تەندروستی

پرۆتینی ئاژەڵ یان پرۆتینی روەکی.... کامیان باشترە؟

Mic
2024-10-20

ماڵپەڕی (Health Shots) بڵاویکردوەتەوە، پرۆتینی ئاژەڵان بە گشتی وەک پرۆتینێکی تەواو دادەنرێت کە هەمو ترشە ئەمینییە گرنگەکانی تێدایە، لێرەدا بەراوردێک دەکەین لەنێوان پرۆتینی ئاژەڵ و روەک بۆئەوەی بزانین کامیان باشترە بۆ تەندروستی...

بۆچی پێویستت بە پرۆتین هەیە؟
پرۆتین بۆ ئەرکە جیاوازەکانی جەستە زۆر گرنگە، بەتایبەت بۆ بنیاتنانی شانە، ماسولکە، ئەندامەکان، ئەنزیمەکان، هۆرمۆنەکان هەوەرها وەک بەرگری لەش کاردەکات، یارمەتی چاککردنەوە و دروستکردنی ماسولکەکان دەدات، پشتگیری لە پرۆسەکانی گۆڕانکاری خۆراک دەکات، و وا دەکات هەست بە تێربون بکەیت، بەبێ پرۆتینی پێویست لەوانەیە توشی لاوازی ماسولکەکان و ماندوێتی و تێکچونی کارکردنی بەرگری لەش و دواکەوتنی چاکبوونەوەی برینەکان بیت، بەپێی ئاماری هارڤارد هێڵت پبلیشنگ، دەرماڵەی خۆراکی پێشنیارکراوی (RDA) بۆ پرۆتین بریتییە لە 0.8 گرام پرۆتین بۆ هەر کیلۆگرامێک لە کێشی جەستە.



سوودەکانی پرۆتینی ئاژەڵان چین؟


بەپێی وتەی پزیشک دکتۆر مانیش ئیتۆلیکار، سەرچاوەی پرۆتینی ئاژەڵان وەک گۆشتی بێ چەوری، ماسی، هێلکە و خۆراکە شیرەمەنیەکان زیاتر سەرچاوەی باشی پرۆتینی تەواون بە بەراورد بە سەرچاوەی پڕۆتینی روەکی بەوپێیەی زۆرینەی ترشە ئەمنییەکانیان تێدایە، کە زۆر گرنگن بۆ دروستکردن و چاککردنەوەی شانەکان، هەروەها پاڵپشتی سیستمی بەرگری لەش دەکەن،  لەهەمانکاتدا، یارمەتی هەمهێنانی هۆرمۆنەکان دەدەن، سەرەڕای ئەوەش، پڕۆتینەکانی ئاژەڵ دەوڵەمەندن بە ماددە خۆراکییە گرنگەکانی وەک ڤیتامین B12، ئاسن، زینک، و ترشە چەورییەکانی ئۆمیگا 3، کە زۆر گرنگن بۆ تەندروستی مێشک و بەرهەمهێنانی خڕۆکە سورەکانی خوێن.

جگە لەوەش پرۆتینی ئاژەڵان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە بەڕێوەبردنی کێش و وادەکات، هەست بە تێربون بکەیت و ئازەروی خواردن کەم دەکاتەوە، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کۆنترۆڵکردنی وەرگرتنی کالۆری و ڕێگریکردن لە زیادەڕۆیی لە خواردن، بە گشتی خواردنی پرۆتینی ئاژەڵ بە شێوەیەکی مامناوەند دەتوانێت پشتگیری لە ئەرکە جیاوازەکانی جەستە بکات.

سوودەکانی پرۆتینی روەکی چین؟

 
پرۆتینە رووەکان کە لە ناو میوە، سەوزە، فاسۆلیا، دانەوێڵە، گوێز و تۆو-دا هەن  دەوڵەمەندن بە ڕیشاڵ، ئەوەش گرنگە بۆ یارمەتیدانی پرۆسەی هەرسکردن و بەرەوپێشبردنی تێربون و یارمەتی ڕێکخستنی ئاستی شەکر لە خوێن دەدات.

کام سەرچاوەی پڕۆتین باشترە؟ پرۆتینی ئاژەڵ یان پرۆتینی روەکی؟

 
پڕۆتینی ئاژەڵ و پڕۆتینی روەک لە پێکهاتە و سەرچاوە و کاریگەریەکانیان لەسەر تەندروستی جیاوازن، پرۆتینی ئاژەڵ وەک لەسەرەوە باسمان کردوە هەمو ترشە ئەمینییە پێویستەکان و ماددە خۆراکییە پێویستەکانی وەک ڤیتامین B12 لەخۆدەگرێت، بەهۆیەوە زۆرجار بە پرۆتینێکی تەواو دادەنرێت، بەڵام ئاستی بەرزی چەوری تێر و کۆلیسترۆڵی تێدایە کە بەشدارە لە کێشەکانی دڵ و خوێنبەرەکان.

لە بەرامبەردا پرۆتینی روەکی کە ریشاڵ و ڤیتامین و کانزاکانی تێدایە، سودە تەندروستییەکانی بریتییە لە کەمکردنەوەی مەترسی توشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و شەکرە و هەندێک جۆری شێرپەنجە.

