هەڵبژاردنی پاپا رێورەسمێکی جیاوازی هەیە، تەنها نزیکەی 120 کاردیناڵ بەشداری تێدا دەکەن کە دەبێت تەمەنیان لە خوار 80 ساڵەوە بێت. بە نهێنی دەنگ دەدەن و لەگەڵ هەر خولێکی دەنگدان دەنگەکان دەسوتێنن و بە رەنگی دووکەڵەکە بڕیار دەدەن.
پاپا فرانسیس کاردیناڵ (خۆرخێ ماریۆ بێرگۆ) پاپای ڤاتیکان و سەرۆکی کەنیسەی کاسۆلیکەکانی جیهان لە تەمەنی 88 ساڵیدا بەهۆی نەخۆشییەوە کۆچیی دوایی کرد.
پاپا فرانسیس 17ی کانوونی یەکەمی 1936 لە ئەرجەنتین لە دایک بووە، فرانسیس یەکەمین کەسی ئەمریکای لاتینە لە مێژووی ڤاتیکان دا رابەری کاسۆلیکەکانی جیهانی کردبێت.
رۆژی 13ی ئازاری 2013 فرانسیس بە پاپا ی ڤاتیکان هەڵبژێردرا، فرانسیس ئازاری 2021 سەردانی عێراق و هەرێمی کوردستانی کرد.
رێوڕەسمی ماتەمینی پاپا 9 رۆژ دەخایەنێت، دوای تەواوبوونی رێوڕەسمی ماڵئاوایی کردن لە تەرمی پاپا رێکارەکانی هەڵبژاردنی پاپای نوێ دەستپێدەکات.
کێ پاپای نوێ هەڵدەبژێرێت؟
هەڵبژاردنی پاپا بە دەنگدانی نهێنی دەبێت و تەنها کاردیناڵە خوار تەمەنی 80 ساڵەکان مافی دەنگدانیان هەیە ، کە بە شێوەیەکی گشتی ژمارەیان نزیکەی 120 کەس دەبێت.
ئەمانە پێیان دەوترێت هەڵبژێرە کاردیناڵەکان، ئەوان لە کۆبوونەوەیەکی نهێنیدا بە ناوی کۆنکلاڤ لە کەنیسەی سیستین لە ڤاتیکان کۆدەبنەوە.
لە کاتی کۆبوونەوەکەدا، کاردیناڵەکان بەتەواوی لە جیهانی دەرەوە دادەبڕێن، رێگە بە بە بردنە ژوورەوەی هیچ جۆرە مۆبایل و ئینتەرنێت و کەرەستەیەکی میدیایی نادرێت.
کاردیناڵەکان پێش بەشدارییان لە کۆبوونەوەکەدا، دەبێت سوێندی پاراستنی نهێنییەکان بخۆن تا هەمووان پابەندی پاراستنی نهێنییەکان بن.
پرۆسەی دەنگدان
پرۆسەی دەنگدان بۆ هەڵبژاردنی پاپای نوێ، بە زۆری دوو جار بەیانیان و دوو جار پاشنیوەڕۆ ئەنجام دەدرێت.ئەو کەسەی دەبێتە پاپا دەبێت دەنگی دوو لەسەر سێی دەنگدەران بە دەست بهێنێت، ئەگەر هیچ کاندیدێک زۆرینەی پێویست وەرنەگرت، دەنگدان بەردەوام دەبێت تا یەکێک بەدەستی دەهێنێت.
پەیامی دووکەڵەکان
دوای هەر خولێکی دەنگدان، دەنگەکان دەسووتێنرێت، دووکەڵی رەش بەو واتایە دێت هێشتا پاپا نییە، دووکەڵی سپی بە واتای ئەوە دێت پاپایەک هەڵبژێردراوە.
کاتێک پاپایەکی نوێ هەڵبژێردرا، لێی دەپرسن، هەڵبژاردنی خۆت وەک پاپای باڵا قبووڵ دەکەیت؟ ئەگەر وتی بەڵێ، دواتر لێی دەپرسن چ ناوێک هەڵدەبژێریت؟.
دوای هەڵبژاردنی ناو، پاپای نوێ جل و بەرگی سپی لەبەر دەکات، لە باڵکۆنی کڵێسای سەنت پیتەرەوە کە گەورەترین کڵێسای جیهانە هەڵبژاردنی پاپای نوێ رادەگەیەنرێت.
