هەواڵگیری ئەمەریکا لە چەند ڕإپۆرتێکدا هۆشداری لە هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران دەدات و دەڵێت، تەلئەڤیڤ دەیەوێت بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران بە ئامانج بگرێت.
بەپێی چەند ڕاپۆررتێکی هەواڵگیری ئەمەریکا کە ڕۆژنامە واشنتن پۆستی ئەمەریکی بڵاویکردوەتەوە، ئیسرائیل دەیەوێت لە ناوەڕاستی ئەمساڵدا هێرشێکی نوێ بکاتە سەر ئێران.
ئیسرائیل بەرنامە ئەتۆمییەکانی ئێرانی وەک ئامانجی هێرشەکەی دیاریکردووە، بەپێی پێشبینییەکانی دەزگای هەواڵگیری ئەمەریکا هێرشێکی لەو شێوەیە دەتوانێت بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران بۆ چەند هەفتەیەک یان چەند مانگێک دوابخات.
هێرشی نوێی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران تەنها کاریگەری لەسەر ئێران نابێت، بەڵکو دۆخی سیاسی لە ناوچەکەدا دەباتە قۆناغێکی نوێوەوە و مەترسی ململانێیەکی فراوانتر دروست دەکات.
بەپێی ڕۆژنامەی واشنتن پۆستی ئەمەریکی ئەو ڕاپۆرتانە مێژووییەکەیان دەگەرێتەوە بۆ کۆتایی ئیدارەکەی بایدن و سەرەتای هاتنەوەی دۆناڵد ترامپ وەک سەرۆکی ئەمەریکا.
گشتگیرترین ڕاپۆرتە هەواڵگرییەکان لە سەرەتای مانگی یەکدا هاتووە و لەلایەن بەڕێوەبەرایەتیی هەواڵگریی سەرۆک ئەرکانی هاوبەش و دەزگای هەواڵگری بەرگرییەوە بەرهەم هێنراوە.
ڕۆژنامەی وۆڵستریت جۆرناڵیش لە زاری بەرپرسانی هەواڵگریی ئەمەریکا بڵاویکردەوە، بەدیاریکراویی هەردوو وێستگەی ئەتۆمیی نەتەنز و فۆردۆ-ی ئێران دەکرێنە ئامانجە بۆردومانەکان، بەڵام ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەوەیە، لەنێو پلانەکەدا باس لەوە کراوە ئەمریکا لەئاسمانەوە سوتەمەنیی بۆ فڕۆکە ئیسرائیلییەکان دابیندەکات، لەگەڵ پێدانی زانیاریی هەواڵگریی لەبارەی ئامانجەکانەوە.
بەپێی لێدوانی بەرپرسانی ئێستا و پێشووی ئەمریکا کە ئاگاداری هەواڵگرین بە ڕۆژنامەکەیان ڕایانگەیاندووە، ئیسرائیل هێرشکردنە سەر ئێرانی لە مانگی تشرینی یەکەمدا وەک تۆڵەسەندنەوەیەک لە هێرشێکی مووشەکی بالیستیکی دیاریکردووە، بەرگرییە ئاسمانییەکانی ئێرانی تێکداوە و وڵاتەکەی بەرەوڕوی هێرشێکی بەدواداچوون کردووەتەوە.
ڕاپۆرتە هەواڵگیرییەکان مشتومڕێکی گەورەی میدیاییان دروستکردووە، ئاژانسی ڕۆیتەرز بڵاویکردوەتەوە نەیتوانیوە ئەو ڕاپۆرتە پشتڕاست بکاتەوە و کۆشکی سپی ڕەتیکردەوە هیچ لێدوانێک بدات.
ڕۆژنامەی پۆستی بەریتانی ڕایگەیاندووە، حکومەتی ئیسرائیل و سی ئای ئەی و دەزگای هەواڵگری بەرگری و نووسینگەی بەڕێوەبەری هەواڵگری نیشتیمانی ئامادە نەبوون هیچ لێدوانێک بدەن.
وتەبێژی ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی بە واشنتن پۆستی ئەمریکی وتووە، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا "رێگە بە ئێران نادات چەکی ئەتۆمی بەدەستبهێنێت، پێی باشترە دانوستان لەسەر چارەسەرێک بکات لە کێشە درێژخایەنەکانی ئەمەریکا لەگەڵ ڕژێمی ئێران بە شێوەیەکی ئاشتیانە ".
هێرشی ئێران و ئیسرائیل بۆ سەر یەکتر
یەکەم هێرشی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل لە ناوەڕاستی مانگی نیسانی 2024 بوو، سوپای پاسدارانی ئێران بە دەیان درۆنی بۆمبڕێژکراو و موشەکی بالیستی ئاراستەی ئیسرائیل کرد، وەک وەڵامدانەوە و تۆڵەکردنەوەی خوێنی ئەو حەوت فەرماندەیەی سوپای پاسداران کە لە هێرشە ئاسمانییەکەی ئیسرائیل لە دیمەشق کوژران، ئەمەش بە یەکەم هێرشی ڕاستەوخۆی ئێران بۆ سەر خاکی ئیسرائیل دادەنرێت.
ڕۆژی 31ـی تەموزی 2024، ئیسماعیل هەنییە سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی بزوتنهوهی حەماسی فەڵەستینی لە تارانی پایتەختی ئێران کوژرا.ئەو رووداوانە توڕەیی ئێرانی بەدوای خۆیدا هێنا و بەرپرسانی ئێران هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوەیان کرد.
ڕۆژی 27ـی ئەیلولی 2024، حەسەن نەسروڵا ئەمینداری حزبوڵای لوبنان و عەباس نیلفروشان، فەرماندەی باڵای سوپای پاسداران لە هێرشێکی ئیسرائیلدا لە بەیروت کوژران.
ڕۆژی 1ـی تشرینی یەکەمی 2024، ئێران هێرشێکی موشەکی کردەسەر ئیسرائیل. سوپای پاسداران لەبارەی هێرشەکەوە ڕایگەیاند، هێرشەکە لە تۆڵەی شەهیدکردنی ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی حەماس، حەسەن نەسروڵا، ئەمینداری حیزبوڵای لوبنان و عەباس نیلفروشان، فەرماندەی باڵای سوپای پاسداران بووە.
دوو سکاڵا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم خولەی پەرلەمانی کوردستان لە دادگای فیدراڵی تۆمار دەکرێت، کە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکەی بە بڕیاری هەمان دادگا بووە.
هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دوای دوو ساڵ دواخستن لە وادەی خۆی، دواجار بە بڕیاری دادگای فیدراڵی کۆتایی ساڵی رابردوو ئەنجام درا.
دادگای فیدراڵی بەشێکی چیرۆکی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بوو، نزیکەی ساڵێک تاتوێی سکاڵایەکی لەبارەی هەڵبژاردنەکەوە کرد، کە دواجار بە هەڵوەشاندنەوە و دواتر کەمکردنەوەی ژمارەی کورسی کۆتایی پێکهاتەکان کۆتاییهات.
ئێستا جارێکی دیکە ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنە خراوەتەوە بەر دەستی دادگای فیدراڵی عێراق، کۆمەڵی دادگەری کوردستان و جوڵانەوەی نەوێ نوێ رایگەیاندووە، لە دادگای فیدراڵی سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە.
سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری کە یەکەم سکاڵایە بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەم لەلایەن عومەر گوڵپی کاندیدی سەرکەتووی حزبەکە دژی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کراوە.
عومەر گوڵپى سەبارەت بە تۆمارکردنی ئەو سکاڵایە رایگەیاندووە،"داوامان لە دادگاى فیدراڵی کردووە، خولەکە هەڵوەشێندرێتەوە و هەڵبژاردن دووبارە بکرێتەوە، هەروەها هەموو ئەو ئیمتیازە ماددییانەى لە پێنج مانگى ڕابردوودا پەرلەمانتاران وەریان گرتووە، لێیان وەربگیرێتەوە".
کۆمەڵى دادگەرى کە لە هەڵبژاردنى خولى شەشەمى پەرلەمانى کوردستاندا سێ کورسیى بەدەستهێنا، دواتر هەڵبژاردنەکەی بە" دیزاینکراو" وەسفکرد و بڕیاریدا بایکۆتی خولەکە بکات.
دوای چوار رۆژ لە سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری، جوڵانەوەی نەوەی نوێش رایگەیاند، سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کردووە.
نەوەی نوێ رایگەیاندووە، سکاڵاکەی ئەوان دژی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، ئەوەیش بەهۆی ئەوەی تا ئێستا بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستانی دەرنەکردووە.
ڕۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام درا، بەپێی ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردن کە لەلایەن کۆمسیۆنەوە بڵاوکراوەتەوە، پارتی 39 کورسی، یەکێتی 23 کورسی، نەوەی نوێ 15 کورسی، یەکگرتوو 7 کورسی، هەڵوێست 4 کورسی، کۆمەڵ 3 کورسی، بەرەی گەل 2 کورسی و هەریەک لە گۆڕان و هاوپەیمانی کوردستانیش یەکی کورسییەکیان بەدەستهێناوە.
دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن، تا ئێستا پەرلەمانی کوردستان کارا نەبووە و تەنها پەرلەمانتاران سوێندی یاسایان خواردووە، بەڵام هەموو مانگێک مووچە وەردەرگن.