هەواڵ

1ـى ئایار، ئەو جەژنەی کرێکاران دەبێت شینی تێدابگێڕن

Mic
2025-05-01


139 ساڵ پێش ئێستا و لە رۆژی 1ـى ئایاردا، کرێکاران لە شارى شیکاگۆى ئەمریکا دەستیان بە مانگرتن کرد، دواتر خۆپیشاندانی بەدواداهات و چەندین کرێکار لەلایەن پۆلیسەوە کوژران، ئەو رۆژە بە رۆژی جیهانی کرێکاران یان جەژنی کرێکاران ناسراوە، بەڵام ئاماری قوربانیانی کرێکاران پێمان دەڵێت، کرێکاران لەو رۆژەدا لە بری جەژن دەبێت شین بگێڕن بۆ خراپی رەوشیان و نەبوونی سەلامەتی کار و دەستەبەری کۆمەڵایەتی و مافە زەوتکراوەکانیان.

رۆژی 1ـى ئایاری ساڵى 1886، بە مەبەستى کەمکردنەوەى گوشارەکانى کارکردن و کەمکردنەوە کاتژمێرەکانى کارى ڕۆژانە لە هەزار و 200 کارگەى شارى شیکاگۆى ئەمریکادا دەستیان بە مانگرتن و کۆبوونەوە کرد، کە زیاتر لە 90 هەزار کرێکار بەشدارییان تێدا کرد.

 لە رۆژى 4ـى ئایاردا و لە چوارەمین ڕۆژى مانگرتن و کۆبوونەوەى کرێکاران، کرێکاران و لایەنگرەکانیان لە گۆڕەپانى هەى مارکێت دەستیان بە خۆپیشاندانکرد، پۆلیسى هەوڵیدا رێگرى لە خۆپیشاندانى کرێکاران بکات، لەسەر ڕێگاى خۆپیشاندانەکەدا تەقینەوەیەک ڕوویدا و بە هۆى ئەو تەقینەوەیە پۆلیسک کوژرا و چەند پۆلیس و کرێکاریش برینداربوون، کە بە رووداوە خوێناوییەکەى هەی مارکێت ناوبانگى دەرکردووە.

دوابەدواى ئەوەش پۆلیس تەقەى لە کرێکاران و مانگرتوان کرد و بەو هۆیەوە دەیان کرێکار کوژرانو پۆلیسى ئەمریکا بە فەرمى ژمارەى کوژراوەکانی بڵاونەکردەوە، بەڵام ناوى زیاتر لە 100 بریندار بڵاوکرایەوە، کە زۆربەى هەرە زۆریان بەهۆى تەقەى پۆلیسەوە بریندار بوو بوون.

بە بڵاوبوونەوەى هەواڵەکانى ئەو خۆپیشاندانە و کوژران و لە سێدارەدان و بریندارکردنى کرێکاران، لە زۆربەى وڵاتانی جیهان بۆ یادکردنەوەى ناڕەزایەتیى ئەو کرێکارانە و داواکارییەکانیان، هەموو ساڵێک یادى 1ـى ئایار کرایەوە و دواتر ئەو رۆژە کرا بە رۆژى جیهانی کرێکاران.

کارێکاران لەو خۆپیشاندان و مانگرتنەیاندا ئەنجامێکى خێرایان بە دەستنەهێنا، بەڵام لە زۆربەى وڵاتانى جیهان 8 کاتژمێر کارکردن لە رۆژدا، بوو بە نەریت و ئەو رۆژە وەک رۆژى خۆپیشاندان و ڕیپێوان و کۆبوونەوە و قسەکردن لەبارەى مافى کرێکارنەوە دیارى کرا..

ساڵانە سەندیکا و رێکخراوەکانی تەیبەت بە داکۆکی لە مافی کرێکاران، لە 1ـى ئایاردا رێپێوان ئەنجامدەدەن و ناڕەزایەتی دەردەبڕن، دژ بە پێشیلکردنی مافەکانی کرێکاران و نەبوونی سەلامەتی کار لە شوێنی کار و نەبوونی دەستەبەری کۆمەڵایەتی و کەمی کرێی کار.

ئامارەکانی گیان لەدەستدانی کرێکاران لە شوێنی کارەکانیان دەرخەری ئەو راستیەیە کە کرێکران لە شوێنی کارەکانیان مەرجی سەلامەتییان بۆ دابینناکرێت.

بە پێی ئامارەکانی ڕێکخراوی کاری نێودەوڵەتی ساڵانە 355 هەزار کرێکار لە کاتی کارکردندا دەست بەجێ گیان لە دەست دەدەن، بە کۆی گشتی ساڵانە 270 ملیۆن کەس بەهۆی رووداوی پیشەیی و کارەوە گیان لە دەست دەدەن.

رێکخراوی کاری نێودەوڵەتی رایگەیاندووە، ساڵانە 160 ملیۆن کەس بەهۆی بەرکەوتن و نەخۆشی پەیوەست بە کارکردنەوە گیان لە دەست دەدەن، هەروەها رۆژانە پێنج هەزار کەس بەهۆی تووش بونی بە نەخۆشی کە هۆکارەکانی مانەوەی زۆری  لەسەر کار و ژینگەی خراپی کارکردنەوە گیان لەدەست دەدەن.

