تەندروستی

پرۆتینی ئاژەڵ یان پرۆتینی روەکی.... کامیان باشترە؟

ماڵپەڕی (Health Shots) بڵاویکردوەتەوە، پرۆتینی ئاژەڵان بە گشتی وەک پرۆتینێکی تەواو دادەنرێت کە هەمو ترشە ئەمینییە گرنگەکانی تێدایە، لێرەدا بەراوردێک دەکەین لەنێوان پرۆتینی ئاژەڵ و روەک بۆئەوەی بزانین کامیان باشترە بۆ تەندروستی...

بۆچی پێویستت بە پرۆتین هەیە؟
پرۆتین بۆ ئەرکە جیاوازەکانی جەستە زۆر گرنگە، بەتایبەت بۆ بنیاتنانی شانە، ماسولکە، ئەندامەکان، ئەنزیمەکان، هۆرمۆنەکان هەوەرها وەک بەرگری لەش کاردەکات، یارمەتی چاککردنەوە و دروستکردنی ماسولکەکان دەدات، پشتگیری لە پرۆسەکانی گۆڕانکاری خۆراک دەکات، و وا دەکات هەست بە تێربون بکەیت، بەبێ پرۆتینی پێویست لەوانەیە توشی لاوازی ماسولکەکان و ماندوێتی و تێکچونی کارکردنی بەرگری لەش و دواکەوتنی چاکبوونەوەی برینەکان بیت، بەپێی ئاماری هارڤارد هێڵت پبلیشنگ، دەرماڵەی خۆراکی پێشنیارکراوی (RDA) بۆ پرۆتین بریتییە لە 0.8 گرام پرۆتین بۆ هەر کیلۆگرامێک لە کێشی جەستە.



سوودەکانی پرۆتینی ئاژەڵان چین؟


بەپێی وتەی پزیشک دکتۆر مانیش ئیتۆلیکار، سەرچاوەی پرۆتینی ئاژەڵان وەک گۆشتی بێ چەوری، ماسی، هێلکە و خۆراکە شیرەمەنیەکان زیاتر سەرچاوەی باشی پرۆتینی تەواون بە بەراورد بە سەرچاوەی پڕۆتینی روەکی بەوپێیەی زۆرینەی ترشە ئەمنییەکانیان تێدایە، کە زۆر گرنگن بۆ دروستکردن و چاککردنەوەی شانەکان، هەروەها پاڵپشتی سیستمی بەرگری لەش دەکەن،  لەهەمانکاتدا، یارمەتی هەمهێنانی هۆرمۆنەکان دەدەن، سەرەڕای ئەوەش، پڕۆتینەکانی ئاژەڵ دەوڵەمەندن بە ماددە خۆراکییە گرنگەکانی وەک ڤیتامین B12، ئاسن، زینک، و ترشە چەورییەکانی ئۆمیگا 3، کە زۆر گرنگن بۆ تەندروستی مێشک و بەرهەمهێنانی خڕۆکە سورەکانی خوێن.

جگە لەوەش پرۆتینی ئاژەڵان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە بەڕێوەبردنی کێش و وادەکات، هەست بە تێربون بکەیت و ئازەروی خواردن کەم دەکاتەوە، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کۆنترۆڵکردنی وەرگرتنی کالۆری و ڕێگریکردن لە زیادەڕۆیی لە خواردن، بە گشتی خواردنی پرۆتینی ئاژەڵ بە شێوەیەکی مامناوەند دەتوانێت پشتگیری لە ئەرکە جیاوازەکانی جەستە بکات.

سوودەکانی پرۆتینی روەکی چین؟

 
پرۆتینە رووەکان کە لە ناو میوە، سەوزە، فاسۆلیا، دانەوێڵە، گوێز و تۆو-دا هەن  دەوڵەمەندن بە ڕیشاڵ، ئەوەش گرنگە بۆ یارمەتیدانی پرۆسەی هەرسکردن و بەرەوپێشبردنی تێربون و یارمەتی ڕێکخستنی ئاستی شەکر لە خوێن دەدات.

کام سەرچاوەی پڕۆتین باشترە؟ پرۆتینی ئاژەڵ یان پرۆتینی روەکی؟

 
پڕۆتینی ئاژەڵ و پڕۆتینی روەک لە پێکهاتە و سەرچاوە و کاریگەریەکانیان لەسەر تەندروستی جیاوازن، پرۆتینی ئاژەڵ وەک لەسەرەوە باسمان کردوە هەمو ترشە ئەمینییە پێویستەکان و ماددە خۆراکییە پێویستەکانی وەک ڤیتامین B12 لەخۆدەگرێت، بەهۆیەوە زۆرجار بە پرۆتینێکی تەواو دادەنرێت، بەڵام ئاستی بەرزی چەوری تێر و کۆلیسترۆڵی تێدایە کە بەشدارە لە کێشەکانی دڵ و خوێنبەرەکان.

لە بەرامبەردا پرۆتینی روەکی کە ریشاڵ و ڤیتامین و کانزاکانی تێدایە، سودە تەندروستییەکانی بریتییە لە کەمکردنەوەی مەترسی توشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و شەکرە و هەندێک جۆری شێرپەنجە.

بەوەش دەردەکەوێت، دەتوانیت، هەردو سەرچاوەی پرۆتینی ئاژەڵ و روەکی بخۆیت، بەڵام بە رێژەیەکی مام ناوەند، پرۆتینی ئاژەڵ بخۆ. سەرەڕای ئەوەش، بۆ ئەوەی دڵنیا بیت لەوەی کە بڕی پێشنیارکراوی پرۆتینی ڕۆژانەت لە سەرچاوە روەکییەکان وەرگرتوە، خۆراکە روەکییە جیاوازەکان تێکەڵ بکە سودی لێوەرگرە، ئەوەش باشترین ڕێگایە بۆ ئەوەی هەردو جۆرە پرۆتینەکە بخەیتە ناو خۆراکەکەتەوە و پێداویستیەکانی پرۆتینی ڕۆژانەت دابین بکەیت.

هەواڵ

Mic Exclusive : دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی سەندرایەوە

وەزارەتی دارایی و ئابوری دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی سەندەوە و وەزیری دارایی دەڵێت، "نابێت لە ژێر هیچ بیانوویەکدا پارەی تەرخانکراو بۆ مووچە بۆ هیچ بوارێکی تر بەکاربهێنرێت"

 بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست دیجیتاڵ میدیای Mic کەوتوون، بە بڕیاری ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان دەسەڵاتی تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی وەرگیراوەتەوە.

هەر بەپێی زانیارییەکان، تەمویلی مووچە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی-ـەوە گواستراوەتەوە بۆ بانکی ئاشتی لە سلێمانی لەمەودوا لەو بانکەوە تەمویلی پارەی مووچەخۆرانی سلێمانی دەکرێت.
دیجیتاڵ میدیای Mic، قسەی لەگەڵ بەرپرسانی بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی کردووە، لەگەڵ پشتراستکردنەوەی هەواڵەکەدا پابەندی خۆشیان بە بڕیارەکانی وەزارەتیی دارایی و ئابورییەوە راگەیاند.

بەپێی بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی و ئابوری، تەمویلی موچەی موچەخۆران و فەرمانبەران راستەوخۆ لە بانكی منارەوە دەنێردرێت بۆ بانكی ئاشتی لەوێشەوە بۆ بانكەكانی سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەكانی راپەڕین و گەرمیان.

بەپێی بەدواداچوونەکان، هۆکاری بڕیارەکەی وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان بۆ ئەو کێشانەی رابردووی دەگەڕێتەوە کە لە بانکی ناوەندی هەرێم/ سلێمانی بۆ دابەشکردنی مووچە دروست بووە، لەناویاندا دەستکاریکردنی پارەی نەختینەیی مووچە. 

رۆژی 18ـی ئازاری 2025، ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابوری لە کۆبونەوەی لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکەکان و گەنجینەکانی سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجەو ئیدارەی گەرمیان و ڕاپەڕین رایگەیاند، نابێت لە هیچ بانکێک کێشە و گرفت بۆ هاووڵاتیان و فەرمانگەکان و بەڵێندەران دروست بکرێت، بەپێچەوانەوە هەر کێشەیەکی نەخوازراو بەدەر لە یاسا و ڕێنماییەکان دروست بکرێت ئیجرائاتی پێویست لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکەکان دەکرێت.                

هەر لەو کۆبونەوەیەدا بڕیاردرا نابێت لە هیچ بانکێک دەستکاری پارەی هاووڵاتیان ( ئەمانات، وەدائیع، توفیر، هتد) بکرێت بەپێچەوانەوە ڕووبەڕووی لێپرسینەوەی یاسایی دەبنەوە.      
بڕیاردریش درا، بەهیچ جۆرێک نابێت لە ژێر هیچ بیانوویەکدا پارەی تەرخانکراو بۆ مووچە بۆ هیچ بوارێکی تر بەکاربهێنرێت، لە حاڵەتی دووبارە بوونەوەی سەرپێچیەکان و هەرکەس و لایەنێک پێچەوانەی ئەم ڕێنماییانە جوڵایەوە،ڕێکاری پێویستی لە دژ دەگیرێتبەر بگرینەبەر.   

پێشتر، بانکەکان دەسەڵاتیان هەبووە بڕی دیاریکراو خەرج بکەن، بەڵام ئێستا ئەو دەسەڵاتە لێیان سەندراوەتەوە و دەبێت راپۆرتی هەفتانە رادەستی وەزارەتی دارایی بکەن.