هەواڵ

پرۆسەی ئاشتی هێرشەکانی تورکیای بە رێژەی 97% لە هەرێمی کوردستان کەمکردوەتەوە

تورکیا لەگەڵ بەرەوپێشچوونی پرۆسەی ئاشتیدا ئۆپراسیۆنێکی نوێی لە هەرێمی کوردستان دژی پەکەکە رایگەیاندووە، رێکخراوێکی ئەمریکی دەڵێت، هێرشەکانی تورکیا لە مانگی تەممووزدا بەراورد بە مانگی حوزەیران بە رێژەی 97% کەمبووەتەوە. 

 پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا و باکوری کوردستان رۆژ لە دوای رۆژ بەرەوپێشچوونی زیاتر بە خۆیەوە دەبینێت، بەڵام هێشتا هێرشەکانی تورکیا لە هەرێمی کوردستان بەردەوامن.

بەپێی راپۆرتێکی ڕێکخراوی Cptـی ئەمریکی لە مانگی تەممووزدا تورکیا 18 جار ‌هێرشی کردووەتە سەر گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان - پەکەکە لە هەرێمی کوردستان.

پشکی شێری هێرشەکان بەر سنوری قەزای ئامێدی لە پارێزگای دهۆک کەوتوون، بەشێوەیەک 17 هێرشیان تەنها لەو سنورانە بووە و یەک ‌هێرشیش لە سنوری قەزای پێنجوێنی سلێمانی بووە. 

بەپێی راپۆرتەکەی Cptـی هێرشەکەی سنوری پێنجوێن تاکە هێرشی فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانی تورکیایە بۆ سنوری پارێزگای سلێمانی لە دوای راگەیاندنی ئاگربەستی تاک لایەنانە لەلایەن پەکەکەوە. 

تا ئێستا گومان لەسەر ناسنامەی هێرشکارەکەی سنوری قەزای پێنجوێن هەیە کە رۆژی 19ـی تەممووزی 2025 ئەنجام درا و بەهۆیەوە ئەندامێکی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک) تێیدا کوژرا و یەکێکی دیکەشیان برینداربوو. 

یەکینەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان (یەرەکە)، کە باڵی سەربازی پژاکە، ئێرانی بە هێرشەکە تۆمەتبار کردووە و راگەیاندووە، ، ئۆتۆمبێلەکە لەلایەن فڕۆکەیەکی بێ فڕۆکەوانی خۆکوژی وڵاتی ئێرانەوە کراوەتە ئامانج. 

 تیمی کوردستانی عێراقی (CPT) بەدواداچوونیان بۆ هێرشەکە کردووە، کامەران عوسمان ئەندامی تیمی رێکخراوەکە بە دیجیتاڵ میدیای Micـی راگەیاند، شایەتحاڵەکان وتوویانە فڕۆکە بێ فڕۆکەوانەکە خۆکوژ نەبووە، درۆنەکە لە دوای بە ئامانج گرتنی ئۆتۆمبێلەکە، ماوەیەک بەسەر ئاسمانی ناوچەکەدا سوڕاوەتەوە، پاشان ناوچەکەی جێهێشتووە. 

باسی لەوەشكرد، هێزە ئەمنییەکانی ناوچەکە ڕەتیان کردەوە کە هیچ پارچەیەکیان لە پاشماوەی درۆنەکە دۆزیبێتەوە، ئەمەش گومان دەخاتە سەر ئەو بانگەشەیەی کە فڕۆکەی بەکارهاتوو فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی خۆکوژ بووبێت، بۆیە شایەتحاڵان و شیکارییەکان، گومانی ئەوەی کە هێرشەکە لەلایەن تورکیاوە ئەنجامدرابێت زیاتر دەکەن. 

ئۆپراسیۆنی نوێی تورکیا لە هەرێمی کوردستان
رۆژی 29ـی تەممووزی 2025، سوپای تورکیا ئۆپراسیۆنێکی زەمینی بە بەشداری 250 سەرباز دژی گەریلاکانی پەکەکە لە خاکی هەرێمی کوردستان راگەیاند.

گوندەکانی (شیلانێ، بانکێ، لێهڤانێ، ئەڤلەهێ و پیربیلا) لە ناوچەی باتیفا لە سنوری ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ لە پارێزگای دهۆک ناوچەی ئەنجامدانی ئۆپراسیۆنەکەی تورکیا بوو. 

بەپێی راپۆرتەکەی Cpt، لەگەڵ راگەیاندنی ئۆپراسیۆنەکەدا گوندنشینان پێیان ڕاگەیاندراوە کە لەماڵەکانی خۆیان نەیەنە دەرەوە و هەموو هاتوچۆیەکیش بۆ ناو ئەو گوندانە قەدەغەکراوە و دوای تەواوبوونی ئۆپراسیۆنەکە بارەگاکان نەکشێندراونەتەوە. 

هێرشەکانی تورکیا لە ساڵی 2025

بەپێی ئەو داتا و ئامارانەی Cpt بڵاویکردوونەتەوە، تورکیا لە 1ـی کانوونی دووەمەوە تا 31ـی تەمموزی 2025، بە شێوەیەکی گشتی هەزار و 696 جار هێرشی کردووەتە سەر خاکی هەرێمی کوردستان. 

هەزار و 249 هێرشیان تۆپباران بووە، 398 ) هێرشیان ئاسمانی "فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان" بووە، 43 هێرشییان هەلیکۆپتەربوون و  (پێنج) هێرشیان لە ڕێگەی تەقەکردن و (یەک) هێرشیش لە ڕێگەی تەقینەوە بووە. 

