هەواڵ

پارێزگا نوێیەکەی عێراق.. دوای 156 ساڵ بە قەزابوونی بوو بە پارێزگا

Mic
2025-04-14


پارێزگا نوێیەکەی عێراق ناوچەیەکی گەشتیارییە و ساڵانە دەیان هەزار گەشتیار رووی تێدەکەن و لەگەڵ ئەوەشدا، گوێز و هەناری سنوری هەڵەبجە بازاڕەکان هەرێمی کوردستان و بەشێکی عێراقیان ئاوەدانکردووەتەوە، جگە لەوانەش هەڵەبجە بە ئەنجامدانی چالاکی هونەری و کلتوری هەمیشە شارێکی زیندوی هەرێم و عێراق بووە.

ساڵی 1869 هەڵەبجە، لە سەردەمی عوسمانییەکاندا کرا بە قەزا، هەڵەبجە ناوێکی ئاشنای ناو مێژوی سیاسی و هونەری کوردی بووە، لە دیارترین قایمقامەکانی عادیلە خان بووە، کە هەمیشە لە مێژوودا ناوی لەگەڵ ناوی هەڵەبجەدا هاتووە.

ئەمڕۆ 14ـى نیسان، کە هاوکات بوو لەگەڵ تاوانی ئەنفالی گەلی کورد لە باشوری کوردستان لەسەر دەستی رژێمی بەعس، پەرلەمانی عێراق بە زۆرینەی دەنگ هەڵەبجەی وەک 19مین پارێزگای عێراق ناساند.

پارێزگای هەڵەبجە دەکەوێتە خۆرهەڵاتی پارێزگای سلێمانییەوە و هاوسنورە لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران، مەرزی شوشمێ و سازان دوو رێڕەوی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێرانە لە سنوری هەڵەبجە.

قەزای ناوەندیی هەڵەبجە و قەزای خورماڵ و ناحیەکانی بیارە و سیروان و بەمۆ، لەگەڵ 157 گوند سنوری ئیداری پارێزگای هەڵەبجە پێکدێنن، رووبەری پارێزگاکە هەزار و 98 کیلۆمەتر دووجایە.

بەپێی دواین ئامار ژمارەی دانیشتووانی سنوری پارێزگای هەڵەبجە نزیکەی 140 هەزار کەسە، بەشی زۆری دانیشتوانەکەی بە کاری کشتوکاڵ و باخدارییەوە سەرقاڵن و بەپیتترین زەوییە کشتوکاڵییەکانی هەرێمی کوردستان دەکەونە سنوری ئەو پارێزگایەوە.

زیاتر لە 15 ساڵە بەرهەمی هەنار بووە بە ناسنامەی هەڵەبجە و جگە لە پڕکردنەوەی بەرهەمی ناوخۆ، دەگمەنی هەنارەکەی وایکردووە هەناردەی وڵاتانی دەرەوە و ئەوروپا بکرێت، ساڵانە 30 هەزار تۆن هەنار بەرهەمی باخەکانی هەڵەبجەیە، جگەلەوەش ساڵانە بۆ سەردانی فێسیڤاڵی هەنار زیاتر لە 200 هەزار کەس سەردانی هەڵەبجە دەکەن.

گوێز یەکێکی ترە لە بەرهەمە دەگمەنەکانی سنوری پارێزگای هەڵەبجە، ساڵانە 10 ملیۆن گوێزی باخەکانی هەورامان دەخرێنە بازاڕەوە، بەشێکی زۆر لە خێزانەکانی سنوری ناحیەی بیارە بژێوییان لەسەر داهاتی گوێزە.

لە سنوری پارێزگای هەڵەبجە چەندین ناوچەی گەشتیاری هەیە، کە ساڵانە زیاتر لە 700 هەزار گەشتیار بۆ خۆی رادەکێشێت، ئەوەش جگە لەوەی دەرفەتێکی کاری بۆ خەڵکی پارێزگاکە رەخساندووە، لەگەڵ ئەوەشدا هەڵەبجەی خستووتە سەر نەخشەی ناوچە گەشتیارییەکانی جیهان.

هەرچەندە هەڵەبجە خاوەنی ژێرخانێکی دەوڵەمەندە و دەکرێت ببێت لە پارێزگا نمونەییەکانی عێڕاق، بەڵام لە ئێستادا ئەو ارێزگایە کەوتووەتە گۆشەیەکی هەرێم کوردستانەوە و تەنها یەک دەروازە دەیبەستێت بە سلێمانی و پارێزگاکانی عێراقەوە، بۆیە هەڵەبجە لەگەڵ ئەوەی پێویستی بەوەیە مەرزی سازان بە فەرمی بناسرێت، پێویستی بەوەشە بە دروستکردنی رێگای نێ دەروازەی تری بەڕوودا بکرێتەوە.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

پەرلەمان سێ مانگی ماوە و 130 پرۆژە یاسای پەسەند نەکردووە

Mic
2025-05-13


لەناو رەفەکانی پەرلەمانی عێراق 130 پرۆژە یاسا هەڵگیراون، چاوەڕێی پەسەندکردنن، تەمەنی درێژی پەرلەمان سێ مانگی ترە و فریای پەسەندکردنی چوار پرۆژە یاسا ناکەوێت

پەرلەمانی عێراق 9ـى ئایار چووە پشووی یاسادانانەوە تا مانگێکی تر کۆنابێتەوە، ئەوەش لەکاتێکداتە 130 پرۆژە یاسای پێشکەش بە سەرۆکایەتی پەرلەمان کراوە و تائێستا نەخراوەتە بەرنامەی کارەوە.

پەرلەمانی عێراق لەکاتێکدا دەکەوێتە پشووی یاسادانانەوە، کە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێرق شەش مانگی ماوە و پەرلەمان تەنها سێ مانگی لە بەردەستدا دەبێت بۆ کۆبونەوە و دانیشتنەکانی.

ئەمیر مەعموری، ئەندامی پەرلەمانی عێراق رایگەیاندووە، پەرلەمانی عێراق بەدەست تێکچوونێکی فراوانی یاسادانان و چاودێرییەوە دەناڵێنێت و 40 پڕۆژە یاسا سەرەڕای ئامادەیی تەواویان، بەهۆی ناڕێکی دانیشتنەکانەوە پەسەند نەکراوە.

بەوتەی ئەو پەرلەمانتارە، مانگانە پەرلەمان نەیتوانیوە هەشت دانیشتن ببەستێت و دەڵێت: بەشێک لە پەرلەمانتاران ئامادەی هیچ دانیشتنێک و چالاکییەکی پەرلەمان نەبوون و بە زەحمەت دەناسرێنەوە کە پەرلەمانتارن.
مانگی 11ـی ئەمساڵ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئەنجام دەدرێت و بەشێک لە پەرلەمانتاران دووبارە خۆیان کاندید دەکەنەوە،زیاتر لە 100 پەرلەمانتاریش پابەندی دەوام نابن، بۆیە دانیشتنەکانی پەرلەمان تا مانگی ئەیلول بەردەوام دەبێت.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

info@micnews.net

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved