دوای ئەوەی هەڵمەتێک دژی سەردانی یوسف
زێدان، نوسەر و رۆماننوسی میسر بۆ هەولێر لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان دەستیپێکرد و بە
سوکایەتیکردن بە سەلاحەدینی ئەیوبی تۆمەتبارکرا، ئەو نوسەرە سەردانەکەی بۆ هەولێر
هەڵوەشاندەوە.
وابڕیارە رۆژی
نۆی ئادار پێشانگای نێودەوڵەتی هەولێر بۆ کتێب لە هەولێر بکرێتەوە، یەکێک لەو
نوسەرانەی باگهێشتی پێسانگاکە کرابوو، یوسف زێدان، نوسەر و ڕۆماننوسی میسربوو،
ئەمەش ناڕەزایی لێکەوتەوە.
د.محەمەد عەلی رێكانی،
ئەندامی داواكاری گشتى لهپۆستێكى دا لهتۆره كۆمهڵایهتیهكان داوای کرد، سكاڵا
لهدژى بهرێوهبهرى پێشانگاى نێودهوڵهتى ههولێر بۆ كتێب و یوسف زێدان نوسهرى
میسرى تۆمار بکرێت.
ئەندامەکەی
داواکاری گشتی نوسیویەتی: بۆ ساڵی دووهم لهسهر یهك بهڕێوهبهرانی پێشانگای نێودهوڵهتی
ههولێر بۆ كتێب ههڵدهستن به بانگهێشتكردن ومیوانداری كردنی نوسهرێكی میسری بهناوی
یوسف زێدان، كه بهئاشكرا و لهسهر كهناڵهكانی ڕاگهیاندن، بێڕێزی وسوكایهتی
بهكهسایهتی مێژویی كورد دهكات ودهڵێت "سەلاحەدین ئەیوبی، یهكێكه لهكارهكتهره
نهفرهت لێكراوهكانی مێژووی مرۆڤایهتی".
یوسف زێدان، نوسەر
و ڕۆماننوسی میسر بەهۆی ئەو هێرشەی کرایە سەری سەردانەکەی بۆ هەولێر و
بەشداریکردنی لە پێشانگاى نێودهوڵهتى ههولێر بۆ كتێب هەڵوەشاندەوە.
ئەو نوسەرە
دەڵێت: بەداخەوە ناچمە هەولێر، ئەو هەڵمەتەی لە دوو رۆژی رابردوودا بەرامبەرم کرا
چاوەڕوانکراو نەبوو.
یوسف محەمەد ئەحمەد
زێدان، نوسەری میسری لەدایکبووی 30ی حوزەیرانی 1958، مامۆستای زانکۆی میسرە، پسپۆڕە
لە بواری ئاسەوارە مێژویی و دەستنووسە عەرەبییەکان، خاوەنی چەندین بڵاوکراوە و لێکۆڵینەوەی
زانستییە لەسەر بیری ئیسلامی و سۆفیگەری و مێژووی پزیشکی عەرەبی.
هاوڵاتییان بە
نیازی هێنانەوەی گیا بەهارییەکان روو لە ناوچە کوێستان و شاخاوییەکان دەکەن،
بەشێکی ئەو ناوچانە بە مین تەنراون و بە ناوچەی مەرگ ناسراون، بۆیە ئەوانەی دەچنە
ئەو ناوچانە بە سەلامەتی ناگەڕێنەوە، سەرەڕای هۆشدارییەکانی دەزگای مین، بەڵام بەهۆی
فەرامۆشکردنی رێنماییەکانەوە ئاماری قوربانیان لە هەڵکشاندایە.
لەگەڵ هاتنی
وەرزی بەهار و پێگەیشتنی گیا بەهارییەکان، هاوڵاتییان بۆ دەستکەوتنیان روو لە
ناوچە شاخاوی و کوێستانەکان دەکەن، بەشێکی ئەو ناوچانە هێشتا لە مین پاک
نەکراونەتەوە و هەر کاتێک هاوڵاتییان دەربازی ئەو ناوچانە دەبن، کارەساتی خوێناوی
لێدەکەوێتەوە.
رۆژی 6ـی نیسان،
دوو برا بەناوەکانی محەممەد هەینی و سەفوان هەینی، بۆ کۆکردنەوەی گژوگیای بەهارە
چوونە چیای قەلەڕەش لە سوری برادۆست، ئەو دوو برایە دەربازی ئەو ناوچانە بوون کە بە مین
تەنراون، بۆیە مین پێیاندا دەتەقێتەوە و محەممەد هەینی گیانلەدەست دەدات و
براکەیشی بریندار دەبێت.
دوابەدوای ئەو
رووداوە، دەزگای گشتیی کاروباری مین دوای لە هاوڵاتییان کرد، بۆ
کۆکردنەوەی گژوگیای بەهارە روو لەناوچە مەترسیدارەکان نەكەن و گیانی خۆیان نەخەنە
مەترسییەوە.
دەزگای گشتیی
کاروباری مین راشیگەیاند، بەپێی ئاماری ساڵانەی
دەزگامان زۆری قوربانیانی مین و تەقەمەنی پەیڕەونەکردنی ڕێنماییەکانی دەزگای مینە
لەلایەن هاوڵاتییان لەکاتی نزیک بوونەوەیان لە ناوچە مەترسیدارەکان بۆ کردنی گژوگیای
بەهارە.
دوای دوو رۆژ لە
هۆشدارییەکەی دەزگای گشتیی کاروباری مین و ئەمڕۆ 8ـى نیسان، پێنج هاوڵاتیی دانیشتوی قەزای
شارەزوور بۆ کۆکردنەوەی گیای بەهارە، دەربازی ناوچەی بە مین چێنراوبوون لە گوندی
میشیاوی سنوری قەزای پێنجوێن و مین پێیاندا تەقیەوە.
هێمن ئیبراهیم،
قایمقامی پێنجوێن هەواڵەکەی پشتراستکردەوە
و بە دیجیتاڵ میدیای MICـى وت: ئەو هاوڵاتییەی
بریندار بووە خەڵکی قەزای شارەزوورە و
قاچێکی لەدەستداوە.
رژێمی بەعسی
رووخاو لە ساڵانی پێش راپەڕینی 1991 بەشێکی زۆری
ناوچە سنورییەکانی هەرێمی مینڕێژ کرد، تا ئێستایش بەشێکی زۆری ئەو ناوچانە پاک
نەکراونەتەوە، ساڵ نییە هاوڵاتییان نەبنە قوربانی مین لەو ناوچانەدا.
بەپێی ئامارەکانی دەزگای گشتیی کاروباری مین لە هەرێمی
کوردستان، لە دوای ساڵی 1992ـوەوە تائێستا، 526 کیلۆمەتر لە کۆی 776 کیلۆمەتری
چوارگۆشە زەوی لە مین پاککراوەتەوە، بەڵام هێشتا 250 کیلۆمەتر چوارگۆشە ماوە
پاکبکرێتەوە.
زۆری قوربانیانی
مین بەڵگەیە لەسەر ئەوەی بەشێکی زۆر لە خاکی هەرێم بە مین تەنراوە و بەپێی دەزگای گشتیی
کاروباری مین لە ساڵی 1992ـوەوە تائێستا، 13 هەزار و
580 کەس بەهۆی تەقینەوەی مینەوە گیانیان لەدەستداوە و برینداربوون.
هاوڵاتييان له
ههر كات و شوێنێك دهتوانن بێبهرانبهر پهيوهندى به گهرمههێڵى 182ى دهزگاى گشتيى كاروبارى مينهوه بكهن
و له ههبوونى مين و تهقهمهنى ئاگهداریان بكهنهوه، بەڵام لە ئێستادا
دەزگای مین دەزانێت لە چی ناوچەیەکدا مین هەیە و ئەو هاوڵاتیانەیشی دەبنە قوربانین
دەچنە ئەو ناوچانەی بە هێڵی سور دیاریکراون.
حکومەتی عێراقی
فیدراڵ و هەرێمی کوردستان بەشێكن لە پەیماننامەی ئۆتاوا 1997، بۆ قەدەغەکردن و گواستنەوە و بەکارهێنانی مینی
دژەکەسی، بەگوێرەی ئەو پەیماننامەیە، هەرێمی کوردستان و عێراقی فیدراڵ دەبێت تاوەکو
ساڵی 2028 هەموو ئەو خاکەی بە مین پیسکراوە، پاکبکرێتەوە، بەڵام پێناچێت لەو
وادەیەدا خاکی هەرێم پاکبکرێتەوە.