بەوەش دەردەکەوێت، دەتوانیت، هەردو سەرچاوەی پرۆتینی ئاژەڵ و روەکی بخۆیت، بەڵام بە رێژەیەکی مام ناوەند، پرۆتینی ئاژەڵ بخۆ. سەرەڕای ئەوەش، بۆ ئەوەی دڵنیا بیت لەوەی کە بڕی پێشنیارکراوی پرۆتینی ڕۆژانەت لە سەرچاوە روەکییەکان وەرگرتوە، خۆراکە روەکییە جیاوازەکان تێکەڵ بکە سودی لێوەرگرە، ئەوەش باشترین ڕێگایە بۆ ئەوەی هەردو جۆرە پرۆتینەکە بخەیتە ناو خۆراکەکەتەوە و پێداویستیەکانی پرۆتینی ڕۆژانەت دابین بکەیت.

More News

Most Popular

تەندروستی

ئایا مانەوە لە ئاوی سارددا زیانی هەیە؟

Mic
2024-10-22

لە بابەتێکی ماڵپەڕی " ScienceAlert"دا بڵاو کراوەتەوە، مانەوە لەناو سارددا لەلایەن وەرزشوانانەوە بەکارهێنراوە وەک ڕێگەیەک بۆ کەمکردنەوەی ئازاری ماسولکەکان و خێراکردنی کاتی چاکبوونەوە بە شێوەیەکی گشتی خەڵک نزیکەی دە خولەک دوای وەرزشکردن لە ئاوی سارددا بەسەر دەبەن کە لە نێوان ١٠ بۆ ١٥ پلەی سەدیدا.
ئاوی سارد بەکارهێنراوە بۆ یارمەتیدان لە چارەسەرکردنی نیشانەکانی خەمۆکی و ئازار و شەقیقە، یارمەتی چالاکبوونی سوڕی خوێن و زیادبوونی بەرگری جەستە دەدات، ئەمەش تەندروستی دڵ باشتر دەکات و پەستانی خوێن کەمدەکاتەوە، گیرانی خوێنبەرەکان لادەبات و سوڕی خوێن باشتر دەکات، هەروەها ئاوی سارد یارمەتی چاکبوونەوەی ماسولکە گرژەکان دەکات، زۆربەی وەرزشوانان پەنا دەبەنە بەر دوشێکی سارد یان دانیشتن لە جاکوزییەکی سارد دوای مەشقەکان بۆ کەمکردنەوەی ئازاری ماسولکەکان، چونکە یارمەتی ماسولکەکان دەدات باشتر و لە ماوەیەکی کورتتردا چاکببێتەوە.
سەرەڕای سوودە زۆرەکانی بەشێک لە توێژینەوەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە خۆنوقمکردن لە ئاوی سارددا رەنگە کاریگەری زیانبەخشی لەسەر جەستە هەبێت، پسپۆران جەخت لەوە دەکەنەوە لە شێوازەکانی چارەسەرکردنی ئاوی سارددا خۆشۆردن بژاردەیەکی کەمتر مەترسیدارە چونکە لە ڕووی پلەی گەرمی و کاتی بەرکەوتنەوە گونجاوترە بە بەراورد بە دانیشتن لە جاکوزییەکی سارددا.
هەرچەندە زۆر لێکۆڵینەوەی تەواو نییە کە زیانەکانی مانەوە لە ئاوێکی سارددا نیشان بدات، بەڵام خۆنوقمکردن لە ئاوی سارددا بۆ ماوەیەکی زۆر ئەگەری تووشبوون بە جەڵتەی مێشک یان جەڵتەی دڵ زیاد دەکات لە ئەنجامی زۆر دابەزینی پلەی گەرمی جەستە، کاتێک بۆ ماوەیەکی زۆر لە ئاوی سارددا دەمێنیتەوە دەست و قاچەکان هەست بە ساردییەکی زۆر یان بێهێزی دەکەن ئەمەش دەبێتە هۆی دروستبوونی ئازار و زیان بە خوێنبەرەکان دەگەیەنێت.
ئەگەر دەتەوێت چارەسەری ئاوی سارد تاقیبکەیتەوە، لێرەدا چەند شتێک دەخەینەڕوو کە دەبێت لەبەرچاو بگرن:
١. پێشتر لە پزیشکەکەت بپرسە بۆ ئەوەی دڵنیا بیت کە سەلامەتە بۆ تۆ ئەنجامی بدەیت.
٢. پلانی چۆنیەتی خۆنوقمکردن و دەرچوون لە ئاوەکە بە سەلامەتی دابنێ، لەبیرت بێت کە ماسولکەکانت بە باشی کار ناکەن کاتێک بۆ ماوەیەکی زۆر لە ئاوی سارددا دەبێت لەوانەیە نەتوانیت هەست بە دەست و قاچەکانت بکەیت.
٣. بزانە دوای ئەوە چۆن هەست بە گەرمی دەکەیت، دڵنیابە خاولی و جل و بەرگی وشک و خواردنەوەیەکی گەرمت پێیە.
٤. تا بە تەواوی گەرم دەبیتەوە زۆر جوڵە مەکە.
٥.تەنها بۆ ماوەیەکی کەم لەناو ئاوی سارددا بمێنەرەوە، پێش ئەوەی هەست بە بێهێزی و ئازار یان لەرزین بکەیت لە ئاوەکە وەرە دەرەوە.