ئامارەکان لە عێراق و هەرێمی کوردستان خراپی رەوشی کرێکاران و نەبوونی مەرجی سەلامەتی لە شوێنی کارەکانیان نیشان دەدات، بە پێی ئاماری ناوەندی نیشتمانی تەندروستی و پیشەیی لە ساڵی 2024دا، 13 هەزارو 136 رووداوی کار هەبووە وەک "نەخۆشی، برینداربوون، پەکەوتەی، مردن"، گیان لەدەستدانی 69 کرێکاریش تۆمارکراوە.

لە ساڵی 2024دا لە هەرێمی کوردستان 47 کرێکار بەهۆی ڕووداوی کارەوە گیانیان لەدەستداوە و لە چوار مانگی لەمساڵیشدا 12 کرێکار گیاناین لەدەستداوە.

سەندیکا و رێکخراوەکانی تایبەت بە کرێکاران لە هەرێمی کوردستان بەدەوام جەختدەکەنەوە، لە دروستکردنی ناوەندی نیشتمانی بۆ سەلامەتی تەندروستی و پیشەیی کارێکاران، بەڕێوبەرایەتی تایبەت بە پشکنین لە پارێزگاکان بکرێتەوە، نوێنەری کرێکاران و سەندیکا و ڕێکخراوە کرێکاریەکان بەشداربن لە داڕشتنی سیاسەتی حکومەت لە بارەی سەلامەتی کرێکارانەوە، زیادکاردنی دادگای کار و کردنەوەی لە ئیدارە سەربەخۆکاندا، دیاریکردنی بودجەی تایبەت لە پرۆژەکاندا بۆ سەلامەتی کرێکاران و ڕاهێنانیان.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

مەسعود بارزانی: لەسەر بنەمای 50 بە 50 حکومەت پێکنایەت

Mic
2025-05-15


مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكى پارتى دیموكراتى كوردستان جەختدەکاتەوە لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێم لەسەر بنەمای" یه‌ك هه‌رێم‌ و حكومه‌ت‌ و په‌رله‌مان ‌و پێشمه‌رگه" و دەڵێت: لەسەر بنەمای 50 بە 50 حکومەت پێکنایەت.

ئەمڕۆ لە هەولێر، مەسعود بارزانی، سەرۆکی پارتی دیموکراتی کردستان لە کۆنگرەی یەکگرتنی هەردوو رێکخراوی قوتابییان و لاوانی پارتی وتارێکی گشتگیری پێشکەش کرد و لە بەشیک لە قسەکانیدا باسی لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێم کرد.

مه‌سعود بارزانى وتی: ئێستاش دواى هه‌ڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان زه‌مینه‌ ره‌خساوه‌ بۆ گفتوگۆو به‌هه‌موولایه‌نه‌كانیشمان وتووه‌ ئه‌وانه‌ى كورسیان به‌ده‌ستهێناوه‌، فه‌رمون وه‌رن با پێكه‌وه‌ حكومه‌ت پێكبهێنین، نه‌هاتن، به‌شێكیان بڕیارى بون به‌ئۆپۆزسیۆنیان داوه‌ ئێمه‌ش ڕێز له‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌یان ده‌گرین.

بارزانی ئاماژەی بەکرد، ئێستا گفتوگۆ له‌نێوان پارتى ‌و یه‌كێتیه‌، ئه‌گه‌رچى تائێستا قۆناغێكى زۆریان بڕیوه‌، به‌ڵام هێشتا ماوه‌.

سەرۆکی پارتی وتی: دوباره‌ى ده‌كه‌مه‌وه‌، ئه‌مه‌ په‌یامى پێش هه‌ڵبژاردنیشمه‌، یه‌ك هه‌رێم‌ و حكومه‌ت‌ و په‌رله‌مان‌و پێشمه‌رگه‌، ئێمه‌ پێمانخۆشه‌ له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مایه‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێتیى‌ و لایه‌نه‌كانى دیكه‌ش حكومه‌ت پێكبهێنین، به‌ڵام حكومه‌تێك ئه‌و مه‌بده‌ئانه‌ى تێدا نه‌بێت، پێكنه‌یه‌ت باشتره‌.

لە کۆتایی قسەکانیدا رایگەیاند، هه‌موو هه‌وڵێك ده‌ده‌ین هه‌رچى زوتر حكومه‌ت پێكبێت‌ داوا له‌پارتى‌ و یه‌كێتیى ده‌كه‌م په‌له‌ بكه‌ن له‌پێكهێنانى حكومه‌ت، به‌ڵام لەسەر ئەو بنەمایە، ئەگەر لەسەر ئەو بنەمایە پێکنەیەت ئێمە بەردەوم دەبین لە ئیشی خۆمان، بەڵام حکومەتێک پێکنایەت له‌سه‌ر بنه‌ماى 50 به‌ 50.

ئەمە دووەم جارە لە دوای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کە بارزانی داوا لە یەکێتی و پارتی دەکات، پەلەبکەن لە پێهێنانی حکومەتی هەرێ، رۆژی نۆی نیسان لە میانی بەشداریکردنی لە 17یەمین پێشانگەی نێودەوڵەتیی کتێب لە هەولێر، جەختی لە پێویستیی پەلەکردن لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی هەرێمی کوردستان کردەوە لەلایەن پارتی و یەکێتییەوە.

رۆژی 20ـى تشرینی یەکەمی ساڵی رابردوو، هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجامدرا، پارتی 38 کورسی و یەکێتی 23 کورسی بەدەستهێنا، دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن هێشتا یەکێتی و پارتی لەسەر پێکهێنانی کابینەی 10ـى حکومەتی هەرێم رێکنەکەوتوون.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved