Tech

زۆر ڕووناکی شەوانە ئەگەری تووشبوون بە تێکچوونی دەروونی زیاد دەکات

توێژینەوەیەکی زانستی نوێ هۆشداری دەدات لە مەترسی زیادبوونی بەرکەوتن بە ڕووناکی شەوانە، کە دەبێتە هۆی زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییە دەروونییەکان، وەک دڵەڕاوکێ و فشاری دەروونی.

بەپێی توێژینەوەکە کە لە گۆڤاری "تەندروستی دەروونی سروشتی"دا بڵاوکراوەتەوە، تیمێکی توێژینەوە لە زانکۆی مۆناش لە ئوسترالیا "گەورەترین شیکاری بڕبڕەیی تا ئێستا"یان لەسەر ڕووناکی، خەو، چالاکیی جەستەیی و تەندروستی دەروونی ئەنجامداوە، کە تێیدا زیاتر لە 86 هەزار کەس خەڵک بەشداریان کرد.

لە توێژینەوەکەدا دەرکەوتووە کە مەترسی تووشبوون بە خەمۆکی بە ڕێژەی ٣٠% زیاد دەکات بۆ ئەو کەسانەی کە بەرکەوتەی ڕووناکییەکی زۆریان هەیە لە شەودا لە کاتێکدا بۆ ئەو بەشداربووانەی بەرکەوتەی ڕووناکییەکی زۆر لە ڕۆژدا بە ڕێژەی ٢٠% کەمیکردووە.

هەروەها توێژینەوەکە ئەنجامە هاوشێوەکانی بۆ ڕەفتارەکانی خۆ زیانگەیاندن، شیزۆفرینیا، تێکچوونی دوو جەمسەری، نەخۆشی دڵەڕاوکێی گشتگیر و تێکچوونی فشاری دوای کارەسات بەدیکردووە.
توێژینەوەکە ئاماژەی بەوە کردووە کە دوورکەوتنەوە لە ڕووناکی لە شەودا و گەڕان بەدوای ڕووناکی ڕۆژدا دەتوانێت ڕێگەیەکی کاریگەر و نادەرمانناسی بێت بۆ باشترکردنی تەندروستی دەروونی.

لە کۆتاییدا دەڵێت "ئەمڕۆ مرۆڤ تەحەدای ئەم بایۆلۆجییە دەکات بە بەسەربردنی نزیکەی 90%ی ڕۆژ لە ژوورەوە، لەژێر ڕووناکی کارەبایی زۆر لاوازدا لە ڕۆژدا، و لە شەودا زۆر بەهێزە، بە بەراورد بە ڕووناکی سروشتی و سووڕەکانی تاریکی، ئەمەش دەبێتە هۆی تێکچوونی جەستەمان" و نەخۆشمان دەخات”.

هەواڵ

پەرلەمانی کوردستان دەخرێتەوە ژێر رەحمی چەکوشی دادگای فیدراڵی عێراق

دوو سکاڵا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ئەم خولەی پەرلەمانی کوردستان لە دادگای فیدراڵی تۆمار دەکرێت، کە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکەی بە بڕیاری هەمان دادگا بووە.  

 هەڵبژاردنی خولی شەشەمی  پەرلەمانی کوردستان دوای دوو ساڵ دواخستن لە وادەی خۆی، دواجار بە بڕیاری دادگای فیدراڵی کۆتایی ساڵی رابردوو ئەنجام درا.

دادگای فیدراڵی بەشێکی چیرۆکی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بوو، نزیکەی ساڵێک تاتوێی سکاڵایەکی لەبارەی هەڵبژاردنەکەوە کرد، کە دواجار بە هەڵوەشاندنەوە و دواتر کەمکردنەوەی ژمارەی کورسی کۆتایی پێکهاتەکان کۆتاییهات.

ئێستا جارێکی دیکە ئەنجامی ئەو هەڵبژاردنە خراوەتەوە بەر دەستی دادگای فیدراڵی عێراق، کۆمەڵی دادگەری کوردستان و جوڵانەوەی نەوێ نوێ رایگەیاندووە، لە دادگای فیدراڵی سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان تۆمارکردووە.
سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری کە یەکەم سکاڵایە بۆ هەڵوەشاندنەوەی خولی شەشەم لەلایەن عومەر گوڵپی کاندیدی سەرکەتووی حزبەکە دژی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کراوە.

عومەر گوڵپى سەبارەت بە تۆمارکردنی ئەو سکاڵایە رایگەیاندووە،"داوامان لە دادگاى فیدراڵی کردووە، خولەکە هەڵوەشێندرێتەوە و هەڵبژاردن دووبارە بکرێتەوە، هەروەها هەموو ئەو ئیمتیازە ماددییانەى لە پێنج مانگى ڕابردوودا پەرلەمانتاران وەریان گرتووە، لێیان وەربگیرێتەوە".

کۆمەڵى دادگەرى کە لە هەڵبژاردنى خولى شەشەمى پەرلەمانى کوردستاندا سێ کورسیى بەدەستهێنا، دواتر هەڵبژاردنەکەی بە" دیزاینکراو" وەسفکرد و بڕیاریدا بایکۆتی خولەکە بکات.

دوای چوار رۆژ لە سکاڵاکەی کۆمەڵی دادگەری، جوڵانەوەی نەوەی نوێش رایگەیاند، سکاڵایان بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستان تۆمار کردووە. 

نەوەی نوێ رایگەیاندووە، سکاڵاکەی ئەوان دژی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، ئەوەیش بەهۆی ئەوەی تا ئێستا بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی کوردستانی دەرنەکردووە.

ڕۆژی 20ـی تشرینی یەکەمی 2024، هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام درا، بەپێی ئەنجامی کۆتایی هەڵبژاردن کە لەلایەن کۆمسیۆنەوە بڵاوکراوەتەوە، پارتی 39 کورسی، یەکێتی 23 کورسی، نەوەی نوێ 15 کورسی، یەکگرتوو 7 کورسی، هەڵوێست 4 کورسی، کۆمەڵ 3 کورسی، بەرەی گەل 2 کورسی و هەریەک لە گۆڕان و هاوپەیمانی کوردستانیش یەکی کورسییەکیان بەدەستهێناوە.

دوای نزیکەی حەوت مانگ لە ئەنجامدانی هەڵبژاردن، تا ئێستا پەرلەمانی کوردستان کارا نەبووە و تەنها پەرلەمانتاران سوێندی یاسایان خواردووە، بەڵام هەموو مانگێک مووچە وەردەرگن.