مەرجەکان بۆ بوونە پاپا
دەبێت پیاوێکی کاسۆلیکی مەعموود بێت، مەرج نییە لە کاتی هەڵبژاردندا کاردیناڵ یان قەشە بێت بەڵام ئەگەر کەسێک هەڵبژێردرا کە پێشتر قەشە نییە، ئەوا دەبێت راستەوخۆ پێش ئەوەی ببێتە پاپا وەک قەشە دەستنیشان بکرێت.
هەموو پاپاکان لە سەردەمی مۆدێرن لە کۆلێژی کاردیناڵەکانەوە هەڵبژێردراون، کاردیناڵەکان سەرکردەی ناسراوی کڵێساکانن کە ئەزموونیان لە حوکمڕانیدا هەیە.
لە کاتێکدا پاپا دەتوانێت لە رووی تەکنیکییەوە تەمەنی گەورەتر بێت، بەڵام شتێکی نائاسایییە کە کەسێکی زۆر بەساڵاچوو هەڵبژێردرێت، ئەگەرچی هێشتا هیچ سنوورێکی تەمەن بۆ هەڵبژاردن دانەنراوە.
کێ ناتوانێت پاپا بێت؟
غەیرە کاسۆلیکەکان، ژنان، ئەوانەی مەعمودیەتیان نەگرتووە و ئەوانەی ناتوانن یان نایانەوێت رۆڵەکە قبووڵ بکەن ناتوانن ببنە پاپا.
سبەینێ کۆنفرانسی یەکڕیزی کورد لە رۆژئاوای کوردستان بەڕێوەدەچێت، بافڵ تاڵەبانی بەشداری دەکات، بەڵام بارزانی نوێنەر دەنێرێت.
بڕیارە رۆژی 26ـی نیسان کۆنفرانسی یەکڕیزی کورد لە رۆژئاوای کوردستان بە بەشداری لایەنە سیاسییەکانی هەر چوار پارچەی کوردستان بەرێوەبچێت.
ئامانجی کۆنفرانسەکە، یەکخستنی هەڵوێستی کوردە بە تایبەت هاوهەڵوێستی لایەنەکانی رۆژئاوای کوردستان بۆ گفتوگۆکردن لەگەڵ حکومەتی نوێی سوریا.
بەپێی ئەو زانیارییانەی دیجیتاڵ میدیای Mic لە ئەندامانی کۆمیتەی ئامادەکاری کۆنفرانسەکەی وەرگرتووە، شاندی دەم پارتی بە نوێنەرایەتی باکوری کوردستان گەیشوونەتە رۆژئاوای کوردستان.
سەبارەت بە لایەنەکانی باشوری کوردستان، بڕیارە دوو شاند لە باشوری کوردستانەوە بەشداری بکات کە بە وتەی فەیسەڵ یوسف وتەبێژی ئەنەکەسە بۆ دیجیتاڵ میدیای Mic، یەکێک لە شاندەکان نوێنەرایەتی مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان دەکات.
رۆژی 23ـی نیسانی 2024، بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانی کوردستان لە پانێڵێکدا لە دیداری یەکێتی رایگەیاند، لە چەند رۆژی داهاتوودا سەردانی سوریا دەکات، لە میانی بەشداری کردنی لە کۆنفرانسێکدا وتارێک پێشکەش دەکات.
ئەگەرچی تاڵەبانی هیچ ئاماژەیەکی بە کۆنفرانسی نیشتمانیی کوردی بۆ یەکڕیزی نەکرد، بەڵام بەپێی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای Mic ئامانجی سەردانەکەی بافڵ تاڵەبانی بەشداریکردنە لەو کۆنفرانسەدا.
لایەنەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان رەتیانکردوەتەوە، بتوانن بەشداری کۆنفرانسەکە بکەن و هۆکارەکەشیان بۆ دۆخی سیاسی و ئەمنی گێڕاوەتەوە، بۆیە بڕیارە لە رێگەی پەیامێکەوە بەشداری کۆنفرانسەکە بکەن.
کۆنفرانسی نیشتمانیی کوردی لە شاری قامشلۆی ڕۆژئاوای کوردستان بەڕێوە دەچێت و 300 ئەندامی دەبێت، لە کۆی گشتیی ئەندامەکان، 130 ئەندامی ئەنەکەسە، 130 ئەندامی پەیەدە و 40ـی دیکەش میوان دەبن، میوانەکانیش 20ـیان لە ئەنەکەسە و 20ـی دیکەشیان لە پەیەدە دەبن.