تەندروستی

توێژینه‌وه‌یه‌ك: شیری ئافره‌ت سوودی بۆ پیاوان هه‌یه‌

Mic
2024-09-30

توێژینه‌وه‌یه‌كی نوێی زانستی ده‌ری ده‌خات شیری ئافره‌ت نه‌ك هه‌ر بۆ منداڵ سوودبه‌خشه‌، به‌ڵكوو گه‌وره‌ساڵایش ده‌توانێت به‌ كاری بهێنێت و چه‌ندان سوودی پێ ده‌گه‌یه‌نێت.
به‌ پێی توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی كه‌ له‌ گۆڤاری "ئیكۆنۆمیست" بڵاو كراوه‌ته‌وه‌، توێژه‌ران سه‌رنجیان بۆ ئه‌وه‌ ڕاكێشا، شیری ئافره‌ت، جگه‌ له‌وه‌ی سوودی بێژماری بۆ منداڵ هه‌یه‌، له‌ هه‌مان كاتدا گه‌وره‌ساڵانیش ده‌توانن سوود له‌م به‌رهه‌مه‌ سروشتییه‌ وه‌ربگرن.
شیری ئافره‌ت بۆ منداڵان سوودی زۆری هه‌یه‌ له‌وانه‌: كه‌مكردنه‌وه‌ی سووتانه‌وه‌، كه‌مكردنه‌وه‌ی هۆكانی تووشبوون به‌ نه‌خۆشییه‌ جۆراوجۆره‌كان، به‌هێزكردنی به‌رگریی جه‌سته‌.
توێژه‌ران كه‌ توێژینه‌وه‌كه‌یان له‌سه‌ر شیری 1200 ئافره‌تی سێ كیشوه‌ری جیهان كردووه‌، جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌، گه‌وره‌ساڵانیش ده‌توانن شیری ئافره‌تان به‌ كار بهێنن و خۆیان له‌ سووده‌كانی بێبه‌ش نه‌كه‌ن.
میگان ئازاد، پسپۆری پزیشكی له‌ زانكۆی مانیتۆبا له‌ كه‌نه‌دا و هاوڕێكانی له‌ زانكۆكه‌ توێژینه‌وه‌كه‌یان كردووه‌ و ده‌ڵێن: گه‌وره‌ساڵان ده‌توانن سوود له‌ شیری ئافره‌تان وه‌ربگرن به‌تایبه‌تی بۆ نه‌خۆشییه‌كانی دڵ، شێرپه‌نجه‌، سووتانه‌وه‌ی جومگه‌كان، قۆڵۆن و ڕه‌قبوونی ده‌ماره‌كان.
خواردنه‌وه‌ و به‌كارهێنانی شیری ئافره‌ت له‌ فیقهی ئیسلامیدا بابه‌تێكی هه‌ستیاره‌ و په‌یوه‌ندی به‌ حه‌ڵاڵ و حه‌رامه‌وه‌ هه‌یه‌. زانای به‌ناوبانگی ئیسلام ئیبنو ته‌یمییه‌، ڕای وایه‌ پیاو ده‌توانێت به‌ شیری ئافره‌ت چاوه‌كانی بشوات و پاكیان بكاته‌وه‌، هه‌روه‌ها به‌شێك له‌ زانایانی دوایی پێیان وایه‌ ئاساییه‌ پیاو شیری ئافره‌ت بۆ چاره‌ به‌كار بهێنێت و بیخواته‌وه‌، هه‌ندێكی دیكه‌یش بۆچوونیان وایه‌ پیاو بۆی نییه‌ شیری ئافره‌ت بخواته‌وه‌ و به‌ كاری بهێنێت، ته‌نیا له‌ كاتی پێویستدا نه‌بێت.

More News

Most Popular

هەواڵ

دوو رۆژە درۆنی خۆکوژ هێرش دەکاتە سەر پێشمەرگە

Mic
2025-04-29


دوو رۆژە درۆنی بۆمبڕێژکراو نزیکی سەنگەرەکانی پێشمەرگە دەبنەوە لە سنوری ئامێدی و دەتەقنەوە، بەو هۆیەوە پێنج پێشمەرگە بریندرابوون، هەرچەندە دەوترێت درۆنەکانی هی پەکەکەیە، بەڵام تائێستا هیچ لایەنێک خۆی نەکردووە بە خاوەنی ئەو درۆنانە.

رۆژی 28ـى نیسان درۆنێکی خۆکوژ نزیکی یەکێک لە سەنگەرەکانی پێشمەرگە بووەوە لە سنوری ئامێدی، پاش ئەوەی چووە سەر ئەو سەنگەرە تەقیەوە ئەمڕۆیش، جارێکی تر درۆنێک بەسەر بارەگایەکی پێشمەرگەدا کەوتە خوارەوە و دوو پێشمەرگە برینداربوون.

بەوتەی کامەران عوسمان، ئەندامی رێکخراوی سی پی تی ئەمریکی رایگەیاند، درۆنەکەی 28ـى مانگ کە بەسەر سەنگەرێکی پێشمەرگەوە لە سنوری ئامێدی تەقیەوە، لەلایەن پەکەکەوە نێردراوە، بەڵام لەلایەن تورکیاوە تەقەی لێکراوە و تەقێنراوەتەوە.

هەرچەندە دەوترێت خاوەنی درۆنەکەی دوێنێ پەکەکەیە، بەڵام تائێستا پەکەکە هیچ لێدوانێکی لەسەر رووداوەکەی دوێنێ و ئەمڕۆ بڵاونەکردووەتەوە، هەروەها روون نییە درۆنەکەی ئەمڕۆ کێ ئاراستەی کردووە.

لەسەر ئەو درۆنە خۆکوژیانەی ئاراستەی سەنگەرەکانی پێشمەرگە دەکرێن، ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، گرووپێکی "تیرۆریست"ی، لە دوو هێرشی جیاوازدا، بە درۆن بنکەکانی هێزی پێشمەرگەیان لە سنووری پارێزگای دهۆک کردووەتە ئامانج

ئەنجومەنی ئاسایش بەبێ ئەوەی ناوی هیچ لایەنێک بهێنێت دەڵێت: هەندێ لایەن و گرووپ هەوڵ دەدەن پرۆسەی ئاشتی و سەقامگیری لە دەڤەرەکەدا پەک بخەن.

هەر لەسەر ئەو رووداوە، رێبەر ئەحمەد، وەزیری ناوخۆی حکومەتی هەرێم لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، ئەوەی روویداوە تێکدانی ئاسایش و سەقامگیری ناچەکەیە و پێویستە سنورێکی بۆ دابنرێت.

لە ساڵی 2015 بەدواوە، شەڕ و پێکدادانی نێوان گەریلاکانی پەکەکە و سوپای تورکیا و هەروەها هێرشە ئاسمانییەکانی تورکیا بۆسەر سنوری دهۆک و ناوچەی برادۆست لە سنوری ئیدارەی سۆران، زیانی گەورەی بە سروشتی ناوچەکە گایاندووە و بووەتەهۆی چۆڵبوونی دەیان گوند.