-18

گرفتە هەستیارییەکانی منداڵانی خاوەن پێداویستی تایبەت

گرفتە هەستیارییەکانی منداڵانی خاوەن پێداویستی تایبەت

زۆربەی منداڵان، چی منداڵی ئاسایی بێت یان ئەو منداڵانەی کێشەیەکیان هەیە، کێشەی هەستیارییان هەیە. 

کێشە هەستیارییەکان بریتین لە
📌کێشەی بیستن 
ئەگەر منداڵەکەت دەستی گرت بە گوێکانیەوە، بە هەندێ دەنگ بێزار بوو، گازی لە پەنجەی یان دەستی خۆی گرت، هەندێک دەنگی دەرکرد، ئەوە نیشانەی ئەوەیە کێشەی هەستیاری بیستنی هەیە و دەبێت ئاگاداری ئەو حاڵەتە بن، چونکە ئەگەر بە دەنگێک بێزار بوو ڕەنگە ئازاری خۆی بدات. 
📌کێشەی بینین 
ئەگەر منداڵەکە نزیکی هەندێک تیشکی بەهێز بوو یان سەیری کرد، یان بە بەردەوامی چاوەکانی بکاتەوە و دایبخات، یاخود دەستەکانی لە پێش چاو خۆی بجوڵێنێتەوە، ئەوە نیشانەی ئەوەیە کێشەی هەستیاری بینینی هەیە، بۆیە دەبێت ئاگادار بن. 
📌کێشەی بۆنکردن 
منداڵەکە بۆنی شتەکان، کەسەکان دەکات، هەر شتێک خواردنێک یان یارییەکی دەست بکەوێت پێش ئەوەی بەکاری بهێنێت بۆنی دەکات، ئەوە کێشەی هەستیاری بۆنکردنی هەیە. 
📌گرفتی تامکردن 
بردنی شتەکان بۆ دەم، تاقیکردنەوەی زۆر شت بە زمان، ئەوە نیشانەی ئەوەیە کێشەی هەستیاری تامکردنی هەیە. 
📌دەستلێدان 
خوراندنی پێستی بە دەست یان بە هەر شتێکی تر، نیشانەی کێشەی هەستیاری بەرکەوتنە. 
📌گوێی ناوەڕاست
جوڵاندنەوەی جەستە بۆ پێشەوە و بۆ دواوە، یان بۆ لای ڕاست و چەپ، نیشانەی بوونی کێشەیە لە هەستیاری گوێی ناوەڕاست. 
ڕەنگە منداڵێک هەموو ئەو کێشانەی سەرەوە یان هەندێکی هەبێت، یان هەندێک کێشەی هەستیاری هەبێت لێرەدا ئاماژەی پێ نەکرابێت، لە هەموو حاڵەتەکاندا پێویستە ئاگاداری بن، چونکە بوونی کێشە هەستیارییەکان و بێ ئاگابوون لەو کێشانە منداڵەکە تووشی شڵەژان و تێکچوون دەکات، ڕەنگە لە شوێنێکی گشتیدا ئەو حاڵەتەی بەسەردا بێت. 
کاریگەری گرفتە هەستیارییەکان لەسەر منداڵانی خاوەن پێداویستی تایبەت
کێشە هەستیارییەکان کاریگەرییان هەیە لەسەر وەڵامدانەوە و گونجاندنی منداڵەکە لەگەڵ دەرووبەر و لە ناو ژینگەی ئاسایی. 
زۆر جار گرفتە هەستیارییەکان وا لە منداڵەکە دەکات وەڵامدانەوەیەکی ناسروشتی هەبێت بۆ شتەکان. 
📌چارەسەر 
ئەگەر منداڵ هەر کێشەیەکی لەو جۆرانەی سەرەوەی هەبوو پێویستە لەسەر کێشەکە و جۆری چارەسەرەکە بخوێنیتەوە، چونکە کێشەکە و چارەسەرەکەی لە حاڵەتێکەوە بۆ حاڵەتێکی تر جیاوازە. کێشە هەستیارییەکان لە شەو و ڕۆژێکدا چارەسەر نابن، ئەم کێشە و گرفتانە کاتیان دەوێت، دەبێت زۆر هێمن بن لە مامەڵەکردن و چارەسەرکردندا.

هەواڵ

سوریا دوای ئەسەد ؛دەرفەت و بنیاتنانەوەی نەتەوەیەک

سوریا دوای ئەسەد ؛دەرفەت و بنیاتنانەوەی نەتەوەیەک

نەجیبە مەحمود

ڕۆڵی کورد لە شۆڕشی گەلانی سوریادا گرنگییەکی تایبەتی هەیە و دەتوانرێت ئاماژە بە چەند لایەنێکی سەرەکی بکرێت:

لەوانە :_ 1. ڕۆڵی سەربازی، کورد بەتایبەت هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە) ڕۆڵێکی سەرەکییان لە شەڕی داعش و گروپە توندڕەوەکانی تردا بینی. ئەم هێزانە توانیان ناوچەیەکی فراوان لە دەستی داعش ڕزگار بکەن و وەک هێزێکی سەرەکی لە شەڕی دژ بە تیرۆر ناسێنران.

2 دوای دەستپێکردنی شەڕی ناوخۆ، کورد توانی ناوچەکانی ژێر دەسەڵاتی خۆی بەڕێوەببات و سەربازییەکی ئۆتۆنۆم بە ناوی (ڕۆژاڤا) پێکبهێنێت. ئەم سیستەمە بە جۆرێک هەوڵیدا نەخشە دیموکراسی و فرە کولتوورییەکان لە کۆمەڵگەی ناوخۆییدا جێبەجێ بکات.

3. کورد وەک گرووپێکی نەتەوەیی خاوەن مێژوو و کولتووری تایبەت بە خۆیان، بەشدارییان لە فرەچەشنی نەتەوەیی و ئایینی وڵاتەکەدا کردووە. ئەوان بەدوای مافەکانیاندا دەگەڕان و ناسنامەی کولتووری خۆیان بپارێزن، لە هەمان کاتدا گرنگییان بە پێکەوەژیانی ئاشتیانە لەگەڵ نەتەوە و ئایینەکانی دیکەی سوریادا دەدا.

4. کورد ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە دانوستانە سیاسییەکان سەبارەت بە داهاتووی رۆژئاوا و سوریا. ئەوان داوای دانپێدانان بە مافەکانیان و ئۆتۆنۆمییان لە چوارچێوەی سوریایەکی دیموکراسیدا کرد. 5. لەگەڵ بوونی تەحەددیات و گرژیەکان، لە هەمان کاتدا ڕۆڵی کورد لە شۆڕشدا ، بەتایبەتی لە پێوەندی لەگەڵ حکومەتی ناوەندی سوریا و هەروەها لەگەڵ تورکیا کە نیگەران بوو لە کاریگەرییەکانی کوردەکان لەسەر سنوورەکانی. بە گشتی کورد وەک یاریزانێکی سەرەکی لە شۆڕشی رۆژئاوا و گەلانی سوریا لە گۆڕەپانی سەربازی و سیاسی و کۆمەڵایەتیدا دەرکەوت و ڕۆڵی ئەوان کاریگەرییەکی زۆری لەسەر پرۆسەی گەشەسەندنی ئەم وڵاتە هەبوو. هەروەها لە ئێستادا لە دوای ڕووخانی حکومەتی بەشار ئەسەد لە سوریا گۆڕانکارییەکی گەورە دەبێت کە دەتوانێت لێکەوتەی زۆری بۆ داهاتووی ئەم وڵاتە و ناوچەکە هەبێت.

لە دۆخێکی وادا ئەو هەنگاوانەی کە دەتوانرێت ئەنجام بدرێن وەک - دامەزراندنی حکومەتی ئینتقالی، دوای ڕووخانی حکومەت پێویستە حکومەتێکی ڕاگوزەر دابمەزرێنرێت کە نوێنەری سەرجەم نەتەوە لەخۆ بگرێت. پێویستە ئەم حکومەتە بتوانێت وەڵامی پێداویستییەکانی خەڵک بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاسایش و سەقامگیری. -دابینکردنی ئاسایش و ڕێگریکردن لە ئاژاوەگێڕی و تاڵانی موڵکی گشتی،کە یەکێک لە ئەرکە سەرەکییەکانی دوای ڕووخانی ڕژێم ئەگەری ئاژاوەگێڕی و توندوتیژی ناوخۆیی هەیە ، پێویستە ڕێوشوێن بگیرێتەبەر بۆ دڵنیابوون لە ئاسایشی ناوچە جیاوازەکان و هێزی ئەمنی نوێ پێکبهێنرێت بە ئامانجی پاراستنی هاوڵاتیان. - ئەنجامدانی دیالۆگی نیشتمانی لە نێوان گروپە جیاوازەکانی کۆمەڵگەی سوریا بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتنی سیاسی و کۆمەڵایەتی پێویستە.

ئەم دیالۆگانە دەتوانن یارمەتیدەر بن بۆ بەهێزکردنی پێکەوەژیانی ئاشتیانە و ڕێگریکردن لە گرژییە نەتەوەیی و ئایینییەکان. - دوای چەندین ساڵ لە شەڕ و وێرانکاری، پێویستی بە بەرنامەی بەرفراوانی ئاوەدانکردنەوە و پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری و خزمەتگوزارییە گشتییەکان و ئابووری هەیە. پشتیوانی نێودەوڵەتی لەم بوارەدا دەتوانێت زۆر کاریگەر بێت. - پێویستە گرنگی تایبەت بە مافی مرۆڤ و دادپەروەری ئینتقالی بدرێت.

ئەمەش لێکۆڵینەوە لە تاوانەکانی جەنگ و پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ لە کاتی جەنگ و هەوڵدان بۆ چەسپاندنی مافی قوربانییەکان دەگرێتەوە -بەهێزکردن و پاڵپشتیکردنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و گروپە کۆمەڵایەتییە کاراکان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ دروستکردنی کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی و بەشدار. - لەدوای ڕووخانی حکومەت پێویستی بە ڕاکێشانی هاوکاری نێودەوڵەتی هەیە بۆ ئاوەدانکردنەوە و گەشەپێدانی وڵات. ئەم یارمەتییانە دەتوانن یارمەتی دارایی و مرۆیی و تەکنیکی لەخۆ بگرن.

لە کۆتاییدا، هەر کارێک لە دوای ڕووخانی حکومەت، دەبێت وەڵامی خواست و پێداویستییەکانی گەلی سوریا بداتەوە و هاوکار بێت لە بەرقەرارکردنی ئاشتی و سەقامگیری هەمیشەیی لەو وڵاتەدا.