هەواڵ

نهێنی پشتی بەردانەوەی ئاوی دیجلە و فورات بۆ عێراق

Mic
2025-07-07

بەپێی بەدواداچوونەکانی مایک میدیا، عێراق لەڕێکەی چەند شاندێکەوە هەوڵی قایلکردنی تورکیایداوە بۆ بەردانەوەی بڕێکی زیاتری ئاوی دیجلە و فورات لەم وەرزی هاوینەدا، بۆئەوەی ناڕەزایەتییەکان کەمببنەوە لەناوخۆی عێراقدا، بەتایبەتی کە لە مانگی 11 ی داهاتوودا بڕیارە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بەڕیوەبچێت.

پاش ئەوەی تورکیا پرۆژەی زنجیرە بەنداوە گەورەکانی لەسەر لقەکانی روبارەکانی دیجلە و فورات جێبەجێکرد، عێراق هەوڵەکانی خۆی چڕکردووەتەوە بۆئەوەی لەڕێی چەند رێکەوتنێکەوە تورکیا قایل بکات پشکی عێراق لە بەردانەوەی ئاو زیاتر بکات.

بێگومان تورکیاش داخوازیی ئاشکرانەکراوی هەیە... لێرەدا بەشێکی لێدەخەینەڕوو.

عەون زیاب عەبدوڵا، وەزیری سەرچاوەکانی ئاو لە عێراق، ئەوەی ئاشکراکردووە، لەگەڵ تورکیا رێککەوتن کراوە، لە ئەنجامدا ئاوی رووباری دیجلە بەرزبووەتەوە بۆ (212 متر سێجا لە چرکەیەک) کە پێشتر (114 متر سێجا لە چرکەیەک) بوو، بەڵام ئەم رێژەیە بەشی پێداویستییەکان ناکات.

بۆ نمونە ، ئەو بڕە ئاوەی تورکیا بۆ روباری فورات بەریداوەتەوە، 370 مەتر سێجا لەچرکەیەکدایە، بەڵام پاش ئەوەی بەخاکی سوریادا تێدەپەڕێت، تەنها 141 متر سێجا لە چرکەیەک دەگاتە ناو خاکی عێراق، ئەوەش لەگەڵ بڕی رێکەوتن لەسەرکراو یەکناگرێتەوە.

ئەو بڕە ئاوەی لە رێگەی رووبارەکانی دیجلە و فوراتەوە دەڕژێتە عێراق لە ئێستادا لە (353) مەتر سێجا لە چرکەیەک تێناپەڕێت، ئەو بڕەش نیوەی خواستی راستەقینەی عێراقە لەم وەرزەدا پێداویستییەکان بە 600 مەتر سێجا لە چرکەیەک خەمڵێنراوە.

بەپێی رێکەوتنەکانی پێشوو لەگەڵ تورکیا، دەبوایە لەم وەرزەدا بڕی ئاوی دیجلە و فورات کەمتر نەبوایە لە 420 مەتر سێجا لەچرکەیەک، بەڵام تەنها 353 مەتر سێجا لەچریەکە.

واتە تورکیا لە ئاستی ئاوی پێشتر زامنکراو، بڕی 67 مەتر سێجا لە چریەکی گرتووەتەوە، کاتێکیش رێکەوتنی نوێ لەگەڵ تورکیاکراوە هێشتا ئەو بڕە ئاوەی بەرنەداوەتەوە کە عێراق پێویستیەتی.

ئاوەکە لە کاتێکدا بۆ عێراق بەردەدرێتەوە کە سودی ئەوتۆی بۆ کشتوکاڵ نەماوە، چونکە ماوەیەک لەمەوپێش عێراق راگرتنی کشتوکاڵی هاوینەی راگەیاند و تەنها ئەو ژمارە کەمە جوتیارە سود لە ئاوەکە دەبینن کە بەڕێگەی تەقلیدی کشتوکاڵ دەکەن.

پەرلەمانتار جەواد یاسری، ئاماژە بەوەدەکات ئەو بڕە ئاوەی بڕیارە تورکیا بەرەو عێراق بەڕێی بکات، تەنها 5٪ی پێداویستییەکانی ناوخۆ پڕدەکاتەوە و رەنگە تەنها بۆئەوە سودی هەبێت کە رێڕەوی ئاوی دیجلە و فورات ئاوێکی رونتر و خاوێنتری تێدابێت.

ڕوونیشیکردەوە، "لە چەند رۆژی داهاتوودا ئاستی ئاوی رووباری دیجلە وردە وردە دەست بە بەرزبوونەوە دەکات، دەگاتە ئاستی پێشبینیکراو. هەندێک ناوچە، وەک بەغدای پایتەخت، دواتر هەست بەم بەرزبوونەوەیە دەکەن".

