Tech

سیستەمە نوییەکەی پارەدان لە ڕێگەی ڕووخسار ناسینەوە هەرا دەنێتەوە

بەگوێرەی ئاژانسە فەرمییەکانی حکومەتی رووسیا، بەکارهێنانی شێوازی پارەدان ناسراو بە "فەیسپەی" (پارەدان بە ناسینەوەی دەموچاو) لە وێستگەکانی میترۆی کازان پایتەختی تاتارستان و نیژنی نۆڤگۆرۆد و لەنێو شارە گەورەکانی دیکەی رووسیا لەسەر رووباری ڤۆڵگا دەستیپێکردووە.

بەرپرسانی رووسیا بانگەشەی ئەوە دەکەن کە شێوازی "فەیسپەی" ئاسایش و ئاسانکاری "بێهاوتای" پێشکەش دەکات، چونکە تەنها پشت بە ناسینەوەی دەموچاوی سەرنشینەکان دەبەستێت. بەڵام بۆ ڕەخنەگران، ڕێک ئەوە کێشەدارە.

لە مۆسکۆ کە چوار ساڵ لەمەوبەر سیستمی پارەدانی ناسینەوەی دەموچاو لە میترۆدا خرایە بواری جێبەجێکردنەوە، کامێرای چاودێری بۆتە ئامرازێک بۆ هێزە ئەمنییەکان بۆ ناسینەوە و راگرتنی بەشداربووانی ناڕەزایەتییەکانی دژ بە حکومەت و ئەو رۆژنامەنووسانەی کە رووماڵی ناڕەزایەتییەکان دەکەن.

سەرۆکی سەنتەری تەکنەلۆژیای بایۆمەتری، کە کۆمپانیایەکی حکومەییە و بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی پلانی پەرەپێدانی ئەم شێوازی پارەدانە، بانگەشەی ئەوە دەکات کە تا ساڵی 2025، سەرجەم ئامێرەکان لە میترۆکان لە سەرانسەری رووسیا بەم تەکنەلۆژیایە تەیار دەکرێن.

ئامێری وەرگرتنی پارەی ئۆتۆماتیکی بە ناسینەوەی دەموچاو لە میترۆکان، جگە لە رووسیا، لە چین و کازاخستان و ژاپۆن کراوەتەوە.

هەواڵ

بەرهەمهێنانی نەوت راگیراوە و تا هەرێمی کوردستانیش نەوت رادەست نەکات مووچە نایەت

بەپێی رێککەوتنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق تا نەوت رادەستی کۆمپانیای سۆمۆ نەکرێت بەغدا پارەی مووچە رەوانە ناکات؛ زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان راگیراوە. 

 حکومەتی هەرێمی کوردستان دوای چەندین کۆبوونەوە لەگەڵ حکومەتی عێراق لەسەر پرسی نەوت و داهاتە نانەوتییەکان رێککەوتنی کرد. 

بەپێی دەقی ئەو رێککەوتنە کە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بڵاویکردوەتەوە، تا وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا سۆمۆ وەرگرتنی نەوت لە بەندەری جەیهان پشتراست نەکەنەوە، وەزارەتی دارایی پارە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت. 

بەپێی رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا دەبێت هەرێمی کوردستان رۆژانە 280 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم بهێنێت، 230 هەزاری بداتە بەغدا و 50 هەزاریشی لە ناوخۆدا بەکاربهینێتەوە. 

ناردنی پارەی مووچە بە مەرجی رادەستکردنی نەوت لە کاتێکدایە زیاتر لە 24 کاتژمێرە بەهۆی هێرشی درۆنییەوە بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان رایگراوە. 

عەزیز ئەحمەد جێگری بەڕێوەبەری نوسینگەی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان - ئەپیکور لە دوو راگەیەندراوی جیاوازدا رایانگەیاند، بەهۆی هێرشە درۆنییەکانەوە هەرێمی کوردستان نزیکەی 200 هەزار بەرمیل بەرهەمهێنانی نەوتی لەدەستداوە. 

ئەگەرچی هەولێر و بەغدا رێککەوتنیان کردووە، بەڵام ناو بەناو هێرشی دۆرنییەکان دەست پێدەکەنەوە و کێڵە نەوتییەکان بە ئامانج دەگرن دیار نیە درۆنەکان رێگە بە دەستپێکردنەوەی نەوت دەدەن یاخود هێرش دەکەنەوە. 

هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن رێککەوتنەکەی هەولێر و بەغدا کۆتایی بە هێرشی درۆنەکان بهێنێت، چونکە ئەو هێرشانە وەک کارتی فشار دژی هەرێمی کوردستان دەبینران تا نەرمی بۆ رێککەوتن بنوینێت و نەوتەکەی رادەست بکات.