هەواڵ

تیرۆری دیجتاڵی گەشە دەکات و گروپەکان تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان چالاک دەکەن

بەرپرسی دەزگای ئاسایشی نیشتمانی زانیاری ورد لەسەر جمجوڵ و قەبارەی "داعش" لە عێراق ئاشكرادەکات و دەڵێت، داعش دوای لەدەستدانی سەرکردایەتی پێشووی وردە وردە بەرەو ئەفریقا و ڕۆژئاوای ئاسیا دەڕوات، بەڵام رێکخراوەکە بە شێوەی ئۆنلاین و لەسەر تۆڕەکانی پەیوەندی هاوتەریب ئامرازەکانی چالاک دەکات.

عەبدولکەریم بەسری بەرپرسی دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق لەچاوپێکەوتنێکی دا لەگەڵ رۆژنامەی سەباحـی عێراق رایگەیاند، پاشماوەکانی ڕێکخراوی تیرۆریستی داعش تووشی پاشەکشەی دارایی و مرۆیی یەک لە دوای یەک دەبن، هیچ داهاتێکیان نییە و هەوڵ دەدەن بە هەڕەشەکردن لە ناوچەکانی دەرەوەی کۆنترۆڵی خۆیان، بوونی خۆیان بسەلمێنن.

وتیشی، "ڕێکخراوەکە وردە وردە بەرەو ئەفریقا و ڕۆژئاوای ئاسیا دەڕوات دوای لەدەستدانی سەرکردایەتی پێشووی، لە ئەنجامی مانگرتنی ورد و بەدواداچوونی بەردەوام". باسی لەوەشکرد، کە دەزگای ئاسایشی نیشتمانی لە چوارچێوەی چاودێری و بەدواداچوون ئاگاداری هەموو شتێکی پەیوەندیدار بە ڕێکخراوەکەوەیە، هەروەها توانای گەیشتن بە هەر ئامانجێکی هەیە، تەنانەت لە دەرەوەی وڵاتیش.

نەیشاردەوە، کە ئەو ڕێکخراوە تیرۆریستییە توانای مانۆڕکردنی لە چوارچێوەی سوریادا لەدەستداوە، ئەمەش بەهۆی هەماهەنگیی ئاست بەرز لەگەڵ هێزەکانی سوریای دیموکرات، کە وایکردووە لە دۆخێکی ئیفلیجی ستراتیژیدا دابنرێت و پێویستیشی زانی کار بۆ وەرگرتنەوەی نزیکەی 1900 زیندانی عێراقی لە هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) بکرێت بۆ کەمکردنەوەی هەڕەشە ئەمنییەکانی ئەو زیندانیانە لەداهاتوودا.

ئەوەشی خستەڕوو، ئێستا سەرکردایەتی داعش لەسەر بنەمای گوتاری تائیفی سنووربەزێنە نەک سەرکردایەتی تاکەکەسی، ئەوەش بە ئامانجی هاندان و دامەزراندنی کارمەند و دەستەبەرکردنی بودجە.

دەربارەی چالاکییەکانی داعشیش بەرپرسی دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق ئاشکرای کرد، کە لە ئێستادا 70%ی چالاکییەکانی ڕێکخراوەکە لە سوریا، کۆنگۆ، ئەفغانستان و پاکستان چڕبووەتەوە.

رایشیگەیاند، کە نەهێشتنی چۆنایەتی سەرکردەکانی ڕێکخراوەکە لە ڕێگەی هەوڵی تەواو عێراقییەوە ئەنجامدرا دوای دزەکردنی درێژخایەن بۆ ناو ڕیزەکانی و ناسینەوەی بزووتنەوەکانی، دەشڵێت: "عێراق نەک تەنها لە ناوخۆدا، بەڵکو لە ئەوروپا و ئاسیا و ئەفریقا و ڕووسیاش ڕێگری لە ئۆپەراسیۆنە تیرۆریستییەکان کردووە".

بەسری لەدرێژەی چاوپێکەوتنەکەی دا بەرۆژنامەی سەباحی راگەیاندووە، کە ڕێکخراوی داعش بە شێوەی ئۆنلاین و لەسەر تۆڕەکانی پەیوەندی هاوتەریب ئامرازەکانی چالاک دەکات، ئەمەش پێویستی بە قووڵکردنەوەی هاوکاری هەواڵگری نێودەوڵەتی هەیە بۆ روبەڕوبوونەوەی “داعشی دیجیتاڵی”.

 دەربارەی حزبی هەڵوەشاوەی بەعس و لایەنگرانی عەبدولکەرم بەسری رایگەیاند، ئەمڕۆ ئەوان خاوەنی هیچ ئامرازێکی کاریگەر نین و بە هاندانی میدیایی لە ڕێگەی پلاتفۆرمە ئاژاوەگێڕەکانەوە ڕازین، کە هیچ دەنگدانەوەیەکی ڕاستەقینەیان نییە.

وتیشی، " ئەم گروپانە ترسی دەستکرد لە هەڕەشە سەربازییەکان بەرەوپێش دەبەن، بەڵام هیچ بەڵگەیەکی مەیدانییان نییە و ڕەتکردنەوەی ئاشکرای جەماوەرییان لەگەڵدایە" زیاتر وتی، "ئاسایشی نیشتمانی خاوەنی توانای پێشکەوتووی مرۆیی و تەکنیکییە لە بواری ئاسایشی ئەلیکترۆنیدا، و روبەڕوی هەڵمەتەکانی هاندان دەبێتەوە لەسەر زەوی و لە فەزای دیجیتاڵیدا".

