تەندروستی

ئەو جۆرە شێرپەنجەیەی توشی بایدن بووە ساڵانە نزیکەی 400 هەزار کەس بەهۆیەوە گیانلەدەستدەدەن

نووسینگەی تایبەتی جۆو بایدن ڕایگەیاندووە لە هەفتەی پێشوودا کۆمەڵێک پشکنینی بۆ ئەنجام دراوە کە تێیدا دەرکەوتوو لە ئێستادا جۆو بایدن تووشی شێرپەنجەی پرۆستات بووە و لە قۆناغێکی مەترسیداردایە.

سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوە داوە کە لە پشکنینەکاندا دەرکەوتووە کە گڕییەک لە پرۆستاتی جۆو بایدندا هەیە لە دوای وەرگرتنی نموونە (زەرع) بۆ ئەنجامدانی پشکنینی شانەزانی و ئەنجامدانی پشکنینی ئێم ئار ئای دەرکەوتوو کە باوترین جۆری شێرپەنجەی هەیە و شێرپەنجەکەش بڵاو بووەتەوە لە جەستەیدا و ئێسکەکانی گرتووەتەوە کە ئەمەش بە مانای ئەوە دێت کە لە قۆناغی چوارەمی و کوشندەی شێرپەنجەکەیدایە.

لە ئێستادا خێزانی بایدنی و تیمی پزیشکی جۆو بایدن بەدوای باشترین چارەسەرەکاندا دەگەڕێن و بە گوتەی پزیشکەکان، لەگەڵ ئەوەی جۆری شێرپەنجەکە کوشندەیە، بەڵام لە ئێستادا ئەم جۆرە شێرپەنجەیە هەستیارە بە هۆرمۆن، واتە ئەگەری هەیە چارەسەرەکان بەسوود بن لە ڕێگریکردن لە گەشەکردنی زیاتری شێرپەنجەکەدا.

لە هەمان کاتدا لە ئێستادا باسیش لەوە دەکرێت کە بۆچی لە دوایین پشکنینەکانی جۆو بایدن لە 2024دا، تیمە پزیشکەکەی ئاماژەیان بەوە دا بوو کە لەڕووی تەندروستییەوە کەسێکی شیاوە بۆ ئەو پۆستە و هیچ گرفتێکی تەندروستی نییە، ئەمەش دەکرێت هۆکارێک بووبێت کە لەو کاتەدا شێرپەنجەکەی ڕانەگەینن بۆ ئەوەی بتوانیت بۆ خۆلێکی تری سەرۆکایەتی ئەمریکا بەشداری بکات.

پسپۆڕانی شێرپەنجەی پرۆستات ئاماژە بەوە دەکەن کە ئەم جۆرەی شێرپەنجەکەی جۆو بایدن مەترسیدارە، ناتوانرێت چارەسەر بکرێت بەڵکوو تەنها دەکرێت ڕێگری بکرێت لە خراپتربوونی. 

لە هەمان کاتیشدا دکتۆر جود موول، پسپۆڕی شێرپەنجەی پرۆستات لە زانکۆی دیوک، ئاماژە بەوە دەکات ئەو پیاوانەی کە ئەم جۆرەی شێرپەنجە تووش دەبن لە ئەگەری ئەوەی جەستەیان وەڵام دانەوەی باشی هەبێت بۆ چارەسەرەکان ئەوا دەتوانن پێنج بۆ دە ساڵ ژیان بکەن.

ئەم جۆرە شێرپەنجە یەکێکە لەو جۆرە باوانەی شێرپەنجە کە تووشی پیاوان دەبێت و تەنها لە ساڵی 2020 دا زیاتر لە 397,430 کەس لە جیهاندا بەهۆی ئەم شێرپەنجەوە گیانیان لەدەستداوە. 

ئەم جۆرە شێرپەنجەیە لە دوای تەمەنی 50 ساڵی مەترسی تووشبوونی لە پیاواندا زیاتر دەبێت و پێویست دەکات پشکنینی زیاتر ئەنجام بدەن بۆ دڵنیایی تەندروستی خۆیان.

هەواڵ

پێش جەژنی قوربان موچە دابەشدەکرێت

ئەندامێکی پەرلەمانی عێراق، رایدەگەیەنێت، پێش جەژنی قوربان، مووچەی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دابەشدەکرێت، بەبێ ئەوەی ئاماژە بە هیچ ئاستەنگێک بدات لەبەردەم پرۆسەی دابەشکردنی مووچەکەدا.

جەمال کۆچەر، ئەندامی لیژنەی دارایی لە پەرلەمانی عێراق، راگەیاند: "پێش جەژنی قوربان، موچەی مانگی پێنج (ئایار)ی فەرمانبەران و موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دابەشدەکرێت".

ئەندامەکەی لیژنەی دارایی رونیکردەوە، حکومەتی عێراق تاوەکو 25ی مانگ مووچەی فەرمانبەر و مووچەخۆرانی خۆی دابەشدەکات، دواتر دەست بە خەرجکردنی بودجە دەکات، تاوەکو ئێستا ئەوەی بۆ هەرێمی کوردستان رەوانە دەکرێت لە چوارچێوەی خەرجکردنی پشکی هەرێمی کوردستانە لە یاسای بودجەدا، نەک مووچە.


جەمال کۆچەر، کە هاوکات سەرۆکی فراکسیۆنی یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستانە لە پەرلەمانی عێراق لە لێدوانێکدا بۆ رووداو، دەڵێت "دوای تەواوبوونی وردبینی و رێکارەکان، وەزارەتی دارایی عێراق، پێش جەژنی قوربان مووچەی مانگی پێنجی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خەرج دەکات و مووچەکە دابەش دەکرێت".

مانگانە وەزارەتی دارایی عێراق و ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق سەرباری ناردنی لیستی مووچەخۆرانی هەرێم، هێشتا بەچەندین پاساو ناردنی پارە بۆ مووچەخۆرانی هەرێم دوادەخەن یان ئاستەنگی بۆ دروستدەکەن، ئەوەش نادڵنیاییەکی لەلای مووچەخۆرانی هەرێم دروستکردوە.

مانگانە هەرێمی کوردستان پێویستی بە نزیکەی 960 ملیار دینارە بۆ خەرجکردنی مووچەی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، بەڵام مانگانە بەپێی وردەکارییە ئابوریی و داراییەکان لە بەغدادەوە گۆڕانکاریی لە بڕی پارەی نێردراودا دەکرێت.