هەواڵ

هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی شەش رادەستی بەغدا دەکات

Mic
2025-06-25

تائێستا حکومەتی عێراق پارەی مووچەی مانگی پێنجی رەوانە نەکردووە، حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی (حوزەیران) شەشی ئامادە کردووە و رادەستی بەغدای دەکات.

25 رۆژی مانگی حوزەیران تێپەڕیووە، تائێستا مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان مووچەی مانگی ئایاری رابردوویان وەرنەگرتووە.

ئەگەرچی تائێستا لیستی مووچەی مانگی ئایار لە بەغدایە و پارەکەی خەرجنەکراوە، بەڵام حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی حوزەیرانیشی رادەستکردن، لەکاتێکدا وەزارەتی دارایی عێراق دەڵێت بودجەتان نەماوە.

هەرێمی کوردستان بە هیوایە، بەغدا کێشەکانی چارەسەر بکات و پارەی مووچەی فەرمانبەران و مووچەخۆران بۆ مانگەکانی ئایار و حوزەیران خەرجبکات.

ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان جەخت لە کارکردن و گفتوگۆی بەردەوام لەگەڵ حکومەتی عێراق دەکاتەوە، ئەوەیش لەپێناو دابینکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان.

مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە دوایین پەیامیدا لەبارەی مووچە و رێککەوتن لەگەڵ بەغداد لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، "دەرگای گفتوگۆ داناخەین هەموو هەوڵێک دەدەین تا لەبارەی کێشەی مووچە لەگەڵ حکومەتی عێراق رێکبکەوین".

حکومەتی عێراق پاساوی بۆ ناردنی پارەی مووچەی هەرێمی کوردستان هەیە، لە دوایین راگەیەندراویدا داوایکردووە، بە پشتبەستن بە بڕیاری دادگای فیدراڵی، هەرێمی کوردستان هانبدرێت بۆ پەلەکردن لە بەبانکیکردنی مووچە و رادەستکردنی داهاتە نەوتی و نانەوتییەکان، تاوەکو بتوانرێت مووچەکانیان خەرجبکرێت".

رۆژی 28ـی ئایاری 2025، تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق نووسراوێکی ئاڕاستەی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد و تێیدا هاتبوو: "وەزارەت ناتوانێت لە ناردنی پارە بۆ هەرێمی کوردستان بەردەوام بێت، بەهۆی تێپەڕاندنی پشکەکەی (12.67%) کە لە یاسای بودجەی فیدراڵیدا بۆ ساڵی 2025 دیاریکراوە."
 
وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان راگەیێندراوێکی بە زمانی عەرەبی وەک وەڵامێک بۆ تەیف سامی بڵاوکردەوە و رایگەیاند: "ئەو رێڕەوەی وەزارەتەکەتان گرتوویەتیەبەر لە دیاریکردنی پشکی هەرێمی کوردستان، پێچەوانەی دەستووری عێراقە؛ دیاریکردنی پشکی هەرێمی کوردستان دەبێت پشت بە داهاتە فیدراڵییە کۆکراوەکان ببەستێت نەک خەرجی کردەیی."


هەرێمی کوردستان بۆ دابەشکردنی مووچە چی دەکات؟
حکومەتی هەرێمی کوردستان تائێستا بە هیوایە هەولێر و بەغداد بتوانن بگەنە رێککەوتن تا بەغدا مانگانە پارەی مووچە رەوانە بکات.

حکومەتی هەرێمی کوردستان لەبارەی ئەگەری رێکنەکەوتنی هەولێر و بەغدا پشتیوانی دابەشكردنی مووچە لە داهاتی بەردەستی هەرێمی کوردستان دەکات.

مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، " ئەگەر لەگەڵ بەغدا نەگەیشتینە رێککەوتن، بە داهاتی ناوخۆ، بە کەمکردنەوەی خەرجییەکان، بەهەر جۆرێک بێت، ناهێڵین پەکی خەڵک بکەوێت و ئەگەر نەشتوانین لە کاتی خۆیدا، یان وەکوو پێویست هەموو مافەکانیان دەستەبەر بکەین، بێگومان بە گوێرەی تواناکانمان، چیمان پێ بکرێت، دەیکەین."

هەرێمی کوردستان هەموو هیواکانی لەسەر دادگای فیدراڵی هەڵچنی بوو تا فەرمانسالاری بۆ خەرجکردنی پارەی مووچە دەربکات، بەڵام سەرۆکی دادگاکە داوای خانەنشینی کرد و نۆ ئەندامیش نامەی دەستلەکارکێشانەوەیان پێشكەشکرد.

