هەواڵ

وەزارەتی نەوتی عێراق: گرێبەستە ئیمزاکراوەکان پوچەڵ و ناشەرعین

وەزارەتی نەوتی عێراق، هەڵوێستی خۆی لەبارەی نوێترین گرێبەستە واژۆکراوەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان راگەیاند، کە لە دوو رۆژی رابردوودا مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئەمریکا ئیمزای کردبوون.

وەزارەتی نەوتی عێراق، لە راگەیاندراوێکدا، ئاماژە بەوەدەکات، لە هەندێک دامەزراوەی میدیاییەوە ئەوە بڵاوکراوەتەوە کە گرێبەستی نوێ لەگەڵ کۆمپانیا ئەمریکییەکان واژۆکراوە کە بەهای بڕەکەی دەگاتە دەیان ملیار دۆلار.

وەزارتی نەوت ئەوە دەڵێت، مامەڵەی تاکلایەنەی وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان رەتدەکەینەوە بۆ ئەنجامدانی گرێبەست لە کێڵگەکانی "میران" و "تۆپخانە - گردەمیر" لە پارێزگای سلێمانی، لەبەرئەوەی پێچەوانەی بڕیاری دادگای فیدراڵیی عێراقە کە رێگە دەگرێت لە ئەنجامدانی گرێبەستی نوێ.

بەپێی داوای یاسایی ژمارە 59ی فیدراڵیی لە ساڵی 2012 و پاشکۆی ژمارە 110ی فیدراڵی لە 2019، سەرجەم دەسەڵاتەکان لە هەرێمی کوردستان دەسەنێتەوە بۆ ئەنجامدانی گرێبەستی نوێ لەبواری سامانە سروشتییەکاندا و ئەو دەسەڵاتە دەگەڕێنێتەوە بۆ وەزارەتی نەوتی حکومەتی فیدراڵیی.

وەزارەتی نەوت لە راگەیاندراوەکەدا، ئاماژە بەوەدەکات، ئەگەرچی عێراق پێوستییەکی زۆری بە قەبەکردنی وەبەرهێنان لە کەرتی غازدا، بۆ کارپێکردنی یەکەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا لە وڵاتدا، بەڵام رێکارەکانی حکومەتی هەرێم لەوبوارەدا بە "بە ئاشکرا دژی یاساکانی عێراقە"، لەبەرئەوەی سامانە سروشتییەکان بە موڵکی هەموو خەڵکی عێراق ئەژمار دەکرێن و هەموو مامەڵەیەک لەو بوارەدا دەبێت لەرێگەی حکومەتی عێراقەوە بێت.

لە کۆتایی رونکردنەوەکەی وەزارەتی نەوتی عێراقدا ئاماژە بەوەکراوە، سەرجەم ئەو گرێبەستانە پوچەڵن، بە پشتبەستن بە دەستوری عێراق و بڕیارەکانی دادگای فیدراڵیی.
حکوومەتی هەرێمی کوردستان و (کۆمپانیای ئێچ كه‌ی ئێن و گرووپی ئۆنێکس) لە ڕاگەیەندراوێكی هاوبەشی رۆژنامەوانیدا رایانگەیاند، بە مەبەستی پەرەپێدان بە کێڵگەی غازی میران، گرێبەستیان واژۆکردووە. 

راگه‌یه‌نراوه‌كه‌ ئاشکراشی دەکات، له‌ كێڵگه‌كه‌دا مه‌زنده‌ ده‌كرێت هه‌شت ترلیۆن پێ سێجا غازی سروشتی هه‌بێت و ئەم گرێبەستە رێگەخۆشکەر دەبێت لە درێژخایەندا داهاتی بگاتە 40 ملیار دۆلار.

هەواڵ

سامانە سروشتییەکان: گرێبەستەکانمان نوێ نین و چەندین ساڵە واژۆکراون

وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، وەڵامی راگەیەندراوەکەی وەزارەتی نەوتی عێراقی دایەوە و رایدەگەیەنێت، "حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کاتێکدا جەخت لە هەموو ماف و دەسەڵاتە دەستوورییەکانی خۆی دەکاتەوە وەک قەوارەیەکی فیدراڵی لە چوارچێوەی دەستووری هەمیشەیی عێراق کە بە روونی ماف و تایبەتمەندییەکانی هەرێمی کوردستانی دەستنیشانکردووە".

پاش ئەوەی ئەمڕۆ، چەند کاتژمێرێک لەوپێش وەزارەتی نەوتی عێراق راگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە و گرێبەستە نوێیەکانی هەرێمی کوردستانی بە "پوچەڵ و ناشەرعی" وەسفکرد و رەتیکردەوە، وەزارەتی سامانە سروشتییەکان لە راگەیاندراوێکدا بە مافی خۆی دەزانێت ئەو جۆرە گرێبەستانە واژۆبکات.

وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، جەخت لەوە دەکاتەوە "ئامانج لە رێککەوتن و گرێبەستەکان پڕکردنەوەی پێداویستیی نێوخۆییە و دابینکردنی سووتەمەنی بۆ وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبایە."

وەەزارەتی سامانە سروشتییەکان ئەوەش ئاشکرادەکات کە ئەوەی واژۆکراوە، "ڕێککەوتننامە و گرێبەستی نوێ نین، بەڵکو پێش چەندین ساڵە هەن و دادگاکانی عێراقیش دانی بە یاسایی و ڕەواییان دا ناوە".

دەقی راگەیاندراوەکە:

ڕوونکردنەوەیەک لە وەزارەتی سامانە سروشتییەکانەوە

حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کاتێکدا جەخت لە هەموو ماف و دەسەڵاتە دەستوورییەکانی خۆی دەکاتەوە وەک قەوارەیەکی فیدراڵی لە چوارچێوەی دەستووری هەمیشەیی عێراق کە بە ڕوونی ماف و تایبەتمەندییەکانی هەرێمی کوردستانی دەستنیشانکردووە، لە هەمانکاتدا دووپاتی دەکەینەوە کە ئەو دوو ڕێککەوتننامەیەی وەزارەتەکەمان لەگەڵ هەردوو کۆمپانیای ئەمەریکی HKN و WesternZagros کردوویەتی ، ڕێککەوتننامە و گرێبەستی نوێ نین بەڵکوو پێش چەندین ساڵە هەن و دادگاکانی عێراقیش دانی بە یاسایی و ڕەواییان دا ناوە و هیچ کێشەیەکی یاساییان نییە و تەنیا کۆمپانیای ئەنجامدەری گرێبەستەکان گۆڕاون لە چوارچێوەی ڕێکارە یاسایی وگرێبەستییەکانی هاتوو لە ڕێکەوتننامەکان و هەردوو کۆمپانیا ئەمەریکییەکەش، چەندین ساڵە پەرە بە وەبەرهێنان دەدەن لە بواری نەوت وگاز و لە بەرهەمهێنەرە سەرەکییەکانی نەوتی هەرێمی کوردستانن و وەبەرهێنەری نوێ نین. 
ئامانج لەو ڕێککەوتننامە و  گرێبەستانەش، پڕکردنەوەی پێداویستی ناوخۆییە لە ڕێگای زیادکردنی بەرهەمی گازی سروشتیی بۆ دابینکردنی سووتەمەنی وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا بە ئامانجی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی کارەبای بەردەوام بۆ هەموو ناوچەکانی عێراق . 


وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی 
حکومەتی هەرێمی کوردستان 
2025/5/20