هەواڵ

دۆرزینەوەی نزیکەی 15 رۆژی دەوێت… ئاڤێستا براکەی لە خنکان رزگار کرد و خۆی ئاو بردی

ماوەی سێ رۆژە چارەنوسی ئەو کچە نادیارە کە کەوتە ناو روبارێکی سنوری قەزای مێرگەسۆر، بەرگری شارستانی سۆران دەڵێت،"دۆزینەوەی ئاڤێستا نزیکەی 15 رۆژی دەوێت".

 تیمەکانی بەرگری شارستانی سۆران لەگەڵ بەشێک لە هێزە ئەمنییەکانی سنوری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران ماوەی سێ رۆژە دەیانەوێت چارەنوسی ئاڤێستا یوسفی تەمەن 27 ساڵان دیاری بکەن.

رۆژی 4ـی نیسانی 2025، ئاڤێستا یوسف بە مەبەستی گەشتکردن چوونە هاوینەهەوارەکانی سنوری قەزای مێرگەسۆر، بەڵام خۆی کەوتە ناو روباری تەنگاتور لەو کاتەوە بێ سەروشوێنە.

کەسوکارەکەی لەبارەی چیرۆکی روداوەکەوە گێڕایانەوە، ئاڤێستا لەگەڵ براکەی بۆ وێنەگرتن چوونەتە کەناری رووبارەکە، بەڵام لەو کاتەدا براکەی دەکەوێتە ناو رووباری تەنگاتوور، ئەویش هەوڵی رزگارکردنی دەدات و رزگاری دەکات، بەڵام خۆی دەکەوێتە ناوی و دەخنکێت.

بەرگریی شارستانیی سۆران لە رۆژی روداوەکەوە لە رێگەی 9 تیمی بەڕێوەبەرایەتییەکەیان و زیاتر لە 150 کارمەندی ئەمنی، بەردەوامن لە گەڕان بۆ دۆزینەوەی ئاڤێستا، بەڵام چارەنوسی نادیارە.

  بەرگریی شارستانیی سۆران پێشبینی کردووە، " بەهۆی بەرزی ئاستی ئاوی روبارەکەوە دۆزینەوەی تەرمەکە 10 بۆ 15 رۆژی دیکە بخایەنێت.

هەواڵ

بە بیابانبوون هەڕەشە لە عێراق دەکات.. تورکیا و ئێران چۆڕە لە ئاوی عێراق دەبڕن

کەمی باران بارین و خراپی ئیدارەدانی سەرچاوەکانی ئاو لەلایەک و گرتنەوەی ئەو سەرچاوانەی ئاو، کە دەڕژێنە خاکی عێراقەوە، لەلایەن تورکیا و ئێرانەوە، عێراقی رووبەڕووی بەبیابانبوون کردووەتەوە.

ئاو، گەورەترین سامانی سروشتییە بۆ ژیان و گەشەپێدان، بەڵام عێراق خەریکە لەو سەرچاوە گرنگە سروشتییە بێ بەری دەکرێت، گۆڕانکارییەکانی کەشوهەوا لە عێراق بە خێرایی روودەدەن، ساڵانە هەزاران دۆنم زەوی بە بیابان دەبن، ئەمەش کاریگەری گەورەی لەسەر ژیانی ئابوری و کەرتی کشتوکاڵ و سامانی ئاو لە عێراق دروستکردووە.

مانگی ئەیلولی ساڵی رابردوو، ناوەندی ستراتیجی بۆ مافەکانی مرۆڤ لە عێراق لە راپۆرتێکدا بڵاویکردەوە، بەهۆی گۆڕانی کەشوهەوا و بیابانبوون و وشکەساڵییەوە، عێراق ساڵانە 100 هەزار دۆنم زەوی لەدەست دەدات.

ئامارەکانی وەزارەتی کشتوکاڵی عێراق بۆ عێراقییەکان جێی دڵخۆشی نییە و روونی دەکاتەوە، کە ساڵانە عێراق 400 کیلۆمەتر چوارگۆشە لە زەوییە کشتوکاڵییەکانی لەدەست دەدات، ئەگەر ڕێوشوێنی خێرا نەگیرێتەبەر زیاتر لە 52%ـی ئەو زەوییانەی کە بۆ کشتوکاڵ گونجاون لەدەست دەچن.

گۆڕانکارییەکانی کەشوهەوا لە عێراق مەترسیدارن، تا کۆتایی ساڵی 2024 رووبەری ئەو زەوییە کشتوکاڵیانەی بێسود بووبوون گەیشتە 60 هەزار هێکتار زەویی، ئەوەش لەکاتێکدایە کە 33%ـی خەڵکی عێراق پشت بە کشتوکاڵ دەبەستن.

د. لەتیف ڕەشید، سەرۆک کۆماری عێراق سەرەتای ئەمساڵ لە پارێزگای ئەنبار ڕایگەیاند، سەرچاوە ئاوییەکانی عێراق روو لە کەمییە و لەگەڵ ئەوەشدا تورکیا زیاتر لە 40 بەنداو و بەربەستی بۆ بڕینی ئاوی دیجلە و فورات بۆ عێراق دروست کردووە.

لەگەڵ ئەوەی ئێران و تورکیا لە وەرزە جیاوازەکاندا ئەو سەرچاوانەی ئاو بە تەواوی وشک دەکەن، کە دەڕژێتە خاکی عێراقەوە و بەنداو و پۆندی گەورەیان لەسەر دروستکردووە، بەڵام لە ناوخۆی عێراقیشدا بە شێوەیەکی تەندروسی مامەڵە لەگەڵ سامانی ئاودا ناکرێت.

خراپی لە بەڕێوەبردنی سەرچاوەکانی ئاو، بەفیڕۆدانی سامانی ئاو و بەکارهێنانی شێوازی کۆن بۆ ئاودێری، کاریگەی نەرێنی کردووەتە سەر سامانی ئاو لە عێراق.

لەگەڵ ئەوەی کێشەی ئاو و وشکە ساڵی و بە بیابانبوون، بەرۆکی عێراقی گرتووە، بەڵام دەسەڵاتدارانی عێراق بێخەمن و هەنگاوی گەورە و کردارییان لەسەر ئەو مەترسییانە نەناوە.

عێراق بۆ رزگاربوونی لە کێشەی کەمئاوی و دورخستنەوەی خاکی عێراق لە بە بیابانبوونی زیاتر، پێویستە لەگەڵ تورکیا و ئێران رێککەوتن ئەنجامبدات و لە سەر ئاستی نێودەوڵەتی فشار لە دوو وڵاتە بکات کە پشکی عێراق لە ئاو بەربدەنەوە و لە هیچ بارودۆخێکدا وەک کارتی فشار و چەکێک دژ بە عێراق بەکاری نەهێنن.

هەروەها، دەبێت عێراق دەست بە دروستکردنی بەنداوی گەورە و پۆند بکات و چیتر رێگە نەدات ئاوی باران بە فیڕۆ بڕوات، بەڵام عێراق بۆ دروستکردنی بەنداو کە گونجاوترین شوێن هەرێمی کوردستانە، هەنگاوی نەناوە.

لە ئەگەری بەردەوامی ئەو مەترسیانەی کەمئاوی کە رووبەڕووی عێراق بووەتەوە، ئەوا  نەوەی داهاتوو رووبەڕووی گرفت و قەیرانی قوڵی کەمئاوی و بە بیابانبوون دەبنەوە و عێراق رادەستی قەدەرێکی نادیار دەکرێت.