مەسرور بارزانی، لەبارەی چارەنووسی فەرمانسالارییەکەی دادگای فیدراڵییەوە وتی، "ئێستا دادگاکە خۆی هەڵوەشاندووەتەوە، بۆیە ئێستا چاوەڕێی ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراقین تا کێشەی مووچە لە رووی یاساییەوە چارەسەر بکات.

هەرێمی کوردستان مانگانە پێویستی بە زیاتر لە 950 ملیار دینارە، بەڵام ئێستا تەنها 160 ملیار دیناری پێیە و نزیکەی 800 ملیار دینار کورتهێنانی هەیە، کە دیار نییە کەی دەتوانرێت پڕبکرێتەوە.

More News

Most Popular

هەواڵ

چیرۆکی کوژران و سوتانی حەوت سەرباز و ئەفسەری ئیسرائیل

Mic
2025-06-25

ئەمڕۆ، سەرۆکی ئیسرائیل بە نیگەرانییەوە وتی، رۆژێکی زۆر سەخت و ناخۆشمان بەڕێکرد، پاش ئەوەی دوێنێ لە بۆسەیەکدا چەکدارانی حەماس حەوت سەرباز و ئەفسەریان کوشتین و 18 سەربازی دیکە برینداربوون.

ئیسحاق هێرزۆگ، سەرۆک کۆماری ئیسرائیل، ئاماژەی بەوەکرد، لە خانیونس و ناوچەکانی دیکەی غەززە دۆخێکی سەختە و شەڕەکە توندوتیژە و بارگرانییەکی گەورەیە و بەرگەی ناگیرێت.

دوێنێ، لە بۆسەیەکی چەکدارانی حەماس لە خان یونس، ئەفسەرێک و شەش سەربازی ئیسرائیل کوژران، رووبەڕووبونەوەکە هێندە سەخت بووە هێزە فریاگوزارەکانی ئیسرائیل نەیانتوانیوە لەکاتی پێویستدا بگەنە شوێنی رووداوەکە و بەهاواریانەوە بچن.

بۆسەکە کاتژمێر 05:30 خولەکی سەرلەئێوارە دانرابوو، چەکدارێکی حەماس دەتوانێت نزیکبێتەوە لە ئۆتۆمبێلێکی زرێپۆشی ئەندازیاریی سوپای ئیسرائیل و بۆمبێکی لکێنراوی پێوە دەنوسێنێت و دەتەقێنەوە، سەرجەم سەرنشینەکانی دەکوژرێن و بەهۆی کەوتنەوە ئاگرەوە سەربازەکان سوتاون.

هەروەها لە چەند رووبەڕووبوونەوەیەکی دیکەدا 18 سەربازی دیکەی ئیسرائیل برینداربوون، کە برینی هەندێکیان سەختە.

رادیۆی ئیسرائیل راپۆرتێکی لەبارەی هێرشەکە و سوتانی سەربازەکان بڵاوکردووەتەوە و ئاماژەی بەوەکردووە تیمی ئاگرکوژێنەوە نەیانتوانیوە ئاگرەکە کۆنترۆڵبکەن، بەناچاریی ئامێرێکی بلدۆزەری دی 9 هێنرا بۆئەوەی خۆڵ بکات بەسەر زرێپۆشەگڕگرتووەکەدا، بەڵام ئەوەش ئەنجامێکی ئەوتۆی نابێت بەهۆی تەقەمەنیی و سوتەمەنییە زۆرەکەی ناو زرێپۆشەکە.

بەناچاری زرێپۆشە گرگرتووەکە لە شوێنی بۆسەکە رادەکێشرێت بۆ شەقامی سەلاحەدن لە ناوەڕاستی غەززە، بۆئەوەی تیمەکانی دیکە بتوانن دەرگای زرێپۆشە سوتاوەکە بکەنەوە و تەرمەکان دەبهێنن.

رادیۆی سوپای ئیسرائیل ئاماژەی بەوەکردووە کە راپۆرتی کۆتایی ناسینەوەی تەرمەکان چەندین کاتژمێری پێویست بووە.

ئەوەش لە کاتێکدایە کە زیاتر لە 600 رۆژە جەنگی غەززە بەردەوامە و ئەمڕۆ، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، ئاگربەستی جەنگی غەززە زۆر نزیکە. پاش ئەوەی دوێنێ ترەمپ ئاگربەستی جەنگی ئیسرائیل و ئێرانی راگەیاند.


لە سەرەتای دەستپێکردنی جەنگەوە لە 7ی تشرینی یەکەمی 2023 تا ئێستا 871 ئەفسەر و سەربازی ئیسرائیل کوژراون و هەروەها نزیکەی 56 هەزار کەس لە غەززە کوژراون و برسی و تینۆکراون و گەمارۆی توند دراون.