هەواڵ

تورکیا چاوی لە قازانجی زیاترە لە داهاتی نەوتی عێراق

Mic
2025-07-30

تورکیا داوای دەستکەوت و قازانجی زیاتر لە فرۆشی نەوتی عێراق دەکات و مەرجی هەیە بۆ ڕێککەوتنێکی نوێ لەسەر بۆری نەوتی نێوان هەردو وڵات.

ئەنقەرە داوا لە بەغداد دەکات بۆری نەوتی عێراق- تورکیا بە تەواوی بەکار بهێندرێت، کە توانای گواستنەوەی لە ڕۆژێکدا یەک ملیۆن و 400 بۆ 500 هەزار بەرمیل نەوتە.

تورکیا داوای لە عێراق کردووە بۆ ڕێککەوتنێکی نوێ پێویستە ئەنقەرە قازانجی زیاتری لە فرۆشی نەوتی عێراق دەست بکەوێت.

ئاڵپ ئەرسەلان، وەزیری وزەی تورکیا بە ڕاشکاوی بە عێراقی وتووە، توانای ڕۆژانەی بۆریی نەوتی عێراق تورکیا نزیکەی 1.4 بۆ 1.5 ملیۆن بەرمیلە، پێویستە هەموو تواناکەی بەکاربهێنن.

عێراق ڕۆژانە نزیکەی چوار ملیۆن بەرمیل هەناردەی نەوتی هەیە و تەواوی ئەو بڕە لە بەندەری بەسرە و بەگەروی هورمزدا تێدەپەڕێت.

تورکیا چاوی لە قازانجی زیاترە لە داهاتی نەوتی عێراق؛ داوا دەکات نزیکەی 40%ی نەوتی عێراق بە خاکەکەیدا تێپەڕێت و ئامانج لەم داواکارییەش قازانجی زیاترە.

ڕێککەوتنەکەی نێوان تورکیا و عێراق لە ساڵی 2010 نوێکرایەوە، ساڵی داهاتوو کۆتایی دێت و بە پێی رێککەوتنەکە دەبووساڵێک پێش کۆتایی هاتنی یەکتر ئاگادار بکەنەوە.

لە ناوەڕاستی مانگی تەمموزی ئەمساڵ تورکیا ڕەشنووسی ڕێککەوتنێکی نوێی بە عێراق دا، هێشتا بەغدا وەڵامێ فەرمی ڕەشنووسەکەی نەداوەتەوە.

لە ڕەشنووسەکەدا تورکیا کردویەتی بە مەرج لەسەر عێراق بۆ ڕێککەوتنێکی نوێ دەبێت، تەواوی توانای بۆرییەکە بەکاربهێندرێت و ڕۆژانە 1.4 ، 1.5 ملیۆن بەرمیل پێدا هەناردەبکرێت، کە بەهاکەی 40 ملیار دۆلاری ساڵانەیە.

ئەنقەرە داوا لە بەغدا دەکات، جگە لە نەوتی هەرێمی کوردستان و کەرکوک، بەشێک لە نەوتی باشووری وڵاتەکەشی پێدا ڕەوانە بکات.

ڕێککەوتنی بۆریی نەوتی عێراق-تورکیا ساڵی 1973 کراوە، ساڵانی 1976-1977 کاری هیڵی بۆرییەکە تەواو بوو، ئەو بەشەی دەکەوێتە تورکیاوە لە سلۆپییەوە بۆ بۆ بەندەری جەیهان  درێژ دەبێتەوە و 650 کیلۆمەترە.

More News

Most Popular

هەواڵ

بێ متمانەیی ناردنی مووچەی مانگی شەش زیاتر دوا دەخات

Mic
2025-07-31

بێ متمانەیی نێوان هەردوو حکومەتی هەرێم و فیدراڵ مووچەی مانگی شەشی فەرمانبەران و مووچەخۆران زیاتر دوا دەخات، حکومەتی هەرێم  بۆ ناردنی 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ داوای گەرەنتی لە بەغدا دەکات.

بەپێی بەدواداچونێکی دیجیتاڵ میدیای MIC وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێمی کوردستان  120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆی ئامادەکردووە و چاوەڕێی فەرمانە بیخاتە سەر هەژمار بانکی وەزارەتی دارایی عێراق.

حکومەتی هەرێمی کوردستان گومانی هەیە، لەوەی ئەگەر 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ بنێرێت، بەغدا پارەی مووچەی مانگی شەش دەنێرێت، داوا گەرەنتی لە حکومەتی فیدراڵ کردوە.

میدیایەکی نزیک لە پارتی باس لەوە دەکات محمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق لە ڕێککەوتنەکە پاشگەزبووەتەوە و پرسی مووچە وەک کەرستەی بانگەشە بۆ هەڵبژاردن بەکار دەهێنێت، بۆیە ئامادە نییە مووچە بنێرێت.

بەپێی زانیارییەکانی MIC لە کۆبوونەوەی ڕۆژی چوارشەممەی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان بەزۆرینەی دەنگ بڕیاردراوە 120 ملیار دینار داهاتی ناوخۆ بنێرن بۆ بەغداد، بەڵام یەکێک لە وەزیرەکان داوای کردوە گرنتی لە عێراق وەربگیرێت ئەوکاتە پارەکە بنێردرێت.

لەگەڵ داهاتی ناوخۆ، حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیە بڕی نەوتی بەرهەمهێنراوی ڕۆژانەش ڕادەستی کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوتی عێراق بکات.

لە ئێستادا حکومەتی هەرێمی کوردستان چاوەڕێی وەڵامی بەغدایە، ئەگەر بەغدا ڕەزامەندی بدات لەسەر ناردنی پارەی مووچەی مانگی شەش، هەولێریش داهاتی ناوخۆ دەخاتە سەر هەژماری وەزارەتی دارایی عێراق، نەوتی بەردەستیش ڕادەست دەکات.

هەر بە پێی زانیارییەکان، نزیکەی مانگێک دەبێت وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی شەشی بۆ بەغدا ناردووە.

بەپێی دواین ڕێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا، دەبێت هەرێمی کوردستان مانگانە 120 ملیار دینار داهاتی ناوخۆ و 230 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە ڕادەستی حکومەتی فیدراڵ بکات و لەبەرامبەریشدا عێراق پارەی مووچەی هەرێم دەنێرێت.