ناوەڕۆکی رێکەوتنە نوێیەکە
"تورکیا ئاوی زیاتر بەردەداتەوە، لەبەرامبەردا تورکیا وەبەرهێنانی زیاتربکات لەناو عێراقدا"، ئەمە ناوەڕۆکی رێکەوتنی ئەمجارەی تورکیا و عێراقە، بەڵام هێشتا جۆری وەبەرهێنانەکانی تورکیا ئاشکرا نەکراوە کە چ بوارێکی دیکە دەگرێتەوە.

تورکیا لە دوو دەیەی رابردوودا دەیان بەنداوی لەسەر لق و سەرچاوەکانی ئاوی روبارەکانی دیجلە و فورات دروستکردووە، هەروەها چەند بەنداوێکی زەبەلاحی لەسەر ئەو دوو روبارە دروستکردووە.

بەنداوی ئەلیسۆ، لەسەر روباری دیجلە دروستکراوە و 70 کیلۆمەتر لە خاکی عێراقەوە دوورە، توانای گلدانەوەی 10.4 ملیار سێجا ئاوی هەیە، بەڵام تورکیا سەرقاڵی پرۆژەی بەنداوی جەزیرەیە و 45 کیلۆمەتر لە خاكی عێراقەوە دوورە و گەورەترین مەترسی لەسەر بەرکەوتەی ئاو بۆ هەرێمی کوردستان و عێراق دوستدەکات و هەر کاتێک بخوازێت دەتوانێت بڕی تێپەڕینی ئاوی دیجلە لەسەر سنورەوە بۆ سفر نزیک بکاتەوە.

بابەتی لێکچو

More News

Most Popular

هەواڵ

70 رۆژ بێ مووچەیی.. مووچەخۆرانی هەرێم ئاسۆیەک نابینن بۆ وەرگرتنی مووچە

Mic
2025-07-08


دوای نزیکەی 70رۆژ لە وەرنەگرتنی مووچە، مووچەخۆرانی هەرێم ئاسۆیەکی روون نابینن بۆ وەرگرتنی مووچە و تادێت دۆخی خەڵک و بازاڕ خراپتر دەبێت و تائێستاش بەغدا و هەرێم رێکنەکەوتوون لەسەر پرسی نەوت و دهاتی نانەوتی.

حکومەتی هەرێم رایگەیاندووە، کە بەو داهاتەی ناوخۆ و نەوت کە دەستی دەکەوێت ناتوانێت مووچە دابەش بکات، بەغدایش سورە لە نەناردنی مووچە و داوای نەوتی هەرێم و نیوەی داهاتی ناوخۆ دەکات لە بەرامبەر ناردنی مووچەدا.

ئەمڕۆ، رۆژنامەی سەباحی عێراقی بڵاویکردەوە،  پێشبینی دەکرێت پێش دەستکردن بە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران رێککەوتنی نێوان هەرێم و بەغداد واژوو بکرێت.

رۆژنامەکە ئاماژەی بەوەکردووە، ماوەی چەند رۆژێکە هەوڵەکان بۆ گەیشتن بە رێککەوتنی نێوان هەرێم و بەغدا و چارەسەری پرسی مووچە چڕکراونەتەوە.

سەباح سوبحی، ئەندامی پەرلەمانی عێراق بە رۆژنامەی سەباحی راگەیاندووە، رێککەوتنێکی مەبدەئی لەنێوان هەرێم و بەغداد کراوە، بە رادەستکردنی 300 هەزار بەرمیلی رۆژانە لە رێگای کۆمپانیای سۆمۆوە، لەگەڵ هێشتنەوەی 46 هەزار بەرمیل بۆ بەکارهێنانی ناوخۆیی و پاڵاوتنی.

باسی لەوەشکردووە، چاوەڕێدەکرێت لە چەند کاتژمێری داهاتوودا و پێش دەستپێکردنی کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رێککەوتنەکە واژوو بکرێت و لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران بخرێتەروو.

بەوتەی عەلی حەمە ساڵەح، ئەندامی پەرلەمانی کورستان، ئەمریکییەکان هەوڵەکانیان چرکردووەتەوە بۆ رێککەوتنی هەرێم و بەغدا و ترسیان هەیە، ئەگەر پرسی مووچە لە هەرێم چارەسەر نەکرێت دۆخی هەرێم تێکدەچێت.

TVPodcastهەواڵبنکۆڵکاری دەربارەی ئێمە 18-

ریکلاممان لەگەڵ بکە

+964 (0)770 153 6483

[email protected]

Designed and developed by AVESTA GROUP

Mic News. ©2021 All rights reserved