دابەشبوونی جوگرافیای هێرشەکان؛ هەزار و 501 هێرش و تۆپباران بۆسەر سنوری پارێزگای دهۆک، 140 هێرش لە سنوری پارێزگای هەولێر، 55 هێرشیش بۆسەر سنوری پارێزگای سلێمانی بوون.

لەسەرەتای ئەمساڵەوە تا ئێستا، 9 هاوڵاتی مەدەنی (3 شەهید و 6 بریندار) بوونەتە قوربانی ئۆپەراسیۆن و لەشکرکێشییەکانی سوپای تورکیا لە هەرێمی کوردستاندا.

پرۆسەی ئاشتی 
پرۆسەی ئاشتی ئەمجارەی تورکیا 1ی تشرینی یەکەمی ساڵی رابردوو بە دەستپێشخەریی دەوڵەت باخچەلی، سەرۆکی پارتی بزوتنەوەی نەتەوەیی تورکیا (مەهەپە) دەستیپێکرد.

بە مەبەستی سەرخستنی پرۆسەکە، عەبدوڵڵا ئۆجەلان 27ـی شوباتی ئەم ساڵ داوای لە پارتەکەی کرد کۆنگرە ببەستێت، خۆی هەڵبوەشێنێتەوە و چەک دابنێت.

پەکەکە لە 5-7ـی ئایاری ئەمساڵ، 12ـەمین کۆنگرەی خۆی بەست و بڕیاری کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداری و خۆهەڵوەشاندنەوەی دا.

رۆژی 11ی تەممووزی ئەم ساڵ، 30 گەریلای پەکەکە لە رێوڕەسمێکدا لە ئەشکەوتی جاسەنە لە ناوچەی سورداشی سەر بە پارێزگای سلێمانی بەشێوەیەکی سیمبوولی و وەک ''نیازپاکییەک'' چەکەکانیان سوتاند.

هەواڵ

شەڕ دەستپێدەکاتەوە؟… ئێران و ئیسرائیل ئامادەکاری بۆ هێرشکردن دەکەن

ئامادەکارییەکانی ئێران بۆ هێرشی پێشوەختە لە دژی ئیسرائیل بەردەوامە و ئەگەری هێرشی پێشوەختەی ئیسرائیلیش بۆ سەر ئێران ڕەتناکرێتەوە.

تا دێت گرژ و ئاڵۆزییەکانی نێوان تاران و تەلئەڤیڤ زیاتر دەبن، ئەوەیش وایکردوووە دوو وڵاتەکە ئامادەباشی بەرز لەناو هێزە سەربازی و ئاسمانییەکانی خۆیاندا ڕابگەیەنین.

ئامادەباشی ئیسرائیل بریتی بوو لە فراوانکردنی بەرچاوی جێگیرکردنی سیستەمی بەرگری ئاسمانی لەناویاندا گومەزی ئاسنین و تیژڕۆ، بە ئامانجی پاراستنی شارە گەورەکان، وەک تەلئەڤیڤ لە هێرشە مووشەکییەکانی ئێران یان حزبوڵڵا.

پێگەی ئێرەم نیوز لە زاری چەند سەرچاوەیەکی رۆژئاواییەوە بڵاویکردەوە، زانیارییە هەواڵگرییەکان جموجۆڵە سەربازییەکانی ئێرانیان ئاشکرا کردووە، لەوانە کۆکردنەوەی مووشەکی بالیستیک و بەهێزکردنی سیستمی بەرگری.

رۆژاواییەکان جوڵەکانی ئێران بە ئاماژەیەی ئامادەکاری بۆ هێرشی پێشوەختە بە ئامانجی تێکدانی توانا بەرگرییەکانی ئیسرائیل پێش هەر هێرشێکی چاوەڕوانکراو لەلایەن فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیلەوە.

هاوشێوەی ئێران، جوڵەی و ئامادەکاری سەربازی ئیسرائیلیش پشتراستکراونەتەوە، جوڵەکان وەک ئاماژەی ئامادەکاری بۆ هێرشکردنە سەر ئێران و هەندێک شوێنی سەربازی لە لوبنان و یەمەن خوێندراوەتەوە.

هاوکاتی جوڵەکانی ئێران و ئیسرائیل بۆ هێرشکردنە سەر یەکتر، چەند پێگەیەکی رۆژنامەوانی جیهانی جوڵەی هەواڵگیری ئەمریکایان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست پشتراستکردوەتەوە.

بەپێی ئەو پێگانە کە پشتیان بە پێگە ئەلکترۆنییەکانی بواری هاتووچۆی ئاسمانی بەستووە، لە ئێران، کەنداوی عەرەبی و دەریای عوماندا جوڵەی فڕۆکەی هەواڵگیری ئەمریکا بینراوە.

دوای هێرشکردنە سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی فۆردۆ، نەتەنز و ئەسفەهان لە 22ـی حوزەیرانی ئەمساڵدا، ئەو جوڵانەی ئەمریکا بە یەکەم جوڵەی ئەو وڵاتە دادەنێرن لەو ناوچانەدا.
جوڵە ئاسمانی و هەواڵگیرییەکانی ئەمریکا بەسەر ناوچەکانی دەوروبەری ئێراندا ، ئاماژەیەکی ڕوونە کە واشنتۆن ئۆپەراسیۆنی کۆکردنەوەی هەواڵگری ئەنجام دەدات وەک ئامادەکارییەک بۆ خولی دووەمی هێرش بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکان یان سەکۆکانی بەرگری ئاسمانی ئێران.