هێزەکانی واشنتۆن لە عەین ئەسەد لە رۆژئاوای عێراق و پێوایە ئەو هەنگاوە هەڕەشە لە تێکچونی ئاسایشی عێراق دەکات.

هەرچەندە لە دوو رۆژی رابردوودا باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق روونکردنەوەیەکی داو تێیدا ئاماژەی بەوەکرد، ئەرکی هێزەکانیان بۆ راوێژکاری دەگۆڕێت و لە رووبەرووبەنەوەی داعش بەردەوام دەبن، بەڵام ئەمە بەس نەبوو بۆ رەواندنەوەی نیگەرانی بەرپرسانی ئەمنی عێراق.

ماوەی 20 ساڵ بەسەر نەمانی رژێمی بەعس لە عێراق تێدەپەرێ و تا ئێستا هێزی سەربازیی ئەمریکی کە لە ژێر ناونیشانی جۆراوجۆر لە عێراقن، هەن.

ئەمریکا تا ساڵی 2011 بە بیانووی ریشەکێشکردنی بەعس و گەڕاندنەوەی سەقامگیری بۆ عێراق و دوای 2014 ش بە هۆی بوونی داعش، سەربازان و راوێژکارانی سەربازیی خۆی لە عێراق نەکشاندۆتەوە.

لەكاتێكدا سەباح نوعمان، وتەبێژی فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکان، کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق بە یەکێک لە دەستکەوتە هەرە بەرچاوەکانی حکومەت ناوبرد.

نوعمان ئاماژەی بەوەشکردوە، کشانەوەی هاوپەیمانان بەڵگەیەکی رونە کە حکومەت دەتوانێت سەقامگیری وڵات بپارێزێت و چیتر پێویستی بە پشتیوانی دەرەکی نییە.

پێچەوانەی وتەبێژی فەرماندەیی گشتیی هێزە چەکدارەکان؛ ئەسكەندەر وتوت، دەڵێت، هەنگاوەکەی ئەمریکا لەم کاتە هەستیارەدا جێگەی سەرسوڕمانە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو هەڵكشانە سیاسی و ئەمنییە توندانەی بەرۆكی ناوچەكەی گرتووە.

پاش لەناوبردنی داعش، ئەمریکا هەزاران سەربازی خۆی لە عێراق کشاندەوە، بەڵام ئێستا نزیکەی دوو هەزار و 700 سەربازی لە عێراق هەیە و واشنتن ئەرکی بەشێک لە هێزەکانی کۆتایی پێدێنێت و بەشێکیشیان ئەرکیان بۆ راوێژکاری دەگۆڕێت.

ئەو كشانەوە كتوپڕش دوای ئەوەدێت، ئەمریکا هەڵوێستێکی توندی لە دژایەتیكردنی دەرکردنی یاسای حەشدی شەعبی دەربڕی و بە فروانبوونی هەژمونی ئێران لە عێراق دەزانێت، کە بەشێک لەلایەنە شیعەکان بەتوندی کار بۆ تێپەڕاندنی دەکەن لە پەرلەمان.

لەچەند رۆژی رابردوودا عەلی لاریجانی، ئەمینداری گشتی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی ئێران، یاداشتێکی لێکتێگەیشتنی لەگەڵ عێراق سەبارەت بە ئاسایشی سنورەکان واژۆ کرد، ئەمەش بە هۆکارێکی دیکەی خێراکردنی کشانەوەی ئەمریکا لە عێراق لێکدەدرێتەوە.

چاودێرانی سیایی و شرۆڤەکاران پێیان وایە لە بەرژەوەندی عێراقدا نییە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لەم کاتە گرنگ و هەستیارەدا بکشێتەوە، چونکە بۆشایی ئەمنی دروست دەبێت و ترس لە تێکچونی دۆخی ئەمنی عێراق دەکرێت.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved