هەواڵ

ڤیتامین سی چۆن دەبێتە هۆی ڕێگریكردن لە پیربوون؟

ڤیتامین سی یەكێكە لە ڤیتامینە گرنگەكان كە لەش بەردەوام پێویستیەتی بەبڕێكی دیاریكراو، ڤیتامین سی ( ترشی ئەسكۆربیك ئەسید) زۆر گرنگە لە دروستكردنی بۆریەكانی خوێن و كڕكڕاگەكان و كۆلاجینی ناو ئێسك وماوسەلكەكان، هەروەها ڤیتامین سی یارمەتی پڕۆسەی چاكبوونەوە دەدات لەكاتێ بوونی بریندا.

دژە ئۆكسان یانی چی، چۆن ئەمە دەمپارێزێت لە پیربوون؟

ڤیتامین سی دژە ئۆكسانێكی زۆر كاریگەرە كە كار دەكات بۆ لەناوبردنی پێكهاتەیەك بەناوی " فری ڕادیكاڵ" كە لەئەنجامی بەركەوتنی خانەكاندا بە ماددەی كیمیای، تیشك، كارلێكی تێكشكاندنی خۆراك دروست دەبێت و كاریگەری مەسریداری لەسەر خانەكان هەیە و یەكێكە لە هۆكارەكانی توشبوون بە شێرپەنجە بەهۆی ئەوەی كار دەكاتە سەر ڕێزبەندی ماددە بۆماوەییەكانمان كە  بە " دی ئێن ئەی " ناودەبرێت، لەگەڵ ئەوەشدا پەلاماری خانە تەندروستەكان دەدات و دەبێتە هۆی پیربوون، لەبەرامبەردا ڤیتامین سی كار دەكات بۆ كردنەوە دەرەوە و لەناوبردنی " فری ڕادیكاڵ" ئەمەش وادەكات لە توشبوونمان بە شێرپەنجە وپیربوون بمانپارێزێت.

ئایا لەشم خۆی ڤیتامین سی بەرهەم دەهێنێت، یان دەبێت لە خواردەنەوە وەریبگرم؟

لەش توانای دروستكردنی ڤیتامین سی نییە، بۆیە دەبێت لەو خورادنانەوە وەریبگریت كە دەوڵەمەندن بە بوونی بڕێكی زۆر لەو ڤیتامینە، گرنگترین ئەو خورادنانەی كە دەتوانیت وەك سەرچاوەی ڤئیتامین سی سودیان لێ وەربگریت:
لیمۆ، پەتاتە، تەماتە، سپیناخ، بیبەر قەیسی، بڕۆكلی
هەروەها دەتوانیت لە ڕێگەی تەواوكەرە خۆراكییەكان وەریبگریت كە لە دەرمانخانەكاندا بەردەستن، بەڵام پێویستە بزانیت كە ئەم ڕیگایە كەمتر كاریگەرە بەراورد بە سەرچاوە سروشتییەكان.

كەمی ڤیتامین سی لە كام كەسانەدا باوترە، مەترسی كەمی ڤیتامین سی چییە؟

كەسانی جگەرە كێش و ئەوكەسانەی كە جگە كێش نین و تەنها دووكەڵی جگەرەكە وەردەگرن لە كاتی هەناسەدانەوەدا، لەبەردەم مەترسییەكی زۆرتردان بۆ توشبوون بە كەمی ڤیتامین سی.

ئەوكەسانەی كە كێشەی ڕیخۆڵەكانیان هەیە و ناتوانن بڕی تەواو لە ڤیتامین سی هەڵبمژرێتەوە لە ڕیخۆڵەیاندا، لەوانەش شێرپەنجە.

كێشە لە ژەمە خۆراكییەكاندا و فرەجۆرنەبوونی ژەمەكان بە میوە و سەوزەی هەمەڕەنگ
ئەو كەسانەی كە ڤیتامین " سی" یان كەمە، درەنگتر ئەو برینانەی هەیانە چاك دەبنەوە، هەروەها توشی نەخۆشیەكانی كەمخوێنێ دەبن، ناودەم و پوكیان توشی برین و لاوازبوونی خانەكانیان دەبێت.

هەواڵ

ئەمریکا: دۆخی مافی مرۆڤ لە هەرێمی کوردستان خراپتر بووە

وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، دۆخی ئازادییە بنەڕەتی و مەدەنییەكان لە هەرێمی كوردستان خراپتر بوون. دەشڵێت، " زیندانەکان و ناوەندەکانی چاکسازی لە هەرێم لە دۆخێکی خراپدان".

ئەمڕۆ سێشەممە، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە راپۆرتێکدا لەسەر رەوشی ئازادی رادەربڕین و مافی مرۆڤ راپۆرتێکی بڵاوکردوە و تێدا دەڵێت" کوشتن و بێسەروشوێنکردن و ئەشکەنجەدان و بارودۆخی سەختی ناو زیندانەکان و چەندین پێشێلكاری تر تۆماركراون، وتیشی، دەستگیرکردن و لێپێچینەوەی ناڕەوا دژی رۆژنامەوانان كراوە و كێشە بۆ ئازادیی گردبوونەوە دروستكراوە.
ئەوەشی خستەڕوو، زیندانەکان و ناوەندەکانی چاکسازیی لە هەرێم لە دۆخێکی خراپدان و رێژەی قەرەباڵغی نێو زیندانەکان گەیشتووتە ١٥٧٪.