باسی لەوەشکردووە، کە دەزگاکە ئۆپەراسیۆنی چۆنایەتی ئەنجامدا کە ڕێگری لە تیرۆریستان دەکرد بۆ دەستگەیشتن بە ئامرازەکانی لەسێدارەدان، هەروەها توخمە دیارەکانی ناوەوە و دەرەوەی عێراق بێلایەن کرد و هەڵوەشاندنەوەی تۆڕە نێودەوڵەتییەکانی بازرگانیکردن بە ماددە هۆشبەرەکان لە ڕێگەی ئۆپەراسیۆنە هەواڵگرییە وردەکان و هاوبەشی ئەمنی کاریگەرەوە ئەنجامدرا.

لەدرێژەی چاوپێکەوتنەکەی دا بەرپرسی دەزگای ئاسایشس نیشتمانی عێراق دەربارەی دەستگیرکردنی چەند تیرۆرستێک دواوە، کە یەکێکیان تیرۆریست (خ. ش. ش) کە بە “ئەبو زەینەب” ناسراوە، لە کاتی ئۆپەراسیۆنێکی تایبەتدا لەناو شاری ڕەقەی سوریادا لەناوبرا.

هەروەها بەرپرسی دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق پووچەڵکردنەوەی پیلانێکی داعشی لەکەرکووک خستووەتەڕوو، کە ناوی “هەڵمەتی جەژن” لە کەرکووک بووە و دەستگیرکردنی کەسێکیش بەناوی (ئەبو دوجانە) وەکو ئەنجامدەری تاوانەکە راگەیاندووە.

 بەپێی وتەی بەرپرسی ئاسایشی نیشتمانی عێراق، هەریەکە لە (ئەبو یاسر) بەرپرسی گواستنەوەی سەرەکی لە کەرتی باکوری بەغدا و (ئەبو ئەنەس العراقی) کە تایبەت بوو بە ساختەکاری و بەکارهێنانی چەکی قورس دەستگیرکراون.

بەپێی ئامارێکی دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراق(INSS) لەماوەی ساڵێکدا 8 هەزار زانیاری هەواڵگری بەخشیوە بەدەزگا هەواڵگرییەکانی دیکە و بووەتە هۆی هەڵوەشاندنەوەی چەندین پیلانی تیرۆرستی و تێکدەری و بەوهۆیەوە دوو هەزار و 924 کەس دەستگیرکراون کە هەزار و 298 کەس بەتۆمەتی هەڕەشە و زەوتکردن دەستگیرکراون و 828 کەسیش بەتۆمەتی بەکارهێنان و بازرگانی کردن بەماددە هۆشبەرەکان دەستگیرکراون و  505 کەسیش لە دەستگیرکراوەکان تۆمەتبارکراون بەپێی یاسایی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر.

148 کەس لەو کەسانەی دەستگیرکراون ئەندامی رێکخراوی "قوربانیین"، کە لەلایەن کەسێکەوە بەناوی "ئەلعەرەف" سەرۆکایەتی کراوە و لەلایەن دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عێراقەوە رێکخراوەکە هەڵوەشێندراوەتەوە و 145کەسیش لەدەستگیرکراوەکان تۆمەتبارکراون بەئەندامییەتی حزبی بەعسی هەڵوەشاوە.

هەواڵ

وەزارەتی دارایی لە ناردنی لیستی مووچە بۆ بەغدا دواکەت

وەزارەتی دارایی و ئابوری حکومەتی هەرێم لیستی مووچەی مانگی چواری بۆ بەغدا نەناردووە، لەکاتێکدا بەپێی قسەی بەرپرسانی حکومەتی هەرێم، دەبوایە پێنج رۆژ پێش ئێستا لیستەکە بنێردرایە.

هەفتەی پێشوو، لە دوو لێدوانی رۆژنامەوانیدا، سەمیر هەورامی، وتەبێژی قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم رایگەیاند، رۆژی 13ـى نیسان، لیستی مووچەی مانگی چوار ئامادە دەبێت و شاندێکی تەکنیکی هەرێم لیستەکە دەگەیەنێت بە بەغدا.

هەروەها ئاماژەی بەوەکرد، شاندەکە لە بەغدا دەمێنێتەوە تا هەر کێشەیەک لە لیستەکەدا هەبوو چارەسەر بکرێت و وتی: دوای تەمویلکردنی وەزارەتەکانی عێراق، وەزیری دارایی عێراق پارە بۆ هەرێم دەنێرێت.

دوای پێنج رۆژ لەو وادەیەی وتەبێژی قوباد تاڵەبانی بۆ ناردنی لیستی مووچە دیاریکردبوو، تائێستا وەزارەتی دارایی هەرێم لیستی مووچەی مانگی چواری موچەخۆرانی هەرێمی بۆ بەغدا نەناردووە.

وەزارەتی دارایی هەرێم رۆژی 26ـى ئادار لیستی مووچەی مانگی ئاداری بڵاوکردەوە، لەوکاتەوە هیچ راگەیەندراو و لێدوانێکیان لەسەر مووچەی مانگی نیسان نەداوە.

ناردنی مووچە لەلایەن بەغداوە بەسترواوە بە ناردنی لیستی مووچە لەلایەن وەزارەتی دارایی هەرێمەوە بۆ بەغدا، وەزارەتی دارایی عێراق هەموو مانگێک تا 18ـى مانگ وەزارەتەکانی عێراق پارەدار دەکات، ئەگەر لیستی مووچەی هەرێمی بە دەستبگات و تێبینی لەسەری نەبێت لەدوای 18ـى مانگەوە مووچەی هەرێم دەنێرێت.